Στις 28 Σεπτεμβρίου 1908, στην ακόμη υπό τουρκική κατοχή πόλη της Θεσσαλονίκης, η παλαιότερη και πολυπληθέστερη ομάδα των Βλάχων της Θεσσαλονίκης, οι οποίοι κατάγονταν από το Λιβάδι Ολύμπου, ίδρυσαν τον Σύλλογο των Βλαχοφώνων Ελλήνων με την επωνυμία "Όλυμπος". Σαραντατρείς πολίτες της Θεσσαλονίκης, εκφραστές μιας πολυπληθούς Λιβαδιώτικης και φυσικά βλαχόφωνης κοινωνίας, προσηλωμένοι στην ελληνική ιδέα, πρωτοστάτησαν στη δημιουργία αυτού του Συλλόγου για να αντιδράσουν με τον εντονότερο δυνατό τρόπο στη ρουμανική προπαγάνδα, η οποία ήταν σε μεγάλη έξαρση εκείνη την εποχή. Συντάκτης του 1ου καταστατικού του Συλλόγου ήταν ο Λιβαδιώτης Κωνσταντίνος Νικολαΐδης, γυμνασιάρχης στη Θεσσαλονίκη και συγγραφέας του περίφημου για την εποχή του «Ετυμολογικού Λεξικού της Κουτσοβλαχικής Γλώσσης», το οποίο εκδόθηκε στην Αθήνα το 1909.
Η σύνθεση του 1ου Διοικητικού Συμβουλίου του Συλλόγου ήταν η εξής : Ελευθέριος Χατζηκώστας (Ιατρός) Πρόεδρος, Δημήτριος Ζάννας (Ιατρός) Αντιπρόεδρος, Λάζαρος Αντωνιάδης (Καθηγητής) Γεν. Γραμματεύς, Ιωάννης Μπαλτατζής (Διευθυντής αστικής Σχολής) Ειδικός Γραμματεύς, Κωνσταντίνος Παπαγεωργίου (Έμπορος) Ταμίας.
Σύμβουλοι: Ιωάννης Βούβαρης (Υποδηματοποιός), Γεώργιος Γριζόπουλος (Εμπορομεσίτης), Σοφοκλής Βελλίδης (Υπάλληλος Τραπέζης), Μιχαήλ Τσοβαρίδης (Ξενοδόχος), Ανέστης Παχύνας (Καφεπώλης), Τζων Τέγος (Υπάλληλος), ο συντάξας Κωνσταντίνος Νικολαΐδης (πρώην Γυμνασιάρχης).
Διάβασα το βιβλίο το Thede Kahl, καθηγητή ανθρωπογεωγραφίας από την Αυστρία, με τίτλο, «Για την ταυτότητα των Βλάχων-Εθνοπολιτισμικές προσεγγίσεις μιας βαλκανικής πραγματικότητας». Πρόκειται για έκδοση του Κέντρου Μειονοτικών ομάδων (ΚΕΜΟ), Αθήνα 2009, της οποίας ,βέβαια, είναι μέλος, σε μετάφραση Στέφανου Μπουλασίκη. Το βιβλίο είναι μια επιλογή αναπροσαρμοσμένων άρθρων του, που δημοσιεύτηκαν στο παρελθόν σε διάφορα περιοδικά ή συλλογικά έργα.
Θα επιχειρήσω να κάνω κάποια σχόλια, σε απλή και όχι δυσνόητη, κουλτουριάρικη γλώσσα, ως απλός άνθρωπος, με τις γνώσεις που θα μπορούσε να έχει κάποιος ,που ασχολείται με το αντικείμενο για πολλά χρόνια, λατρεύει τον λαϊκό πολιτισμό, τη παράδοση και απευθύνεται περισσότερο σε απλούς αναγνώστες.
Το θέμα είναι τεράστιο και μέσα σε λίγες γραμμές είναι σίγουρο ότι δεν μπορεί να εξαντληθεί. Απλά, από την εμπειρία μας, αλλά και από την άντληση τεκμηριωμένων στοιχείων από σπουδαίους επιστήμονες και ερευνητές θα προσπαθήσουμε να φωτίσουμε το θέμα, με έναν κατανοητό τρόπο και λόγο για τον απλό αναγνώστη .
Καταρχάς πρέπει να τονιστεί ότι ο παραδοσιακός χορός σήμερα μέσα στο αστικό περιβάλλον που ζούμε, είτε το θέλουμε είτε όχι, έχει αλλάξει, γιατί ακριβώς δεν ζούμε σε παραδοσιακή κοινωνία.
Σήμερα ο χορός αυτός έχει περισσότερο ψυχαγωγικό και όχι εθιμικό και κοινωνικό χαρακτήρα ,έχει ομογενοποιηθεί, έχουν δημιουργηθεί σύλλογοι και γενικά υπάρχει μια διαφορετική εξέλιξη. Παρόλα αυτά η χορευτική πρακτική στην κοινωνία που ζούμε περιέχει στοιχεία και των δύο κόσμων(παραδοσιακού-αστικού), πράγμα που συμβαίνει και στους βλαχόφωνους Έλληνες.
«Δεν τεκμηριώνεται η βλάχικη καταγωγή του Ρήγα αλλά και δε μπορεί να αποκλεισθεί. Ποιά η διαφορά δηλαδή αν ήταν βλαχικής η μη καταγωγής ο πρωτομάρτυρας του Νέου Ελληνισμού; Ούτε η σημασία του έργου του αλλάζει αλλά ούτε κι η θυσία του. Αμφότερα, αντί κοκορομαχιών, απαιτούν το σεβασμό μας»
Οι αναγνώσεις της προσωπικότητας του Ρήγα είναι πολλαπλές και σε διαφορετικά επίπεδα. Ξεκινούν από τον θεωρητικό προβληματισμό για τον ίδιο και το έργο του και φτάνουν στις αναπτυξιακές δυνατότητες του τόπου καταγωγής του.
Το τελευταίο διάστημα υπήρξε μια σειρά στερεότυπων και αντικρουόμενων μεταξύ τους δημοσιευμάτων στην εφημερίδα «Θεσσαλία» σχετικά με το πολυταλαιπωρημένο ψευδοερώτημα της «καταγωγής του Ρήγα».
Το χαρακτηρίζω έτσι διότι παρότι γνωρίζουμε ελάχιστα για τις απόψεις του ίδιου σχετικά με τον τόπο καταγωγής του, είναι το μόνο που ξέρουμε με σιγουριά. Ο ίδιος το έχει απαντήσει με την υπογραφή του: Ρήγας Βελεστινλής Θετταλός. Δηλαδή από το Βελεστίνο της Θεσσαλίας. Ακόμη κι αν η ιστορική έρευνα στο μέλλον τεκμηριώσει την υποτιθέμενη εξωθεσσαλική καταγωγή της οικογένειάς του, αυτό θα έχει για την ταυτότητα του Ρήγα ελάχιστη σημασία καθώς την είχε ο ίδιος προσδιορίσει.