Γιορτάσαμε φέτος στο Μέτσοβο, στη γενέτειρα των Μεγάλων Εθνικών Ευεργετών και στο μοναδικό, φυσικό ορεινό σκηνικό της Πίνδου, το 30ο επετειακό Αντάμωμα της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Πολιτιστικών Συλλόγων Βλάχων.
Με ξεχωριστή και πανθομολογούμενη επιτυχία ολοκληρώθηκαν οι εκδηλώσεις του 30ου Πανελλήνιου Ανταμώματος της ΠΟΠΣ Βλάχων, που πραγματοποιήθηκαν το τριήμερο 27 και 28 Ιουνίου στη Δημοτική Κοινότητα Μετσόβου/Αμίντσιου καθώς και στις 29 Ιουνίου στην Τοπική Κοινότητα Μηλιάς/Αμέρου του Δήμου Μετσόβου. Την ευθύνη της διοργάνωσης και διεξαγωγής του Ανταμώματος είχαν η Πανελλήνια Ομοσπονδία Πολιτιστικών Συλλόγων Βλάχων κι ο Δήμος Μετσόβου.
Το Αντάμωμα ξεκίνησε την Παρασκευή 27 Ιουνίου. Το βράδυ της ίδιας ημέρας παρουσιάστηκε στην κεντρική πλατεία, «ν’ Κάμπουρι», του Μετσόβου, από το δυναμικό Σύλλογο Βλάχων Νομού Σερρών «Γεωργάκης Ολύμπιος» το δρώμενο «Βλαχόφωνος Ελληνισμός και Εθνική Παλιγγενεσία». Την εκδήλωση χαιρέτησε ο πρόεδρος της ΠΟΠΣΒ και ΠΒΑ Μιχάλης Μαγειρίας και προλόγισε ο Γιώργος Τσίκος, πρόεδρος του σερραϊκού Συλλόγου. Το δίωρο πρόγραμμα παρακολούθησαν οι κάτοικοι της περιοχής «Χώρας Μετσόβου», οι αποστολές Συλλόγων Βλάχων που είχαν φθάσει νωρίτερα καθώς κι επισκέπτες της κωμόπολης. Οι θετικές αντιδράσεις του κοινού πιστοποιούν, μέσα από τις εκδηλώσεις έκφρασης της ικανοποίησης και του θαυμασμού του, την αξιόλογη δουλειά των μελών του Συλλόγου, στοιχείο που χαρακτηρίζει και τη σύνολη παρουσία και προσπάθεια των Σερραίων Βλάχων. Την εκδήλωση παρακολούθησαν το ΔΣ της ΠΟΠΣΒ, και τίμησαν με την παρουσία τους η δημοτική αρχή Μετσόβου με επικεφαλής το δήμαρχο Νίκο Τσομπίκο, ο βλαχόφωνος μητροπολίτης από Αυλώνος κ. Χριστόδουλος, η πρόξενος της Ελλάδος στο Μοναστήρι Ελένη Πορίχη, ο δήμαρχος Καλαμπάκας Δημήτρης Σακελαρίου, μέλη του ΔΣ της Παγκόσμιας Βλαχικής Αμφικτιονίας, ο νεοκλεγείς δήμαρχος Μετσόβου Κώστας Τζαφέας, ο κοσμήτορας της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ κ. Μιλτ. Παπανικολάου, ο ιστορικός Στέργιος Λαΐτσος, ο πρώην πρόεδρος της ΠΟΠΣΒ Κώστας Αδάμ, ο Σύλλογος Βλάχων Φοιτητών Θεσσαλονίκης, εκπρόσωποι Συλλόγων μελών της ΠΟΠΣΒ, κι αντιπροσωπείες Ελλήνων Βλάχων από την Αλβανία (Τίρανα, Κορυτσά) και την ΠΓΔΜ (Αχρίδα, Γευγελή, Κρούσοβο, Μοναστήρι, Σκόπια).
