Είναι ο τίτλος του νέου ιστορικού μου βιβλίου που κυκλοφόρησε πρόσφατα. Μέσα από συγγράμματα ιστοριοδιφών της περιόδου του 1821, επίσης από τα αρχεία της Παλιγγενεσίας και κατοπινών συγγραφέων, κατόρθωσα να συλλέξω πληροφορίες για να συνθέσω και να βγάλω από την αφάνεια τους πρώτους τέσσερις από τους πολυάριθμους «ήρωες» οι οποίοι, μαζί με μια ολόκληρη στρατιά Άνω Ηπειρωτών αγνώστων στοιχείων (όπως ονομάζονταν τότε), έδωσαν το παρών και έπεσαν μαχόμενοι ηρωικά πολύ μακριά από την γενέτειρα τους.
Ήρωες που ενίσχυσαν τον αγώνα με τις περιουσίες τους και πότισαν με το αίμα τους τα πεδία μαχών σε κάθε γωνιά της επαναστατημένης Ελλάδας, με την ελπίδα ότι ο πρώτος ανεξάρτητος πυρήνας θα άπλωνε τον βραχίονα μέχρι και την δική τους ιδιαίτερη πατρίδα.
Άγνωστος ο αριθμός των δικών μας αγωνιστών του 1821! Μάλλον πάρα πολλές χιλιάδες! Άγνωστο και αν οι πεσόντες ενταφιάστηκαν, ή αν τα οστά τους κάπου ανεμοδέρνονται! Στην γενέτειρα δεν επέστρεψαν, οι καμπάνες δεν χτύπησαν λυπηρά, δεν τους έκλαψαν οι μανάδες, οι αδερφές και οι συγγενείς τους, ούτε οι περιοχές στις οποίες γεννήθηκαν!
Ε, λοιπόν ιερό μας καθήκον να επιστρέψουμε στη γενέτειρα έστω την μνήμη τους, την ιστορία τους που δεν γράφτηκε, που δεν μας διδάχτηκε, που απάτριδες την πέρασαν στην λήθη. Χρέος μας να υποκλιθούμε στην μνήμη τους και να διεκδικήσουμε επίσημα την αναγνώριση του αγώνα και των θυσιών τους.
Ως αρχή διάλεξα να προβάλω τέσσερις από τους σημαντικότερους ήρωες της επανάστασης, οι οποίοι έπρεπε να είχαν τιμητική θέση στο Πάνθεον των Ηρώων. Τον Χατζημιχάλη Νταλιάνη Αργυροκαστρίτη, τον Γρηγόριο Αργυροκαστρίτη, τον Σταύρο Βασιλείου και τον Γιάννη Κώστα. Αναμένονται και πολλοί άλλοι.
Όσο για τον Χατζημιχάλη Νταλιάνη, στην μνήμη του οποίου υποκλίνεται το Δελβινάκι του Πωγωνίου, επειδή φέρει και το επώνυμο Αργυροκαστρίτης τα σύνορα δεν πρέπει να θεωρούνται και διαχωριστική γραμμή της ιστορίας και του πολιτισμού της ενιαίας Ηπείρου. Η χάραξη πάνω στους χάρτες ας μη γίνει εμπόδιο να γίνουν γνώστες της ιστορίας και στην μνήμη του να υποκλίνονται και οι αποκεί γείτονες, στους οποίους ανήκω. Τα στοιχεία αποδεικνύουν ότι είναι εφάμιλλος των Κολοκοτρώνη, Καραϊσκάκη και άλλων εθνικών ηρώων, που σημαίνει έπρεπε να είχε πανελλαδική αναγνώριση.
Το ίδιο και ο Γρηγόριος Αργυροκαστρίτης για τον οποίο η Εύβοια αργεί να αποκαταστήσει την μνήμη του. Αργεί επίσης να αποκαταστήσει την μνήμη του Σταύρου Βασιλείου και των υπόλοιπων Βορειοηπειρωτών, επικρίσεις από υπεύθυνους Ευβοείς, όπως θα έχετε την τιμή να γίνετε γνώστες από το περιεχόμενο του βιβλίου μου. Στην λήθη παραμένει και ο έτερος ήρωας, ο Γιάννης Κώστας.
