Κυκλοφορεί αυτές τις μέρες το βιβλίο-λεύκωμα του Αλέξανδρου Τζιόλα με γενικό τίτλο : «Η ιστορία μπροστά στο φακό του Γιάννη και Μίλτου Μανάκια» και με υπότιτλο : ΙΩΑΝΝΙΝΑ - ΠΙΝΔΟΣ - ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ - ΓΡΕΒΕΝΑ - ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, διαστάσεων σελίδας 27x32 εκατ.
Η μάνα, η γιαγιά και εμείς τα παιδιά, όπως κάθε φθινόπωρο, ξεκινήσαμε για το χειμάδι. Ο Σπύρος και ο Νίκος -τ' αδέλφια μου- καθήσανε με τα πρόβατα στο βουνό, λίγες ημέρες αργότερα από εμάς. Εμείς με τα ζώα φορτωμένα σιγά σιγά φτάσαμε στο χειμάδι.
Πώς μπορεί κανείς να μιλήσει για ένα κομμάτι του εαυτού του, υπερβαίνοντας στερεότυπα και παγιωμένες «αξίες»; Στο δεύτερο ταξίδι μου στην Αλβανία, είπα στον Βασίλη αυθόρμητα: «Ποτέ δεν είχα δει την Νεμέρτσικα (στης οποίας τους πρόποδες μεγάλωσα) από πίσω». Αμέσως σκέφτηκα ότι το δικό μου «πίσω» είναι μπροστά για άλλους.
Όσοι δεν ηυτύχησαν να παρευρεθούν την 15ην Αυγούστου (εάν συμπίπτη Κυριακή) ή την πρώτην μετά ταύτην Κυριακήν εις τον Μετζητιέ του Πωγωνίου, εστερήθησαν, τη αληθεία, μοναδικού θεάματος.
Οι ανθρώπινες κοινωνίες χαρακτηρίζονται από μεγάλη προσαρμοστικότητα στο φυσικό περιβάλλον, ενώ αξιοποιούν όλους τους διαθέσιμους πόρους, προκειμένου να προμηθευτούν τα αναγκαία για την επιβίωσή τους. Με άλλα λόγια, οι οικονομίες και οι κοινωνίες προσαρμόζονται στους γεωγραφικούς και οικολογικούς όρους, που τους έχουν τεθεί εξαρχής.
Ως πεδίο της μελέτης επελέγη η Κοινότητα Κεφαλόβρυσου. Η επιλογή της συγκεκριμένης κοινότητας ως χώρου εντοπισμού των πληροφορητών υπήρξε αποτέλεσμα μιας μελέτης της παλιννόστησης που περιέλαβε και τις 309 κοινότητες και τους 4 δήμους του Νομού Ιωαννίνων. Η μελέτη εκείνη στόχευε, εκτός των άλλων, και στην καταγραφή ορισμένων κοινωνικών και δημογραφικών μεγεθών του παλιννοστούντος πληθυσμού που επέστρεψε στο νομό μετά το 1973, όταν δηλαδή η επιστροφή των μεταναστών άρχισε να υπερκαλύπτει την έξοδο.
Σύμφωνα με ανεπίσημα στοιχεία της Κοινότητας κατά τη δεκαπενταετία 1960-1974 μετανάστευσαν από το Κεφαλόβρυσο στη Γερμανία περίπου 800 άτομα. Στον αριθμό αυτό συμπεριλαμβάνονται οι μετανάστες εργαζόμενοι και τα παιδιά τους. Σε συνδυασμό με τα δεδομένα της προαναφερόμενης έρευνας υπολογίζεται ότι το 1/3 περίπου των μεταναστών του χωριού έχει επιστρέψει από το εξωτερικό. Από το σύνολο των παλιννοστούντων το 71.6% έχει εγκατασταθεί μόνιμα στην κοινότητα, ενώ μόνο το 13.8% έχει επιλέξει ως τόπο διαμονής την πόλη των Ιωαννίνων.
