Ζαγορίσιοι, Βλάχοι, Σαρακατσάνοι, Γύφτοι: εθνοτοπικές ομάδες στο Ζαγόρι τον 20ο αιώνα, Δαλκαβούκης Κ. Βασίλειος

Ζαγορίσιοι, Βλάχοι, Σαρακατσάνοι, Γύφτοι: εθνοτοπικές ομάδες στο Ζαγόρι τον 20ο αιώνα, Δαλκαβούκης Κ. ΒασίλειοςΣτις αρχές του 18ου αιώνα το Ζαγόρι αποκτά την οικιστική μορφή και τη γεωγραφική έκταση με την οποία και σήμερα μας είναι γνωστό. Η περιοχή αυτή διαιρείται άτυπα, περισσότερο για λόγους ιστορικούς παρά για λόγους μορφολογίας, σε τρία τμήματα: το Δυτικό Ζαγόρι ή «Κατούμενα» που αποτελείται από 12 χωριά, το Κεντρικό Ζαγόρι ή «Βοϊνίκο» που αποτελείται από 21 χωριά, και το Ανατολικό Ζαγόρι ή «Βλαχοζάγορο» που αποτελείται από 12 χωριά.
Για την παρουσία των Βλάχων στο Ζαγόρι η παλαιότερη υπόθεση του Λαμπρίδη (1889α: 37) ότι το βλάχικο στοιχείο ήταν «δέσποσαν κατ' αρχάς και του ημίσεως ίσως του Ζαγορίου», φαίνεται να επιβεβαιώνεται από τη σύγχρονη γλωσσολογική διερεύνηση της προέλευσης των τοπωνυμίων στο Ζαγόρι από τον Κ. Οικονόμου (Τοπωνυμικό Ζαγορίου 1991: 972, 975), με τον εντοπισμό των κυριότερων ξενόθετων αρωμουνικής προέλευσης τοπωνυμίων στο βόρειο και ανατολικό τμήμα της περιοχής.
Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με το ότι μόνο τρία από τα ονόματα των (σημερινών) οικισμών αποτελούν τοπωνύμια ξενόθετα αρωμουνικής προέλευσης (Βραδέτο, Σοποτσέλι και Τσερβάρι - Οικονόμου 1991: 575, 561, 660, 976) θα μπορούσε να μας οδηγήσει στο συμπέρασμα πως το Ζαγόρι κατοικήθηκε ή χρησιμοποιήθηκε για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα από νομαδικούς βλαχόφωνους πληθυσμούς, που όμως άργησαν, σχετικά, να εγκατασταθούν.

 

Η υπόθεση αυτή φαίνεται να επιβεβαιώνεται και από τις μέχρι στιγμής διαθέσιμες πηγές, αφού στα έγγραφα του 14ου αιώνα, οπότε έχουμε και τις παλαιότερες αναφορές στο Ζαγόρι, οι όποιοι οικισμοί εντοπίζονται στο δυτικό και δευτερευόντως στο κεντρικό του τμήμα. Η εγκατάσταση συνεπώς των Βλάχων σε οικισμούς φαίνεται να είναι μεταγενέστερη του χρονικού αυτού σημείου και εντοπίζεται στο ανατολικό τμήμα της περιοχής, το οποίο πιθανότατα χρησιμοποιούσαν ως θερινά βοσκοτόπια. Διαβάστε online ή κατεβάστε τη

Βασίλειος Κ. Δαλκαβούκης, Θεσσαλονίκη 2001, παρουσίαση έντυπης έκδοσης

Αναζήτηση