Για το τι εννοώ για λήθη από απάτριδες προβάλλω δύο σελίδες από τον επίλογο του βιβλίου:
… Ο Μητροπολίτης Ευαγγέλου για τον Χατζημιχάλη: «…Αλλ’ ατυχώς μέχρι τούδε και παρά τα τόσα γραφέντα καταλογάδην τε και στιχουργικώς δια την τεραστίαν συμβολήν του ήρωος εις τον Αγώνα της εθνεγερσίας, δεν εξυμνήθη ο απαράμιλλος ούτως ήρως ως ώφειλε, και δεν εξήρθη προσηκόντως ούτε η μεγάλη αυτού πολεμική δράσις, ούτε και ο άφθαστος αυτού πατριωτισμός»…
… Αρθρογράφος για τον αρχηγό των Δροσουλητών, εννοείται τον Χατζημιχάλη: «Η ιστορία δεν του έδωσε την θέση που θα έπρεπε ίσως γιατί δεν ζήτησε τίποτε από την πατρίδα του, αντίθετα με «οσιομάρτυρες καπεταναίους» που έγιναν στρατηγοί σε περίοδο αδελφοκτόνων πολέμων». Αυτός τα έδωσε όλα. Περιουσία και ζωή.
«Υπέρτατη Βουλή! (έγραφε ο Γρηγόριος Αργυροκαστρίτης) Μόλις τέλος πάντων, θεία χάριτι, διεσώθην από τας αιμοβόρους χείρας των απανθρώπων τυράννων του έθνους μας. Πόσα δεινά έπαθον κατά το διετές τούτο της ελληνικής επαναστάσεως διάστημα είνε ανεκδιήγητα, ούτε η εις σκοτεινοτάτην φυλακήν συνεχής διατριβή μου, ούτε η στέρησις της περιουσίας μου, ούτε αι καθημεριναί ύβρεις, ούτε και αυτής της ζωής ο κίνδυνος, δεν με έκαμον τόσον να αδημονώ, όσον όταν ηναγκαζόμην να είμαι μακράν από τα τέκνα μου, τους χριστιανούς και να μην ημπορώ να συναγωνίζωμαι εις τον ιερόν υπέρ πίστεως και πατρίδος αγώνα…»
Ο Mixalis arg, Newbie «στις Νοεμβρίου 03, 2009, 04:45:46 am»
Σχετικά με την σφαγή του Μαντουδίου το 1823!
»…Στην πραγματικότητα δεν ήταν καθόλου έτσι αφού ένας από τους πρωτεργάτες της Επανάστασης στην Εύβοια ήταν ο φιλικός Γρηγόριος Αργυροκαστρίτης, Μητροπολίτης Ευρίπου. Οπλαρχηγοί όπως ο Λιάκος, ο Ευαγγελινός Αργυροκαστρίτης, ο Σταύρος Βασιλείου, ο Κώστας Νταλαμάγκας, ο Θωμάς Μπίμπασης και ο Θανάσης Γιώτης πολέμησαν στο ίδιο πλευρό με τον χαλκιδέο οπλαρχηγό Θανάση Χοντροβασίλη και μάλιστα σχεδόν όλοι οι προαναφερθέντες έπεσαν υπέρ της πατρίδας, την ίδια στιγμή που πολλοί Ευβοείς λιποταχτούσαν για να σώσουν τις ζωές τους από τις ορδές των γενίτσαρων».
Και ο Γ. Γαζής για τον Σταυρο Βασιλείου:
»…Η μεταξύ των οπλαρχηγών αντιζηλία έπαιξε πάλιν τον θλιβερόν ρόλον της, ενώπιον του εχθρού αυτήν την φοράν και εις βάρος ολοκλήρου της Εύβοιας. Δύο καπετάνιοι, τους οποίους ο Κάρπος Παπαδόπουλος ονομάζει, ο Μήτρος Τριανταφυλλήνας και ο Βασίλης Μπούσγος, ευρισκόμενοι εις το στρατόπεδον και μη υποφέροντες την επιτυχίαν του Σταύρου Βασιλείου συνεφώνησαν να διαλύσουν το ελληνικόν στρατόπεδον…»
Και πιο κάτω για το βιογραφικό του ο Α. Γαζής: »… Φθονήσαντες δε την κατάστασιν αυτού ο Κριζιώτης με τον Βάσον επέπεσον κατ’ αυτού ως λησταί εις τα 1823, δια να τον φονεύσουν και να διαρπάσουν τα πλούτη του. Φυγόντος δε του Σταύρου και αποτυχόντος του φόνου, εξεγύμνωσαν την οικίαν του και οικογένειάν του και τον έφερον εις πενεστάτην κατάστασιν».
