Βλάχικη γλώσσα

Έφθασεν ήδη προ πολλού η ώρα καθ' ην ουδεμία άλλη απολύτως γλώσσα, τουλάχιστον εν τη στρατιωτική ζωή, θ' ακούηται οπουδήποτε, πουθενά, πλην της Ελληνικής...

ΙΧ ΜΕΡΑΡΧΙΑ
ΕΠΙΤΕΛ. ΓΡΑΦΕΙΟΝ IIον
ΑΡΙΘΜ. ΠΡΩΤ. R. II. 4366

ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΑΤΑΓΗ

I.— Επόμενος προς την εις το εν Πτολεμαΐδι συγκεντρωμένον άμα Αξιωματικών της Μεραρχίας την 30ην Σεπτεμβρίου περί δραστηρίας και συστηματικής εθναποσοτλής όλων μας βασικήν ομιλίαν μου και εν συνεχεία προς την χθεσινήν τηλεφωνικήν, μέσω του Δ/του του IIου μου επιτελικού γραφείου "περί αυστηράς απαγορεύσεως της επιστολογραφίας εις ξένην γλώσσαν" διαταγή μου, πληροφορώ υμάς ότι μετά 24 ολόκληρα έτη από της απελευθερώσεως της Δυτικής Μακεδονίας, έφθασεν ήδη προ πολλού η ώρα καθ' ην ουδεμία άλλη απολύτως γλώσσα, τουλάχιστον εν τη στρατιωτική ζωή, θ' ακούηται οπουδήποτε, πουθενά, πλην της Ελληνικής.—
Δια νέους άνδρας γεννηθέντας αρκετά έτη μετά την απελευθέρωσιν του τόπου των είναι εντελώς απαράδεκτον να ομιλούν ξένης γλώσσαν, είτε Τουρκική, είτε Σλαυική, (είτε Αλαβανική) είτε Βλαχική και αν είναι αύτη.
II.— Από της πρώτης στιγμής της παρουσιάσεως των νεοσυλλέκτων και πριν ενδυθούν, μέχρι της αναχωρήσεως των απολυομένων εις τας εστίας των, είτε μεταξύ των οπλιτών, εντός και εκτός των στρατώνων, είτε μεταξύ () και ιδιώτου , έστω και του γονέους του, εις την αγοράν, εν περιπάτου, παντού μοναδικώς, η γλώσσα μας.—
III.— Προς τούτο διηνεκώς και αγρύπνως το όμμα των αρμοδίων Διοικήσεων οφείλεν να παρακολουθή και ελέγχη τους οπλίτας των καθ' όλας τας περιστάσεις της διαβιώσεώς των. Με τον καλωσορισμόν των κληρωτών η πρώτη σαφής, εύληπτος, κατηγορηματική και μη επιδεχομένη την παραμικρόν ανοχήν σύστασις, γενομένη αυτοπροσώπως υπό του οικείου λοχαγού προς ένα έκαστον αυτών, οφείλει να είναι η περί της γλώσσης.—
ΙΥ.— Αυστηραί κυρώσεις θα επιβάλλονται κατά των παραβατών ιδίως εν υποτροπή.
α) Ποινή κρατήσεως και εν υποτροπή φυλακίσεως και δια τους αμετανόητους αυστηρά φυλάκισης.—
β) Στέρησις πάσης αδείας εξόδου ή κανονικής δια την εστία των.—
γ) Απαγόρευσις παροχής αυτοίς οιαδήποτε ευκολίας υπηρεσιακής ή άλλης.—
Υ.— Εξυπακούεται ότι η ενέργεια μας αυτή οφείλει να λάβη τον χαρακτήρα μιας επιμόνου, συστηματικής, συντονισμένης και μακράς πνοής προσπαθείας υπό την συνεχή προσωπικήν ώθησιν των Διοικητών των μονάδων, απηλλαγμπένης πάσης σπασμωδικότητος και προχειρότητος και ανομοιομόρφου από Μονάδος εις Μονάδα εφαρμογής, εξ ων πενιχροί και πρόσκαιροι θ' απεκομίζωντο καρποί.—
ΥΙ. Αυτονότητον επίσης ότι την άμεσον και δοσίλογον(!) ταύτην προσπάθειαν οφείλομεν ν' αντικατοπτρίσωμεν συγχρόνως εμμέσως αλλά και λίας εκδηλωτικώς εις τας προς τους πληθυσμούς παντοδάπας —υπηρεσιακάς, κοινωνικάς, συναλλαγής, αγορών, προμηθειών, ατομικών γνωριμιών κτλ.— σχέσεις μας, είτε ως Διοικητων Μονάδων, Λόχων, Δικοιριών και Υπηρεσιών ως τοιούτων, είτε ως Σώματος Αξιωματικών, είτε ως ατόμων και οικογενειακώς οπουδήποτε, παρακινούντες δια του ομοιομόρφου παραδείγματος μας και τα λοιπά Κρατικά όργανα να συμπεριφέρωνται ιδιοτρόπως, παρουσιαζομένου, ούτως κοινού και αρρήκτου του Εθνικιστικού μετώπου όλων μας.—
ΥΙΙ. Δια πάσαν όμως τοιαύτην προς τους πληθυσμούς (), οφείλομεν προηγουμένως να διαφωτιζόμεθα καταλλήλως ()ούντες πληροφορίας και προσδεχόμενοι οδηγίας από () Κοζάνης και Φλωρίνης () Κρατικούς λειτουργούς εν τη περιοχή μας.

