Κάθε οικιστικός τόπος, κάθε κατοικημένο μέρος (και όχι μόνον), δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένα δοχείο ιστορίας, ένα δοχείο διαχρονικών κοινωνικών σχέσεων, ένα δοχείο μνήμης.
Τελικά είναι ένα κοινωνικό δοχείο ζωής. Και ειδικά στην Ελλάδα, που βρίθει από ιστορικούς και αρχαιολογικούς τόπους, υπάρχουν πολλά παλίμψηστα, όπου γράφτηκε και ξαναγράφεται η ιστορία. Και το Λιβάδι μας δεν αποτελεί εξαίρεση αυτού του κανόνα.
«Τα θεμέλιά μου στα βουνά και τα βουνά σηκώνουν οι λαοί στον ώμο τους και πάνω τους η μνήμη καίει άκαυτη βάτος»
λέει ο μέγας Ελύτης και μελοποιεί ο μέγας Μίκης Θεοδωράκης στο Άξιον Εστί.
Ο κάθε οικιστικός τόπος, είναι η προβολή της κοινωνίας και της ιστορίας στο έδαφος. Έχει την δική του «γλώσσα» και μας μιλάει συνεχώς και αδιαλείπτως. Εναπόκειται σε μας να κατανοήσουμε αυτή την γλώσσα, να την μάθουμε και να ανοίξουμε έναν εποικοδομητικό διάλογο με τον τόπο αυτόν, στο ίδιο μήκος κύματος και χρησιμοποιώντας την ίδια αλφάβητο. Γιά έναν σαν εμένα, γεννημένο στην Θεσσαλονίκη, ο οποίος όμως έζησε επί 17 συναπτά έτη τις δίμηνες καλοκαιρινές διακοπές του στο Λιβάδι, το Λιβάδι των παιδικών μας αναμνήσεων ήταν ένας κατ’ εξοχήν μαγικός παραθεριστικός τόπος, ένα καθημερινό ταξίδι μέσα στη σκιά του Ολύμπου, προσαρμοσμένη με απόλυτα αρμονικό τρόπο στον χρονοχώρο της παιδικότητας και της εφηβείας μας, στενά συνυφασμένη με την τρυφερή εκτόνωση από την καθημερινότητα της αστικής μας ζωής. Ήταν ο χώρος των πρώτων σκιρτημάτων μας, η άλλη όψη, η όσφρηση και η αφή του οξυγόνου και του πρασίνου, η άλλη άποψη της ζωής μας, ήταν το καλοκαίρι μας, ήταν οι πρώτοι πανσέληνοι έρωτές μας στο Κιόσκι, όπως λέει και ο Κώστας Προκόβας. Κι ας τους λέει αθώους έρωτες, αυτός ο υπέροχος άνθρωπος.
Κι όταν εδώ και 20 χρόνια περίπου, μετά τον θάνατο του πατέρα μου, τοις κείνου ρήμασι πειθόμενος και σεβόμενος, άρχισα να ασχολούμαι συστηματικά με το Λιβάδι και τους διάφορους κοινωνικούς του χώρους, σε όλες τους τις εκφάνσεις. Τον Σύλλογό μας στην Θεσσαλονίκη, τα μορφωτικά και τα πολιτιστικά του χωριού, τα εκπαιδευτικά του και ούτω καθ’ εξής.
Συγκέντρωσα από εργασίες, προσωπικές και φοιτητικές (έδωσα 4 διπλωματικές εργασίες και 3 ερευνητικά θέματα γιά το Λιβάδι και επί 3 συνεχή έτη έδινα ως θέμα το Λιβάδι σε φοιτητές στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων, όπου διδάσκω και στο Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας και Ανάπτυξης του Α.Π.Θ., όπου δίδαξα επί 5ετία ως επισκέπτης καθηγητής.
Τα αποτελέσματα ήταν μία τεράστια συσσώρευση υλικού, την οποία ταξινόμησα κατά θεματικές ενότητες, την διάνθισα με χαρακτηριστικές εικόνες και το αποτέλεσμα είναι μία διάλεξη-παρουσίαση της χρονικής τάξης των 2 περίπου ωρών.
Αλλά γιά να μην τρομάξετε, θα παρουσιάσω εδώ, στα περίπου 20’ που μου δίδονται, τα οποία είμαι σίγουρος ότι θα τα υπερβώ αρκετά χάρις στην ευγενή ανοχή σας, ένα συμπυκνωμένο δείγμα της. Θα προσπαθήσω να διανθίσω την εισήγησή μου με κάποιο απαλό χιούμορ, ελπίζοντας να αμβλύνω λίγο το αναπόφευκτα τεχνοκρατικό ύφος του θέματος.
(Επειδή όμως, στην έκδοση των πρακτικών δεν ισχύει ο αναπόφευκτος χρονικός και κατ’ επέκταση ο ποσοτικός περιορισμός μιάς εισήγησης συμποσίου, η εισήγηση γιά τα πρακτικά είναι διευρυμένου μεγέθους και της έχει δοθεί μία εξόχως διασταλτική ερμηνεία, μάλλον βαρέως αλλά υγιεινού τύπου).
Λιβάδι Ολύμπου. Ακτινογραφία ενός τρυφερού καημού
Γιώργος Ι. Συνεφάκης
Αρχιτέκτων Πολεοδόμος, Πανεπιστημιακός - Πολυτεχνική Σχολή - Τμήμα Αρχιτεκτόνων Α.Π.Θ.
τέως Πρόεδρος του Συλλόγου Λιβαδιωτών Θεσσαλονίκης «Ο Γεωργάκης Ολύμπιος»
19ο Πανελλήνιο Συμπόσιο Ιστορίας, Λαογραφίας, Βλάχικης Παραδοσιακής Μουσικής και Χορών,
«Τα θεμέλιά μου στα βουνά και τα βουνά σηκώνουν οι λαοί στον ώμο τους», Λιβάδι Ολύμπου, 22 & 23 Σεπτεμβρίου 2018
Διαβάστε ολόκληρη την εισήγηση παρακάτω ή κατεβάστε τη