Ο Οικονομίδης για τον Γιάννη Κώστα: «…Τω 1820 αμνηστευθείς επέστρεψεν εις Κέρκυραν, εμυήθη τα της Φιλικής Εταιρίας και έδραξε τα όπλα εξ αρχής του ιερού αγώνος, ως σημαιοφόρος υπό τον Νότην Μπότσαρην. Παρευρέθη ως τοιούτος εις την άλωσιν της Άρτης και των Αγράφων, εις την πρώτην πολιορκίαν του Μεσολογγίου, εις την υπεράσπισιν της Σκιάθου και εις τας πλείστας κατά του Ιβραήμ Πασσά μάχας. Εν τω Χαϊδαρίω της Αττικής ήτο υπό τον φιλλέληνα Φαβιέρον. Επί Καποδιστρίου ωνομάσθη πεντακοσίαρχος και επολέμησεν εις την άλωσιν της Βονίτσης και εις την εν Μακρυνόρει μάχην υπό τον τότε στρατηγούντα Church.
Το βιβλίο έχει 133 σελίδες από τις οποίες, εκτός των άλλων, οι 14 αφιερώνονται στην περίληψη της ιστορίας του Αργυροκάστρου και της Δρόπολης, όπως δεν την έχετε διαβάσει, οι 58 αφιερώνονται στον Χατζημιχάλη Νταλιάνη (Αργυροκαστρίτη), οι 21 στον Γρηγόριο Αργυροκαστρίτη, οι 14 στον Σελλιώτη Σταύρο Βασιλείου, ή Καπετάν Χαλάστρα, και οι 14 στον Γραψιώτη Γιάννη Κώστα.
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Όντας γέννημα μιας περιοχής με καθαρόαιμο ελληνικό πληθυσμό, περιοχή που αν και προέκταση της ελληνικής επικράτειας για λόγους ακατονόμαστους παραχωρήθηκε στην αλβανική, όπως όλοι αναρωτιέμαι κι’ εγώ:
Άραγε πριν 100 χρόνια οι παππούδες μας, που πολέμησαν για επέκταση των ορίων της επικράτειας, γνώριζαν τι σοφίζονταν οι εθνάρχες της εποχής για τις τύχες τους;
Γνώριζαν ότι και 100 χρόνια πριν απ’ αυτούς οι δικοί τους παππούδες, βλέποντας τις στρατιές Τούρκων και Τουρκαλβανών να περνούν από την κοιλάδα προς ενίσχυση του Τούρκου κατακτητή στις επαναστατημένες περιοχές, περνώντας πάνω από βουνά και χαράδρες έτρεξαν και αυτοί να βρεθούν και να πολεμήσουν δίπλα στ’ αδέρφια τους; Και δεν ήταν δεκάδες! Ούτε εκατοντάδες! Ήταν χιλιάδες που έτρεξαν και όπου αν βρέθηκαν, από τα Γιάννενα μέχρι την Εύβοια και την Κρήτη, πότισαν με το αίμα τους κάθε σπιθαμή της άλλοτε τουρκοκρατούμενης πατρίδας.
Δυστυχώς δε γνώριζαν! Το μόνο που γνώριζαν οι δικοί μας παππούδες ήταν ότι είχε λυτρωθεί ένα κομμάτι της όλης πατρίδας, ότι ανήκαν σε αυτή την νέα πατρίδα, ότι αν και υπόδουλοι έπρεπε να παραταχθούν και να πολεμήσουν με το υπόλοιπο έθνος για να φέρουν τα σύνορα μέχρι εκεί που οι άνθρωποι μιλούσαν την ίδια γλώσσα, μέχρι εκεί που οι διάσπαρτες αρχαιότητες εξηγούνταν στην ίδια γλώσσα.
