Η εγκατάσταση και η παρουσία των αλλόγλωσσων Βλάχων στη Βοιωτία δεν έχει ερευνηθεί (ιστορικά, κοινωνικά, πολιτισμικά) στο βαθμό που θα έπρεπε και αυτό γιατί είτε υπήρξε ισχνή και διάσπαρτη πληθυσμιακά, είτε γιατί επισκιάστηκε από την εγκατάσταση και το επιστημονικό ενδιαφέρον για αυτήν άλλων εθνοπολιτισμικών ομάδων, όπως των Αρβανιτών και των Σαρακατσάνων, είτε γιατί ενσωματώθηκαν γρήγορα με το τοπικό στοιχείο.
Διασπορά των Βλάχων
Τον 4ο π.Χ. αιώνα η περιοχή της Πελαγονίας εξαπλώθηκε στη Λυγκηστίδα, η οποία έφθανε νότια της Φλώρινας, στα υψώματα που χωρίζουν τη Λυγκηστίδα από την Εορδαία.
Σημαντικό ποσοστό απόδημων Ελλήνων συγκέντρωσαν και οι περιοχές που σήμερα ανήκουν στην πρώην Γιουγκοσλαβία και οι οποίες στα χρόνια της τουρκοκρατίας ήταν διαιρεμένες στις καθαρά σερβικές επαρχίες -υπό τους Οθωμανούς- και στις περιοχές που πέρασαν στα 1521 στα χέρια των Οθωμανών και περιήλθαν στα 1718 στους Αυστριακούς.
Η Ουγγαρία κατά το 16ο αιώνα ήταν διαιρεμένη σε τρεις περιοχές: την Τρανσυλβανία, τη βασιλική επικράτεια και τα κατεχόμενα από τους Τούρκους εδάφη.