Ήταν μια φορά ένας μύλος κι ένας μυλωνάς. Ήταν Χριστούγεννα. Ο μυλωνάς είχε πολλά αλέσματα και καθόταν και τη νύχτα και άλεθε.
Στη φωτιά καθώς στεκόταν, έβαλε τη σούβλα με λουκάνικα για να ψήσει. Εκεί που έψηνε, βλέπει τα καλικαντζάρια με μια σούβλα με βατράχους να τη βάζουν στη φωτιά να τη ψήσουν και αυτά. Ο μυλωνάς φοβήθηκε και δεν ήξερε τι να φτιάσει. Η σούβλα με τα λουκάνικα έσταζε. Οι βάτραχοι είχαν στεγνώσει. Ένας καλικάντζαρος λέει τότε στο μυλωνά: " Το δικό-σου στάζει, το δικό-μου δε στάζει! "
Αυτός φοβήθηκε και δεν ήξερε πως να φύγει. Άρπαξε τη σούβλα 'πο τη φωτιά, την αμόλυσε πάνω τους και το έβαλε στα πόδια. Τα καλικαντζάρια, τον πήρανε ξοπίσω για να τον τσακώσουν. Αυτός έτρεχε όσο μπορούσε για να φτάσει στο χωριό και να γλυτώσει. Όταν τον ζύγωναν, έβγαζε ένα ρούχο και τους το πέταζε. Αυτά ήταν αλαφρόμυαλα σταματούσαν κι έψαχναν μέσα στο σκουτί, για να βρουν τον μυλωνά. Έτσι, έφτασε σιμά στο χωριό και είχε πετάξει όλα-του τα ρούχα και είχε μείνει γυμνός με το βρακί μόνο.
Τότε λάλησε ένας πετεινός. Όλα τα καλικαντζάρια σταμάτησαν. Τους λέει τότε ο τρανός-τους που ήταν κουτσός: "Δεν είναι το μαύρο πετεινάρι. Είναι το άσπρο. Πιλαλάτε να τον προκάνουμε!".
Λίγο πιο απάνω λάλησε ο μαύρος πετεινός. Τότε όλα τα καλικαντζάρια γύρισαν πίσω στην κοιλάδα. Ο μυλωνάς έστριψε πίσω και σύμμασε τα ρούχα-του και ήρθε στο χωριό.
Από τότε δεν ματαπήγε στον μύλο ν' αλέσει. Ο μύλος σώζεται και τον λέμε "στον Παλιόμυλο".
Γιάννης Σκρίπας
Ματονέρι Καλαμπάκας
Αυθεντικές ιστορίες παραφυσικών φαινομένων από την Πίνδο
Αντώνης Δ. Μπουσμπούκης
Ερμηνείες απο τον Ιωάννη Γ. Τσάτσαρη
έκδοση της Ομοσπονδίας Εκπολιτιστικών Συλλόγων ορεινής περιοχής Καλαμπάκας
σειρά εθνογραφικών μελετημάτων, 1983