Έπρεπε να παραταχθούν και το έπραξαν όπως και οι παππούδες τους, ασχέτως αν προδόθηκαν. Ο αγώνας και οι θυσίες τους, η ιστορία και ο πολιτισμός τους, στη λήθη της λησμονιάς από «εθνάρχες απάτριδες». Εθνάρχες όπου διαχρονικά λες απαρνήθηκαν και τον πόλεμο του 40, καθώς άφησαν και τα κόκαλα των φαντάρων τους να ανεμοδέρνονται σε βουνά και λαγκάδια της Βορείου Ηπείρου. Εθνάρχες που σ’ επετείους, τουλάχιστον μέχρι τα μέσα αυτής της 10ετίας, έτειναν να βρίσκονται σε εξέδρες, σε παρελάσεις και δεξιώσεις, για να καρπώνονται δόξες που δεν τους ανήκαν, δόξες πεσόντων που όπως εδώ και 200 χρόνια ξεχάστηκαν. Μήπως το «όπου γης και πατρίς» των αρχαίων στον 20° και 21° αι. κατανοείται καλύτερα με το «ξεπουλάμε τις παρακαταθήκες»; Δυστυχώς αυτό βιώνουμε σήμερα, ίσως αυτό έχεις διαπιστώσει και μόνος σου αναγνώστη...
Στην διαχρονική μου δραστηριότητα είχα σχέση με δημοσιογραφία, με ιστορία και με αρχαιολογία. Αυτό με ώθησε να ερευνήσω επίμονα και με πάθος. Και όπως ένας αρχαιολόγος συνθέτει με τα κτερίσματα και συγκρίνει με παραδείγματα, προκαλώντας την αρχαιότητα για όσα μας έχει στερήσει, έτσι κι’ εγώ ξεσκονίζοντας προγενέστερους μελετητές έψαξα στα δικά τους «κτερίσματα» και συνέθεσα αποσπάσματα από την ιστορία του τόπου και των προγόνων μας, έστω και οκ περίληψη.
Άγνωστος ο αριθμός των δικών μας αγωνιστών του 1821! Μάλλον πάρα πολλές χιλιάδες! Άγνωστο και αν ενταφιάστηκαν, ή αν τα οστά τους κάπου ανεμοδέρνονται!
Στην γενέτειρα δεν επέστρεψαν, οι καμπάνες δεν χτύπησαν λυπηρά, οι μανάδες, οι αδερφές και οι συγγενείς τους δεν τους έκλαψαν, ούτε οι περιοχές στις οποίες γεννήθηκαν!
Ε λοιπόν ιερό μας καθήκον να επιστρέφουμε στη γενέτειρα έστω την μνήμη τους, την ιστορία τους που δεν γράφτηκε, που δεν μας διδάχτηκε, που την πέρασαν στην λήθη της λησμονιάς.
Δική μου άποψη: Όσο και αν γνώστες της ιστορίας των «μυθικών» ή υπαρκτών ηρώων, όσο και αν ευαγγελιζόμαστε την Ακρόπολη της Αθήνας, την Ολυμπία, τους Δελφούς κ.λ.π. αν δε γνωρίσουμε τις ακροπόλεις μας και την ιστορία μας, τους δικούς μας ήρωες και τις ρίζες μας, και αν όλα αυτά δεν τα προβάλουμε με δυναμισμό στους συμπατριώτες μας, δώθε και εκείθε συνόρων, μη περιμένετε να αλλάξει το πεπρωμένο μας. Ραγιάδες και ξένοι θα μένουμε για τους μεν, άνθρωποι ενός κατώτερου Θεού ή αλλοδαποί για τους δε. Πως είναι δυνατόν να δεχόμαστε να μας αποκρύπτουν ή να. αμφισβητούν την ιστορία μας; Όταν εμείς διδασκόμαστε και σεβόμαστε των μεν και των δε.
Άραγε γνωρίζουν οι σημερινοί Έλληνες ότι και αυτή η Ακρόπολη που εκπέμπει ανά την Οικουμένη πολιτισμό σώζεται χάρη στην γενναιότητα των δικών μας ηρώων; Το λέγει ο στρατηγός Μακρυγιάννης στα απομνημονεύματα, το λέγει ο Φωτιάδης στην ιστορία για. τον Καραϊσκάκη!