Κοζάνη τη 10 Οκτωβίου 1936

Ο ΜΕΡΑΡΧΟΣ Υποστράτηγος ΜΠΑΣΑΚΙΔΗΣ

Δια την ακρίβειαν το ΙΙον Γραφείον

ΠΑΡΑΛΗΠΤΑΙ
Μονάδες—Καταστήματα Φρουραρχεία

ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΙΣ
Β.Σ. Στρατού (ΙΙον γραφ.)υ.τ.υ
Κ.Κ. Νομάρχας Κοζάνης, Φλωρίνης
Κ.Κ. Πρόεδρος Πρωτοδικών Κοζάνης, Φλωρίνης, Καστοριάς, Γρεβενών.
Κ.Κ. Εισαγγελείς Πρωτοδικών Κοζάνης, Φλωρίνης, Καστοριάς, Γρεβενών.
Διοικητάς Χωροφυλακής Κοζάνης και Φλωρίνης.
ΙΙον Γραφείον

πηγή: Οι πρόσφυγες στη Δυτική Μακεδονία (1941 -1946). Η Ιταλική ζώνη 1941-1942. Οι Βλάχοι

∆ιαταγή του [Πελοποννήσιου;] διοικητή της ΙΧ Μεραρχίας του Ελληνικού Στρατού τον Οκτώβριο του 1936 που απαγορεύει την ομιλία ξένων γλωσσών («Τουρκική, Σλαυϊκή, Αλαβανική, Βλαχική») από τους στρατιώτες εντός κι εκτός του στρατώνα. Η αθιγγανική δεν συμπεριλαμβάνεται, προφανώς διότι οι γνώστες της την ομιλούσαν πολύ κρυφά. ∆εν συμπεριλαμβάνονται επίσης διάφοροι διάλεκτοι όπως η καππαδοκική, η οποία ελάχιστα μάλλον γίνονταν κατανοητή, αν την εκφωνούσαν με ταχύτητα

Αμέσως μετά από την απαγόρευση χρήσης άλλης γλώσσας εκτός της ελληνικής στο Στρατό η διάταξη επεκτάθηκε το ∆εκέμβριο του 1936 στην αγορά και τις συναλλαγές όπως φαίνεται από το ανωτέρω έγγραφο της ∆Χ (Διοίκησης Χωροφυλακής) Κοζάνης που απευθύνεται στο ∆ήμαρχο της πόλης. Καθώς η προπολεμική οικονομία ήταν όμως κλειστού χαρακτήρα, ελάχιστοι έμποροι που έβγαιναν έξω από τα χωριά τους πλήττονταν από τη διάταξη, διότι οι περισσότεροι, αν όχι όλοι, χρησιμοποιούσαν την ελληνική ως γλώσσα εξάσκησης του επαγγέλματός των.

Αλληλογραφία Νομάρχη Κοζάνης με ∆Χ (Διοίκηση Χωροφυλακής) Κεντρικής Μακεδονίας τον Απρίλιο του 1937 σχετικά με την μη δίωξη όσων ομιλούν την «Κουτσοβλαχική». Στην περιφέρεια λειτουργούσαν σε ορισμένα χωριά «ρουμανικά» ∆ημοτικά Σχολεία και ένα Γυμνάσιο στην κωμόπολη των Γρεβενών με υψηλότερο αριθμό μαθητών το χειμώνα του 1941-42. Η λειτουργία τους σταμάτησε διαπαντός με την εμφάνιση των ανταρτών του ΕΛΑΣ στις αρχές του 1943 –το Γυμνάσιο έκλεισε το Μάρτιο του ιδίου έτους.