Το Σάββατο 28 Ιουνίου, στα πλαίσια του 30ου Ανταμώματος, πραγματοποιήθηκε το μεσημέρι, στο ξενοδοχείο «Κατώγι ΑΒΕΡΩΦ», Ημερίδα αφιερωμένη στα 30 χρόνια του Πανελληνίου Ανταμώματος Βλάχων. Τις εργασίες συντόνισε ο κοσμήτορας της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ κ. Μιλτ. Παπανικολάου. Αντικείμενο των ανακοινώσεων του πρώτου μέρους της ήταν το θέμα: "1984-2014: 30 Χρόνια Αντάμωμα - 30 χρόνια ζωής και δράσης της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Πολιτιστικών Συλλόγων Βλάχων" με ομιλητές τους τέως προέδρους της ΠΟΠΣΒ Φώτη Κιλιπίρη και Κώστα Αδάμ. Οι εισηγήσεις του δεύτερου κι επιστημονικού μέρους αφορούσαν στη θεματική «Από τη Χώρα Μετσόβου». Η ξυλογλυπτκή ήταν αντικείμενο της ανακοίνωσης του αρχαιολόγου Τριαντάφυλλου Σιούλη ενώ ο ιστορικός Στέργιος Λαΐτσος παρουσίασε τα ζητήματα της διπλής βλαχικής ονομασίας του Μετσόβου σε συνάφεια με τη λατινόφωνη παρουσία στην περιοχή. Χαρακτηριστική και πρωτοφανής ήταν η προσέλευση του κόσμου, που κυριολεκτικά κατέκλυσε την αίθουσα, κι ιδιαίτερης σημασίας κι άξια αναφοράς η παρουσία της πολυπληθούς και δυναμικής βλαχικής νεολαίας. Στην εκδήλωση παραβρέθηκαν μεταξύ άλλων, ο βλαχόφωνος μητροπολίτης από Αυλώνος κ. Χριστόδουλος, η δημοτική αρχή Μετσόβου με επικεφαλής το δήμαρχο Νίκο Τσομπίκο, η πρόξενος της Ελλάδος στο Μοναστήρι Ελένη Πορίχη, ο βουλευτής Ιωαννίνων Σταύρος Καλογιάννης, ο περιφερειάρχης Ηπείρου Αλ. Καχριμάνης, ο δήμαρχος Καλαμπάκας Δημήτρης Σακελαρίου, ο νεοεκλεγείς δήμαρχος Μετσόβου Κώστας Τζαφέας, ο Αντιδήμαρχος Σερρών Στέργιος Γαλάνης, μέλη του ΔΣ της Παγκόσμιας Βλαχικής Αμφικτιονίας, ο τέως πρόεδρος της ΠΟΠΣΒ Γιάννης Δήμας, ο επίτιμος πρόεδρος της ΦΑΤΑ Αθανάσιος Μουστάκας, ο καθηγητής του ΑΠΘ Γεώργιος Συνεφάκης κι ο Σύλλογος Βλάχων Φοιτητών Θεσσαλονίκης .
Το απόγευμα πραγματοποιήθηκε, στο Δημοτικό Στάδιο Μετσόβου, στο πλαίσιο των παράλληλων εκδηλώσεων ο ποδοσφαιρικός αγώνας μεταξύ της «Μεικτής ΠΟΠΣ Βλάχων» και του «ΑΟ Αμέρου». Ο αγώνας έληξε ισόπαλα. Παράλληλα στο εργαστήρι της Πινακοθήκης Αβέρωφ μικρά παιδιά διαγωνίζονταν «ζωγραφίζοντας το Αντάμωμα των Βλάχων».
Το βράδυ του Σαββάτου στην κεντρική πλατεία, «ν’ Κάμπουρι», του Μετσόβου έγινε η παρουσίαση των χορευτικών συγκροτημάτων των Συλλόγων μελών της ΠΟΠΣΒ τα οποία εισήλθαν στο χώρο σε πομπή, μέσω της οδού «Γεωργίου Αβέρωφ», του κεντρικού λιθόστρωτου δρόμου της ορεινής κωμόπολης. Η εκδήλωση άνοιξε με ομιλία του προέδρου της ΠΟΠΣΒ και ΠΒΑ Μιχάλη Μαγειρία και του δημάρχου Μετσόβου Νίκου Τσομπίκου ενώ χαιρετισμό απηύθυνε ο περιφερειάρχης Ηπείρου Αλέξανδρος Καχριμάνης. Τη βραδιά τίμησαν με την παρουσία τους: ο βλαχόφωνος μητροπολίτης από Αυλώνος κ. Χριστόδουλος, ο Ειδικός Γενικός Γραμματέας Υπουργείου Κωνσταντίνος Τριάντης ως εκπρόσωπος της Κυβέρνησης, κι αντίστοιχα οι βουλευτές εκπρόσωποι, του πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά, Ηλίας Βλαχογιάννης (ΝΔ Τρικάλων) και του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ κ. Αλέξη Τσίπρα, Κώστας Μπάρκας (Πρεβέζης). Επίσης