Ετοιμαστείτε για... ανελέητο κλωθογύρισμα. Ο δρόμος κουλουριάζεται σαν φίδι μέσα σε φαράγγια, πυκνόφυτα δάση και απόκρημνες πλαγιές. Με αφετηρία την Καλαμπάκα, η περιπέτεια ξεκινά από τα χωριά του Ασπροπόταμου και κορυφώνεται στον αυχένα του Μπάρου, σ' ένα από τα λιγοστά προσβάσιμα ορεινά «περάσματα» από τη Θεσσαλία στην Hπειρο, από τα βλαχοχώρια των Τρικάλων στα χωριά των Τζουμέρκων.
Mέσα στην καρδιά της Πίνδου, σε σημείο όπου η πολύκορφη Κακαρδίτσα σμίγει με το βουνό Περιστέρι, βρίσκεται ένα από τα πλέον δύσβατα περάσματα της Πίνδου γνωστό για τις τρομερές χιονοθύελλες που ξεσπούν απροειδοποίητα ακόμη και την άνοιξη.
Η ορεινή διάβαση του Μπάρου ήταν γνωστή εδώ και αιώνες στα καραβάνια των κυρατζήδων (αγωγιατών) που μετέφεραν ανθρώπους και εμπορεύματα στα δυσπρόσιτα χωριά, αλλά και στους τσελιγκάδες της Πίνδου που κάθε άνοιξη ανέβαζαν τα κοπάδια τους από τα χειμαδιά της Θεσσαλίας, ψηλά στα αλπικά λιβάδια για να βοσκήσουν ελευθέρα όλο το καλοκαίρι. Τότε ήταν μια εποχή που τα κορφοβούνια της Κεντρικής Πίνδου και οι κοινότητες που ρίζωναν στις πλαγιές της, έσφυζαν από ζωή.
Η ρουμανική εφημερίς «La Roumanie» όργανον επίσημον του συντηρητικού υπουργείου, εν τω φύλλω αυτής της 9 Δεκεμβρίου (1906) δημοσιεύει τάδε.
«Πεντακόσια τέκνα Ρουμούνων και άνω των τετρακοσίων πεντήκοντα τέκνα Αλβανών και Τούρκων, ενεγράφησαν άχρι τούδε είς τας εν Μακεδονία ρουμουνικάς σχολάς. Πεντήκοντα μαθηταί, εξ ων τεσσαράκοντα πέντε Ρουμούνοι, σπουδάζουσι τανύν εις την εν Θεσσαλονίκη εμπορικήν σχολήν.
» Οι αριθμοί ούτοι αποδεικνύουσιν ευγλώττως τας επιτελεσθείσας υπο των εν Μακεδονία ρουμουνικών σχολών προόδους»
Είμεθα κατά πάντα σύμφωνοι μετά της «Roumanie». Οι αριθμοί ούτοι, πράγματι, αποδεικνύουσιν ευγλώττως τας προόδους των εν Μακεδονία ρουμουνικών σχολών. Ότι δηλαδή, εν διαστήματι τεσσεράκοντα τεσσάρων ετών, απο της εμφανίσεως του Έλληνος διδασκάλου Α. Μαργαρίτου εν Μακεδονία ως αποστόλου του ρουμουνισμού κατα το 1862 παρά τας πολυειδείς προσπαθείας τας ανενδότως καταβληθείσας και πυρετωδώς επιταθείσας κατά τα τελευταία έτη, παρά τoν άφθονον διασκορπισμόν του χρυσού προς διαφθοράν και εξώνησιν των συνειδήσεων παρά τας υποσχέσεις, τας απειλάς, τας ραδιουργίας, τας καταγγελίας, και τας απηνείς καταδιώξεις, παρά τους απεγνωσμένους αγώνας λεγεώνος όλης Ρουμούνων διδασκάλων, επιθεωρητών, πρακτόρων, υποβοηθουμένων και υπό του καθολικού κλήρου, παρά την αφειδώς παρεχομένην εξωτερικήν πολιτικήν αντίληψιν, αι επιτελεσθείσαι υπό της ρουμουνικής προπαγάνδας πρόοδοι εισίν όλως μηδαμιναί και ανάξιοι λόγου·
Για την συνταγή θα χρειαστούμε:
Μία Συκωταριά αρνίσια ολόκληρη (συκώτι, σπλήνα, πνευμόνι, καρδιά, γλυκάδια)
Χόρτα [Λάπατα πολλά (βασικό), Κρεμμύδια χλωρά, Άνηθο πολύ, Σπανάκι άμα έχουμε, Σέσκουλα λίγα (για να μη γλυκίζει)]
Δύο μεγάλα κρεμμύδια ξερά
Λάδι
Αλάτι χοντρό
Πιπέρι μαύρο
Κόκκινο πιπέρι γλυκό (πολύ)
Λίγο νερό αν χρειαστεί
Ρίχνουμε λάδι σε μια φαρδιά κατσαρόλα να ζεματίσει και προσθέτουμε τα χόρτα όλα μαζί. Προσθέτουμε αλάτι χοντρό εξ αρχής για να τα βοηθήσουμε. Σκεπάζουμε και ανακατεύουμε συχνά για να βγάλουν τα υγρά τους και να μαραθούν. Ζεματάμε την πλυμένη και στραγγισμένη συκωταριά (πάντα κόβουμε την καρδιά να φύγει το αίμα) 2-3 λεπτά σε μια κατσαρόλα με καυτό νερό.
Το Σάββατο 17 Ιανουαρίου στην κατάμεστη αίθουσα του αμφιθεάτρου της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών διεξήχθη η καθιερωμένη Ημερίδα της ΠΟΠΣΒ με θέμα : «Η συνεισφορά του Βλαχόφωνου Ελληνισμού στον Μακεδονικό Αγώνα μέσα από τα αρχεία της ΔΕΠΑΘΑ» και εισηγητή τον Αριστοτέλη Νικ. Σπυριδόπουλο (υπ. Δρ Ιστορίας ΑΠΘ), και τον κ. Δημήτριο Κωστόπουλο πρόεδρο των φίλων του Ιδρύματος του Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα. Την έναρξη της εκδήλωσης κήρυξε ο Πρόεδρος της ΠΟΠΣΒ κ. Μιχάλης Μαγειρίας που τόνισε σχετικά: «Η αποψινή μας εκδήλωση είναι αφιερωμένη στη συμβολή των Βλάχων στο Μακεδονικό Αγώνα. Η Πανελλήνια Ομοσπονδία Πολιτιστικών Συλλόγων Βλάχων, με συνέπεια τα τελευταία χρόνια, δίνει βήμα σε νέους ερευνητές, επιστήμονες που με το έργο τους φωτίζουν πολύπλευρα την παρουσία και συμβολή της βλαχόφωνης Ρωμιοσύνης στη συγκρότηση της νεοελληνικής ταυτότητας αλλά και του νεοελληνικού κράτους. Σ’ αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και το ενδιαφέρον μας για τον ευρύτερο μακεδονικό χώρο, ιστορικό χώρο παρουσίας και δράσης των Βλάχων ως αναπόσπαστου στοιχείου της Ρωμιοσύνης. Η αποψινή εισήγηση του κ. Σπυριδόπουλου, ενός νέου επιστήμονα του οικείου Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου, αναδεικνύει το θέμα και συμβάλλει στην αυτογνωσία μας».