Οι γνήσιες συνταγές της Θείτσα - Σιούδως! 1ο μέρος
ΠΟΥΣΚ'Α!
Το ξύδι αποτελούσε ένα βασικό στοιχείο της καλοκαιρινής λιβαδιώτικης διατροφής. Ιδιαίτερα μάλιστα χρησιμοποιούνταν το ξύδι στον κάμπο του Λιβαδίου, κυρίως στο θερισμό. Οι θεριστές έτρωγαν κατά κανόνα ψωμί και ξύδι! Το ξύδι θεωρούνταν αντι-ιδρωτικό, αντιθερμικό και λιποδιαλυτικό (και είναι πράγματι έτσι...).
Η διαιτολόγος μας θείτσα Σιούδω θα μας δώσει μερικές εύκολες συνταγές και συμβουλές που έχουν σχέση με το ξύδι.
Στην περιοχή των Γρεβενών, εκτός από τα γνωστά βλαχοχώρια, συναντούμε και μία άλλη ιδιαίτερη ομάδα χωριών η οποία παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον για την παλαιότερη έκταση των βλάχικων οικισμών. Είναι τα κουπατσιοχώρια ή αλλιώς τα χωριά των Κουπατσιαραίων.Αν και για πολλές γενιές τα περισσότερα από αυτά τα χωριά παρουσιάζονται να είναι αποκλειστικά ελληνόφωνα, έχουν γραφτεί κατά καιρούς απόψεις που τα παρουσιάζουν να ήταν άλλοτε βλαχοχώρια ή χωριά που είχαν και βλάχικο πληθυσμό, ο οποίος όμως με τα χρόνια αφομοιώθηκε και χάθηκε μαζί με τη βλάχικη γλώσσα.
Τα κάτωθι τραγούδια τραγουδιούνται και χορεύονται χωρίς συνοδεία οργάνων,στα πανηγύρια των Αγίων Αποστόλων, της Αγίας Παρασκευής και στο τριήμερο της Παναγίας, τον δεκαπενταύγουστο.
(Οι στίχοι των τραγουδιών ελήφθησαν από το ομότιτλο CD του Συλλόγου Αβδελιωτών «Η Βασιλίτσα».)
Το θέμα που με απασχόλησε όταν αποφάσισα να γράψω για τους Βλάχους, ήταν το ζήτημα της καταγωγής τους. Πολλές φορές έχουμε χαρακτηρίσει κάποιον "βλάχο", "καράβλαχο", "μπουρτζόβλαχο" εννοώντας άνθρωπο αγράμματο, άξεστο και χοντροκομμένο.
Ήρθε ή ώρα να ξεκαθαριστεί η αλήθεια, γιατί θεωρώ ανεπίτρεπτο ένα τόσο ιστορικό κομμάτι του ελληνισμού, που έχει συμβάλλει τα μέγιστα στην πνευματική του εξέλιξη, να κατέχει στο μυαλό μας μια τόσο χαμηλή θέση. Έχουν γίνει δέκτες απίστευτης προπαγάνδας για τη δήθεν σλαβική καταγωγή τους, που την έχουμε –από άγνοια- υιοθετήσει και εμείς οι ίδιοι προς μεγάλη χαρά των γραικύλων και των ανθελλήνων.