Άλλο οι σχέσεις του χθες με τους γείτονες και άλλο οι σχέσεις του σήμερα. Αν διδασκόμαστε και διδάσκομε σωστά το χθες γινόμαστε πιο σοφοί, βρίσκουμε και τις λύσεις που παρακάμπτουν θέσεις ισχύος του χθες. Εγώ συστήνω καιρός να αρχίσουμε να σκεπτόμαστε για να πείσουμε και να διεκδικήσουμε.
Και κάτι σημαντικό: Και οι μεν και οι δε χρέος τους να μας είναι υπόχρεοι. Οι μεν επειδή στο παρελθόν προσφέραμε και προσφέρουμε, εκτός του ότι ήμαστε παράγοντας σταθερότητας και γέφυρα προς τους δε. Και οι δε επειδή προσφέραμε για την ανεξαρτησία τους και 90 χρόνια μετά για την διεύρυνση των ορίων τους. Άλλο το αν εξαιτίας ανεύθυνων εθνικών στρατηγικών μέναμε πάντοτε θύματα των μεν και των δε, όπως και σήμερα καθώς μας στερούν δικαιώματα και οι δύο πλευρές.
Τηλέμαχος Λαχανάς
Πεσόντες υπέρ πατρίδος, στη λήθη από απάτριδες
Για επικοινωνία και παραγγελίες: 6975544877
e-mail:
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ
1 Αφιέρωση
2 Πρόλογος
3 Εισαγωγή (το Αργυρόκαστρό)
4 Δυο λόγια για την Περιφέρεια Αργυρόκαστρου
5 Δρόπολη
6 Τα γραφικά χωριά της Δρόπολης
7 Οι δικοί μας αγωνιστές του 1821
8 Χατζημιχάλης Νταλιάνης (Αργυροκαστρίτης)
9 Περί καταγωγής του Χατζημιχάλη
10 0 Χατζημιχάλης στην αλλοδαπή
11 Μέλος της Φιλικής Εταιρίας
12 Στην Κύπρο
13 Στην Πελοπόννησο
14 Στο Ναύπλιο
15 Στο Λίβανο
16 Ξανά στην Πελοπόννησο
17 Στην Στερεά Ελλάδα
18 Στην Αράχοβα και το Δίστομο
19 Στο Κερατσίνι
20 Τρίτη φορά στην Πελοπόννησο
21 Εκστρατευτική πορεία στην Κρήτη
22 Προετοιμασίες για την τελική σύγκρουση
23 0 Αρχηγός των Δροσουλητών
24 Η καταγωγή του Χατζημιχάλη
25 Χατζημιχάλης ο Μπουλιαρατινός
26 Το ζήτημα της καταγωγής του Χατζημιχάλη
ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ
27 Γρηγόριος ο Αργυροκαστριτης
28 Η Φωνή του Κηρεώτη
29 Η καταγωγή του Γρηγορίου
30 Η επαναστατική δραστηριότητα
31 Στις φυλακές της Χαλκίδας
32 Δραπετεύει από τις φυλακές
33 0 Γρηγόριος στην Κέρκυρα
34 Μητροπολίτης Αθηνών
ΤΡΙΤΟ ΜΕΡΟΣ
35 Σταύρος Βασιλείου
36 Επιστολή στον Μαυροκορδάτο
37 0 Φ: Μιχαλόπουλος διαψεύδει τον Σ. Τρικούπη
38 0 Βασιλείου σε Εθνικές Συνελεύσεις
39 Αναφορά για τον Κώστα Βασιλείου
40 Η βιογραφία του Σ. Βασιλείου
41 Το Σελλειό της Πάνω Δρόπολης (Φώτο)
ΤΕΤΑΡΤΟ ΜΕΡΟΣ
42 Γιάννης Κώστας
43 Χορός Γιάνν Κώστας
44 Τι γνώριζε ο Ν. Παπαδόπουλος
45 Γεννήθηκε στην Γράψη
46 Ηπειρωτικόν Ημερολόγιον
47 Έγγραφα από αρχεία Παλιγγενεσίας
48 Επίλογος
49 Βιβλιογραφία
50 Περιεχόμενα