Η επαναπροσέγγιση της εικόνας που παραδοσιακά έχουμε σχηματίσει για τη Μοσχόπολη, όπως και η αναζήτηση της «τύχης» των κατοίκων της στην επαρχιακή πόλη της βορειοανατολικής Ουγγαρίας, το Μίσκολτς (Miskolc), προκάλεσαν στους ερευνητές από τα πρώτα κιόλας ερευνητικά τους βήματα μεγαλύτερη αμηχανία και προβληματισμούς από όσους είχαν οι ίδιοι υπολογίσει.

Στο προηγούμενο τεύχος του περιοδικού «Μακεδονικά» είχαμε δημοσιεύσει μια ανέκδοτη έκθεση του γνωστού Ηπειρώτη εκπαιδευτικού Δημητρίου Μ. Σάρρου, πού αναφερόταν στην κατάσταση της ελληνικής παιδείας στην ύπαιθρο του καζά Θεσσαλονίκης κατά το 1906.

Σε όλες τις κτηνοτροφικές κοινωνίες και ιδιαίτερα στις μετακινούμενες τα άλογα παίζουν έναν πολύ σημαντικό ρόλο.

Μια από τις βασικότερες πτυχές της δράσης του Παρθενίου κατά τη διάρκεια του Μακεδονικού Αγώνα ήταν η αντιμετώπιση της ρουμανικής προπαγάνδας, η ύπαρξη της οποίας ταλάνιζε και διαιρούσε την επαρχία Κίτρους.