Οι Αρβανιτόβλαχοι, Ρεμένοι ή Ριμένοι, αποτελούν την πολυπληθέστερη υποομάδα των Bλάχων. Μια ομάδα η οποία εξ αιτίας του απομονωμένου και περιπλανώμενου τρόπου ζωής δεν μελετήθηκε όσο οι υπόλοιπες βλάχικες ομάδες.
Η ενδυμασία των Λιβαδιωτών αποτελεί ιδιαίτερη μορφή τοπικής λαϊκής τέχνης, η οποία διαμορφώθηκε από τις πολιτιστικές παραδόσεις , τα ήθη, τις πρακτικές και αισθητικές ανάγκες τους και φυσικά από τις κλιματολογικές συνθήκες αυτού του τόπου. Μελετώντας τη φορεσιά μπορεί κανείς να βρει στοιχεία για την ιστορία ενός τόπου, τις συνήθειες και τις αξίες μιας κοινωνίας και την οικονομική και επαγγελματική θέση ενός ατόμου.
1.Η ΓΥΝΑΙΚΕΙΑ ΕΝΔΥΜΑΣΙΑ. ΟΙ ΚΕΦΑΛΟΔΕΣΜΟΙ
Βασικό και κυρίαρχο κομμάτι της γυναικείας ενδυμασίας αποτελούσαν πάντα οι κεφαλόδεσμοι. Οι δύο ιδιαίτεροι και χαρακτηριστικοί Λιβαδιώτικοι κεφαλόδεσμοι ήταν ο φλιόγκος και το καϊρούκι και οι δύο ήταν νυφικοί κεφαλόδεσμοι.
Ο Λαογραφικός Σύλλογος Βλάχων Νάουσας, στην προσπάθεια του να διασώσει και να αναδείξει στοιχεία από την παράδοση και πολιτιστική κληρονομιά των Βλάχων της Νάουσας, διοργάνωσε στις 27 Φεβρουαρίου του 2013 την «Παρουσίαση της Βλάχικης φορεσιάς του Ανατολικού Βερμίου» στο ξενοδοχείο Παλαιά Πόλη. Την παρουσίαση έκανε η ιστορικός και μέλος του Συλλόγου μας κ Μαρία Τσίτση, ενώ αυθεντικά κομμάτια φορεσιών μέχρι και 300 ετών, προσέφεραν βλάχικες οικογένειες της Νάουσας και το Λαογραφικό Μουσείο του Συλλόγου μας. Έχει σημασία να αναφέρουμε, όπως τόνισε και στον χαιρετισμό της η πρόεδρος κ. Αρχοντούλα Τζιμουλίκου, ότι οι Βλάχοι εκτός από την ενασχόληση τους με την κτηνοτροφία και τα παράγωγα της, είχαν και έχουν παρουσία σε όλα τα κοινωνικά επίπεδα, πρωταγωνιστώντας μάλιστα σε αρκετές φάσεις της ιστορίας της χώρας μας. Οι φορεσιές των Βλάχων δεν δηλώνουν μόνο τον τόπο και τον τρόπο διαβίωσης τους, άλλα και την προέλευση τους και την πανάρχαια σύνδεση τους με αυτόν τον τόπο. Δεν είναι τυχαίο πως τις φορεσιές μας κοσμούν ακροκέραμα, μαίανδροι, δικέφαλοι αετοί, μήτρες και σταυροί. Θέλοντας λοιπόν αυτή η λεπτομερής περιγραφή, να υπάρχει σε κάθε βλάχικο σπίτι και όχι μόνο, το Διοικητικό Συμβούλιο του Συλλόγου, αποφάσισε στην έκδοση αυτού του ημερολογίου με θέμα «Η Βλάχικη Φορεσιά του Ανατολικού Βερμίου».
Μια περιγραφική και ερμηνευτική προσέγγιση της γυναικείας φορεσιάς του Ασπροποτάμου, με έμφαση στον ρόλο της ποδιάς.
Η φορεσιά ενός λαού, εκφράζει άμεσα – όπως είναι γνωστό- το αισθητικό επίπεδο και τις οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες τις οποίες βιώνει σε κάθε χρονική περίοδο. Τα χωριά του Ασπροποτάμου δεν αποτελούν εξαίρεση και οι φορεσιές των κατοίκων μαρτυρούν όχι μόνο τις κλιματολογικές συνθήκες του τόπου αλλά και τα επαγγέλματα των κατοίκων και τις κοινωνικές και οικονομικές τάξεις του. Η γυναικεία φορεσιά του Ασπροποτάμου παρουσιάζει πολλά κοινά στοιχεία με αυτή άλλων ορεινών χωριών της Ελλάδας με βλαχόφωνους πληθυσμούς, με χαρακτηριστικότερη τη φορεσιά του Μετσόβου.
Στα τέλη του Ι6ου αιώνα εγκαταστάθηκαν οι Βλάχοι στην περιοχή του Ν. Σερρών. Πρώτα εγκαθίστανται σε Τζουμαγιά, Άνω Πορρόια, και Ράμνα, όπου ενσωματώνονται με την ντόπια αστική τάξη. Ασχολούνται με το εμπόριο (ιδίως καπνού, βάμβακος και σιτηρών), αφού το έδαφος είναι κατάλληλο. Βλάχοι κτηνοτρόφοι με τα κοπάδια τους εγκαθίστανται στο Λαϊλιά, Μπόζνταγ, Πιρίν και Παγγαίο (Αραχωβίτσα, Χιονοχώρι, Καπνόφυτο, Μικρόπολη). Ιδρύουν θερινούς οικισμούς στα Καλύβια του Κάτω Λαϊλιά και στο Παπα-Τσαϊρ.
Σήμερα ζουν στις Σέρρες, Τζουμαγιά, Σιδηρόκαστρο, Λευκώνα, Χριστός, Μελενικίτσι, Οινούσα, Άγιο Πνεύμα, Αλιστράτη, Προσοτσάνη, Ροδολίβος και Πρώτη.
Η φωτογραφική «συλλογή» online στο Ίδρυμα Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα
Το σύνολο των φωτογραφιών που συλλέχθηκαν και χρησιμοποιήθηκαν στις εκδόσεις της εργασίας «Μελέτες για τους Βλάχους», στα ελληνικά και τα αγγλικά, παραχωρήθηκε στο Ίδρυμα Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα στη Θεσσαλονίκη, ως μία ελάχιστη ένδειξη ευγνωμοσύνης για την αρωγή που μου προσφέρθηκε κατά τη διάρκεια της έρευνας. Οι φωτογραφίες προέρχονται από οικογενειακά αρχεία, προσωπικές συλλογές, συλλογές πολιτιστικών συλλόγων και δημοσιεύσεις σε εργασίες άλλων μελετητών. Τα ονόματα, η προέλευση, οι πηγές και πολλές φορές και οι πρωταρχικοί καλλιτεχνικοί δημιουργοί των φωτογραφιών καταγράφονται αναλυτικότερα στις εκδόσεις της σειράς «Μελέτες για τους Βλάχους».