Βλαχοχώρια

Βλαχοχώρια

Οι Βλάχοι της Πίνδου - Καραγκούνοι

Κατηγορία: Βλαχοχώρια    Δημοσιεύτηκε: Τρίτη, 12 Απριλίου 2016 15:09    Εμφανίσεις: 6412

Αρβαντόβλαχοι, Φωτ. Fred Boissonnas

Η βλαχική αυτή φυλή κατέχει κυρίως την κατά την Κωλώνιαν ή Μουζακιάν (Ιλλυρίαν) χώραν της Νέας ή Ανω Ηπείρου. Η μεν Κωλώνια1 προς δυσμάς παρά τα Μακεδονικά σύνορα κειμένη ως ορεινή και άγρια παράγει κατοίκους πελωρίους το ανάστημα, βροντοφώνους και αγριωτάτους, ενώ η Μουζακιά2 προς το Βεράτιον εκτεινομένη ως ευφορωτάτη και περικαλλής χώρα παράγει γλυκυτέρους ανθρώπους, βραχυτέρους το ανάστημα και πολυλόγους, περιφήμους δε ιπποδαμαστάς, διότι η χώρα των τρέφει πλήθος ίππων, θαυμαστών καθ' όλην την Ήπειρον, Μακεδονίαν και Αλβανίαν δια το βραχύτατον σώμα και την θαυμασίαν ταχύτητά των.
Εν Μουζακιά, έν η περιήλθε και εδίδαξεν, απέθανε δε και ετάφη ο ισαπόστολος Κοσμάς προ αιώνος ήδη περίπου, η χριστιανική θρησκεία έμεινεν ως επί το πλείστον ανέπαφος. Αλλ' εν τη απροσίτω Κωλώνια, οι Τούρκοι υπερίσχησαν και επέβαλον απανταχού το θρήσκευμα του προφήτου των. Ώστε οι εν Κωλώνια Καραγκούνοι είναι σήμερον πάντες σχεδόν Οθωμανοί.

Περισσότερα...

Οι Βλάχοι της Πίνδου - Ζαγόρι

Κατηγορία: Βλαχοχώρια    Δημοσιεύτηκε: Τρίτη, 01 Δεκεμβρίου 2015 10:14    Εμφανίσεις: 3039

Βρυσοχωρίτες στις αρχές του 20ου αιώνα, σε κάποιο πανηγύρι του χωριούΖαγόρι
Ζαγόρι καλείται εν Ηπείρω το περιώνυμον ορεινόν αυτής τμήμα το εκτεινόμενον από Κονίτσης μέχρι Μετσόβου. Την ονομασίαν αυτού επροτίμησαν πάντες σχεδόν μέχρι τούδε να παραγάγωσιν εκ του σλάβικου ζα (προς, επί και όπισθεν) και Γκόρι (βουνά) ως και τα ζάπλουτος, Ζάβρων, Ζάλογγος κτλ. Το Ζαγόρι κατέχει το κεντρικώτατον και ωραιότατον μέρος της Ηπείρου και της οροσειράς της Πίνδου.
Aι υψηλότεραι των ορέων του κορυφαί ανέρχονται εις ύψος 6 -7000 ποδών ως η Ροδόβολη, η Αστράκα, ο Λάζαρος, η Γκαμίλα, ο Πλόσκος κτλ. χιονοσκέπεις και κατά το θέρος μερικαί, αΐτινες βαθμηδόν χαμηλώνουσαι σχηματίζουσιν εκτενή μαγευτικά οροπέδια ως τα Πέντε Αλώνια, τα Λειβαδάκια κλπ. χρησιμεύοντα προς βοσκήν πλέον των 120.000 προβάτων κατά θέρος. Αι κορυφαί αύται είναι ως επί το πλείστον γυμναί δένδρων, αλλά τίνες καλύπτονται από πανάρχαιων δασών απέραντων, των οποίων οι διακλαδώσεις κατέρχονται μέχρι των υπωρειών συνεχείς, αδιέξοδοι. Τόσον δ’ επί των γυμνών, όσον και επί των δασωδών μερών των τρέφονται αγέλαι άρκτων, αγριόχοιρων, δορκάδων, λύκων, ικτίδων, αλωπεκών, αιγάγρων και πλήθη αγρίων πτηνών.

Περισσότερα...

Λάιστα Ζαγορίου

Κατηγορία: Βλαχοχώρια    Δημοσιεύτηκε: Δευτέρα, 17 Νοεμβρίου 2014 01:00    Εμφανίσεις: 3531

Λάιστα Ζαγορίου 1951Η ονομασία του χωριού
Τις τελευταίες δεκαετίες για τις ονομασίες του χωριού έχουν διατυπωθεί διάφορες απόψεις. Ο Καθηγητής κ. Ιωάννης Β. Κογκούλης αναφέρει τα ακόλουθα:
Το χωριό έχει δύο ονόματα, ένα καθαρά ελληνικό και ένα αρωμουνικό και ελληνικό. Η καθαρά ελληνική ονομασία του είναι Λάκκα και η αρωμουνική και ελληνική Λάϊστα. Μάλιστα στα αρωμουνικά χρησιμοποιούμε την ελληνική ονομασία, ενώ στα ελληνικά την αρωμουνική και ελληνική. Για παράδειγμα, «noi him din Lakka» σημαίνει: «είμαστε από τη Λάκκα, τη Λάιστα». Η ονομασία Λάκκα συναντιέται και σε άλλα χωριά. Έτσι λόγου χάρη, έχουμε τη Λάκκα Σουλίου, Πατρών, Κερκύρας κ.ο.κ. και σχετίζεται με την τοποθεσία, αφού λάκκα ή λάκκες ή ξανοίγματα είναι μέρη που περιβάλλονται από δασικές εκτάσεις, ακαλλιέργητες ή καλλιεργήσιμες.
Η ονομασία Λάιστα είναι αρωμουνική ως προς το πρώτο μέρος και ελληνική ως προς το δεύτερο, αφού η λέξη είναι σύνθετη. Όσοι γνωρίζουν την αρωμουνική διάλεκτο, μπορούν εύκολα να το καταλάβουν.

