Κούρλου του π(α)τούλιου. Παροιμιακή φράση των Βλάχων. Που σημαίνει «ο πισινός στον θάμνο». Οπως κάθε παροιμία, ξεκίνησε τη σταδιοδρομία της από την κυριολεξία.
Σε εποχές που οι Βλάχοι ξεχειμώνιαζαν στον κάμπο, αναζητούσαν έναν θάμνο. Ως καμπινές χρησιμοποιούνταν η φύση, το μόνο που είχαν ανάγκη ήταν μια βατσουνιά, ένα πουρνάρι, οτιδήποτε θα προστάτευε την τιμή των οπισθίων τους από την έκθεση σε κοινή θέα.
Αργότερα, η φράση απέκτησε μεταφορική σημασία. Έγινε συνώνυμη με τη μη διακινδύνευση. Και σ’ αυτό διοχετεύτηκε η ρευστότητα των σχέσεων στον νομαδικό και ημινομαδικό πληθυσμό, που ήταν εκτεθειμένος σε αντίθετες ληστρικές συμμορίες ή σε διαφορετικούς στρατούς, κυρίως στον Εμφύλιο και όχι μόνο. Εγνοια τους ήταν να βρουν κάποιο αποκούμπι, ένα πατούλιο, ώστε να μη διακινδυνεύσουν το ζωικό κεφάλαιο και τη μετακίνησή τους από το βουνό στον κάμπο και αντίστροφα.
Επρόκειτο για συντηρητική επιλογή, που συνεπαγόταν την ανάπτυξη σχέσεων και με τα δύο αντίπαλα στρατόπεδα, με την παραχώρηση υπηρεσιών αλλά και τροφής. Οι νομάδες κινούνταν πάνω σε τεντωμένο σκοινί, επομένως πρώτη κίνησή τους ήταν να έχουν τα νώτα τους καλυμμένα.
Αυτό εξελίχθηκε σε κοινωνική και πρωτίστως πολιτική πρακτική, ενίοτε δε ιδεολογικοποιήθηκε, ώστε εκ των υστέρων να αιτιολογείται η επαμφοτερίζουσα στάση: και με τον χωροφύλαξ και με τον αστυφύλαξ. Είναι το κρίσιμο πολιτικό σώμα που σε κάθε εκλογική μάχη προσφέρει τη νίκη. Αναζητούν οι πολίτες αυτής της ομάδας το πατούλιο, τον θάμνο δηλαδή πάνω στον οποίο θα ακουμπήσουν, ώστε να κάνουν την επιλογή τους.
Πατούλιο αναζητούσαν πολλοί και στο διάστημα που η Χρυσή Αυγή ταλαιπώρησε τον δημόσιο βίο. Μέρος της πολιτικής εξουσίας σιώπησε απεκδυόμενη τη δυνατότητα να λειτουργήσει ως αντέρεισμα για τους δοκιμαζόμενους πολίτες, ιδίως όσους έγιναν στόχος της ναζιστικής βίας, που διαμόρφωνε κλίμα αστάθειας και ανελέητου κυνηγητού για όσους έτρεφε αισθήματα μίσους.
Τα χρόνια πέρασαν και ήρθε η ώρα να αποδοθεί δικαιοσύνη. Υβρις και τίσις. Προηγήθηκε η ατέλειωτη ανοιχτή προσβολή προς ό,τι συγκροτεί τον ελληνικό πολιτισμό. Και μετά ήρθε η ώρα της τιμωρίας.
Την ώρα της ανακοίνωσης της ετυμηγορίας της ελληνικής Δικαιοσύνης θεώρησαν κατάλληλη ευκαιρία κάποιοι να κάνουν αισθητή την παρουσία τους. Να βγουν από την αδράνειά τους. Να εκλάβουν ως πατούλιο τη δικαστική απόφαση συναθροιζόμενοι με όσους λοιδορήθηκαν και έβγαζαν στεναγμό ανακούφισης και δικαίωσης.
Η δημοκρατία θέλει διακινδύνευση, έξοδο από τη φοβική λατρεία του εαυτού μας. Το έπραξαν τα δύο κορίτσια που είδαν τη δολοφονία του Φύσσα και κοσί να καταθέσουν. Δυο νέα παιδιά που δεν αναζήτησαν κρυψώνα. Πήγαν κόντρα στους πολλούς, κόντρα στον βοριά της ναζιστικής βίας. Γιατί η αξιοπρέπεια έχει διακινδύνευση. Η πίστη στον άνθρωπο δεν κρύβεται πίσω από πατούλιο.
Ευάγγελος Αυδίκος
πηγή: ΕφΣυν