Προσωπικότητες

Από τις πλέον αντιπροσωπευτικές μορφές της ιστορικής Μοσχόπολης υπήρξε ο μεγάλος διδάσκαλος του Γένους Θεόδωρος Αναστασίου Καβαλιώτης. Αν και η καταγωγή του έξοχου αυτού ανθρώπου ήταν από την όμορφη Καβάλα, η λαμπρή πνευματική δράση του σημειώθηκε κυρίως στη Μοσχόπολη της Ηπείρου. Ο Καβαλιώτης γεννήθηκε στις αρχές του 18ου αιώνα. Με τη χρηματική βοήθεια του σωματείου των χαλκιάδων στάλθηκε να σπουδάσει στα Γιάννενα κοντά στο μεγάλο σοφό Ευγένιο Βούλγαρη. Ανάμεσα στο μαθητή και στο δάσκαλο αναπτύχθηκαν αισθήματα φιλικά, ώστε ο Καβαλιώτης ακολούθησε τον περίφημο σχολάρχη και όταν έφυγε από τα Γιάννενα ανέλαβε τη διεύθυνση του σχολείου Κοζάνης. Από τον Βούλγαρη διδάχθηκε κατά το μεγάλο διάστημα της φοίτησής του φιλοσοφία και μαθηματικά.
Μετά τις σπουδές του ήρθε στην περίφημη Μοσχόπολη, την πλούσια εμπορική πόλη της Ηπείρου, όπου και εγκαταστάθηκε μόνιμα. Η Μοσχόπολη είχε αναπτυχθεί την εποχή εκείνη σε σπουδαίο εμπορικό και βιομηχανικό κέντρο, όπου άκμαζε η βιοτεχνία κυρίως, η ταπητουργία και κάθε λογής εμπόριο. Ήταν τόση η οικονομική της ακμή ώστε καταστάθηκε πολυάριθμη πόλη 50 χιλιάδων κατοίκων, μεγάλος εμπορικός σταθμός της Ηπείρου και παράλληλα εξελίχθηκε σε μεγάλο πνευματικό κέντρο με περίφημα σχολεία και με τυπογραφείο στο οποίο τυπώθηκαν αξιόλογα βιβλία εκκλησιαστικά και γραμματικά, πολύτιμα και σπάνια.