Περισσότερα...

Η εορτή της Αγίας Παρασκευής στην Ιεροπηγή Καστοριάς

Κατηγορία: Βλαχοχώρια    Δημοσιεύτηκε: Σάββατο, 26 Ιουλίου 2014 12:30    Εμφανίσεις: 2062

Η προσκυνηματική εικόνα της αγίας Παρασκευής στην Ιεροπηγή

Η αγία Παρασκευή, σύμφωνα με το Συναξάρι της, γεννήθηκε το 117 μ. Χ. στη Ρώμη από Έλληνες γονείς. Όταν έγινε 20 ετών αναχώρησε από την πατρίδα της, ήλθε στη Μακεδονία, κήρυξε τον Χριστιανισμό, ασκήτεψε σε διάφορα μέρη, θαυματούργησε και μαρτύρησε για την πίστη της σε κάποια άγνωστή μας μικρή πόλη, που ήταν κοντά στη Θεσσαλονίκη. Ορισμένοι ερευνητές υποθέτουν, ότι η εν λόγω πόλη του μαρτυρίου της αγίας Παρασκευής βρισκόταν στην περιοχή της Καστοριάς. Την άποψή τους αυτήν τη στηρίζουν στο γεγονός, ότι οι κάτοικοι της Ορεστίδας τιμούν ιδιαίτερα, απ’ τα παλαιά χρόνια, την αγία Παρασκευή, κι έχουν πολλούς ιερούς ναούς αφιερωμένους στο σεπτό όνομά της.

Περισσότερα...

Η Φούρκα του 1954

Κατηγορία: Βλαχοχώρια    Δημοσιεύτηκε: Πέμπτη, 29 Μαΐου 2014 22:10    Εμφανίσεις: 2455

Η ΦούρκαΤο 1954 ο Ηπειρώτης συγγραφέας Λάμπρος Μάλαμας βρέθηκε στο χωριό Φούρκα για να περάσει εκεί τις ημέρες του Πάσχα.
Τις εντυπώσεις αλλά και τα ήθη των κατοίκων του ορεινού αυτού χωριού της Ηπείρου, τις κατέγραψε και τις δημοσίευσε αρκετά αργότερα, στα μέσα της δεκαετίας του 1980, στο βιβλίο του «Θωρώντας Βουνά & Πέλαγα».
«Νότες από τη Φούρκα. Τερπνή οδοιπορία. Χαρά στην ξένοιαστη ψυχή, που φτερουγάει σαν το πουλί, σε κοντινά ή μακρινά ταξίδια της αγάπης. Είναι ψυχή πάντα νέα, όποια ειν’ ερωτευμένη με τη ζωή, με τη φύση και μ’ όλα τα πλάσματα της. Ψυχή που αγαπάει, θαυμάζει δίκαια αξίες και μορφές, δημιουργεί κι αναγεννιέται, ποτέ της δε γεράζει. Όποιος δε γνώρισε, έστω και λίγο, τα ορεινά χωριά της Ηπείρου μας, κρίμα του, που δε γεύτηκε αυτή την ξέχωρη φυσική ομορφιά, τη φτώχεια και την αρχοντιά και κάθε χάρη του λαού μας.

Περισσότερα...

Ο πολυτοπικός χαρακτήρας της βλάχικης κοινότητας

Κατηγορία: Βλαχοχώρια    Δημοσιεύτηκε: Σάββατο, 17 Μαΐου 2014 22:48    Εμφανίσεις: 4804

Κρανιά Ασπροποτάμου - Ο μαχαλάς του Αγίου ΔημητρίουΤο παράδειγμα της Κρανιάς Ασπροποτάμου1
Η Κρανιά Ασπροποτάμου, περισσότερο από σημείο στο χάρτη -γεωγραφικά συγκεκριμένη θέση-, ένα από τα χωριά δηλαδή που συγκροτούνται, μετατοπίζονται, παρακμάζουν και ανασυγκροτούνται στη διάρκεια του ιστορικού χρόνου, είναι πρώτα από όλα ένας βιωμένος, ένας κοινωνικοποιημένος χώρος. Συμβολίζει σχέσεις, αντιλήψεις και συμπεριφορές, μεταφέρει μνήμες και ιστορία, εκφράζοντας τη δυναμική στη σχέση του ανθρώπου με το χώρο, ορίζει έναν συγκεκριμένο τόπο ταυτότητας. «Λα Κόρνου» στα Βλάχικα, η Κρανιά (Κρανειά ή Κρανέα κατά καιρούς η επίσημη ονομασία της)2 είναι ένα από τα βλαχοχώρια του Νομού Τρικάλων, χτισμένη στις πλαγιές της Κεντρικής Πίνδου, κάτω από την κορυφή Τριγγία, δεξιά και αριστερά στις όχθες του Κρανιώτικου ποταμού, έναν από τους παραπόταμους που μαζί με το Σκληνιασίτικο στην ένωσή τους στα Τρία Ποτάμια με τα νερά των πηγών του ποταμού από το Χαλίκι, σχηματίζουν τον άνω ρου του Αχελώου, γνωστού ως Ασπροπόταμου σε αυτό το τμήμα.

Περισσότερα...