Μια καταπληκτική ομιλία πραγματοποιήθηκε τον Μάιο του 2022 από τον κ. Κωνσταντίνο Ντίνα, Καθηγητή στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας, με θέμα την βλάχικη γλώσσα η οποία εξελίχθηκε σε ένα σπουδαιότατο μάθημα γλώσσας, ιστορίας και πολιτικής.

Ο Νομός Σερρών είναι από του πιο αντιπροσωπευτικούς όσον αφορά τα πολυπολιτισμικά του χαρακτηριστικά και αυτό οφείλεται στο ότι κατοικείται από ανθρώπους διαφορετικών καταγωγών με πλούσια κα ξεχωριστή πολιτιστική παράδοση.

Οι «Αναμνήσεις από την ταλαιπωρημένη ζωή των Βλάχων», πού δημοσιεύονται πιο κάτω, γράφτηκαν στο πρωτότυπό τους (στη ρουμανική γλώσσα) από τον Βλάχο Γιώτη (Παναγιώτη) Ναούμ το 1954, όταν ήταν κιόλας 80 ετών.

Η παρούσα εισήγηση αναφέρεται στη σπουδαία προσφορά του Νικόλαου Δούμπα στα πολιτιστικά πράγματα της Βιέννης, έτσι όπως αυτή αναδεικνύεται ιστορικά μέσα στο πνεύμα της συνολικότερης δυναμικής παρουσίας του ελληνισμού στην Αψβουργική Μοναρχία του 19ου αιώνα.¹ 

Σημαντικό ποσοστό απόδημων Ελλήνων συγκέντρωσαν και οι περιοχές που σήμερα ανήκουν στην πρώην Γιουγκοσλαβία και οι οποίες στα χρόνια της τουρκοκρατίας ήταν διαιρεμένες στις καθαρά σερβικές επαρχίες -υπό τους Οθωμανούς- και στις περιοχές που πέρασαν στα 1521 στα χέρια των Οθωμανών και περιήλθαν στα 1718 στους Αυστριακούς.