παραβρέθηκαν: η βουλευτής Πιερίας Άννα Μάνη, ο Αντιδήμαρχος Σερρών Στέργιος Γαλάνης, ο νεοεκλεγείς δήμαρχος Μετσόβου Κώστας Τζαφέας, ο πρύτανης του ΑΠΘ Περικλής Μήτκας (καταγωγή από το Μοναστήρι), ο κοσμήτορας της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ κ. Μιλτιάδης Παπανικολάου, ο καθηγητής Λαογραφίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας κ. Ευάγγελος Αυδίκος, ο ιστορικός Στέργιος Λαΐτσος, μέλη του ΔΣ της Παγκόσμιας Βλαχικής Αμφικτιονίας, οι πρώην πρόεδροι της ΠΟΠΣΒ Φώτης Κιλιπίρης, Κώστας Αδάμ και Γιάννης Δήμας, ο ηπειρώτης καλλιτέχνης Σάββας Σιάτρας, εκπρόσωποι Συλλόγων μελών της ΠΟΠΣΒ κι αντιπροσωπείες Ελλήνων Βλάχων από την Αλβανία (Τίρανα, Κορυτσά) και την ΠΓΔΜ (Γευγελή, Κρούσοβο, Μοναστήρι, Σκόπια). Την εκδήλωση παρακολούθησαν, εκτός των κατοίκων, χιλιάδες επισκέπτες από την Ελλάδα και πλήθος Ελλήνων Βλάχων από την Αλβανία (Τίρανα, Κορυτσά, Σελενίτσα, Άντον Πότση, Άγιοι Σαράντα, Αυλώνα, Φίερι) και την ΠΓΔΜ (Αχρίδα, Γευγελή, Κρούσοβο, Μοναστήρι, Σκόπια, Στιπ, Πρίλεπ) με τους επικεφαλής των αντιπροσωπειών τους. Ανεπίσημα και διακριτικά παρακολούθησαν το Αντάμωμα κι εκατοντάδες επισκεπτών από τη Ρουμανία των οποίων οι πρόγονοι έλκουν την καταγωγή τους από την Ελλάδα. Μετά την παρουσίαση των χορευτικών τμημάτων ακολούθησε λαϊκό γλέντι μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες.
Την Κυριακή 29 Ιουνίου κορυφώθηκαν οι εκδηλώσεις του 30ου επετειακού Ανταμώματος στη Δημοτική Κοινότητα Μηλιάς/Αμέρου Μετσόβου, όπου τελέστηκε ο τελετουργικός «Μεγάλος Χορός» - «Κόρλου Μάρι». Χιλιάδες συμπατριωτών συναντήθηκαν στην καρδιά της Πίνδου, στα λιβάδια κατά μήκος της «κάλεα μάρε» στην κοιλάδα του «Πολιτσάρη», όπου απόλαυσαν το θέαμα και καμάρωσαν τους χιλιάδες χορευτές της βλαχόφωνης Ρωμιοσύνης. Την εκδήλωση χαιρέτησαν ο πρόεδρος της ΠΟΠΣΒ και ΠΒΑ Μιχάλης Μαγειρίας, ο οικοδεσπότης δήμαρχος Νίκος Τσομπίκος, κι ο περιφερειάρχης Ηπείρου Αλ. Καχριμάνης. Στην εκδήλωση παραβρέθηκαν ο βλαχόφωνος μητροπολίτης από Αυλώνος κ. Χριστόδουλος, ο βουλευτής Τρικάλων Μιχάλης Ταμήλος ως εκπρόσωπος της Κυβέρνησης, η βουλευτής Ιωαννίνων Άννα Ασημακοπούλου εκπρόσωπος της Νέας Δημοκρατίας, η βουλευτής Πιερίας Άννα Μάνη, η πρόξενος στο Μοναστήρι κ. Ελένη Πορίχη, ο Αντιδήμαρχος Σερρών Στέργιος Γαλάνης, οι νεοκλεγέντες δήμαρχοι Τρικκαίων Δημήτρης Παπαστεργίου, Καλαμπάκας Χρήστος Σινάνης, Μετσόβου Κώστας Τζαφέας, καθώς κι αυτοδιοικητικοί παράγοντες από τη Θεσσαλία, Ήπειρο και Μακεδονία. Στο χώρο παραβρέθηκαν τα μέλη του ΔΣ της Παγκόσμιας Βλαχικής Αμφικτιονίας Θανάσης Πότσης (Αλβανία), Βασίλης Αμπατζής (ΠΓΔΜ), Άρμπεν Λένα (Αλβανία), Κυριάκος Λιούτας (Καναδάς) και Βασίλης Γκερμότσης (Γερμανία), ο πρύτανης του ΑΠΘ Περικλής Μήτκας (καταγωγή από το Μοναστήρι), ο κοσμήτορας της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ κ. Μιλτιάδης Παπανικολάου, ο καθηγητής Λαογραφίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας κ. Ευάγγελος Αυδίκος, ο ιστορικός Στέργιος Λαΐτσος κι οι πρώην πρόεδροι της ΠΟΠΣΒ Κώστας Αδάμ και Γιάννης Δήμας.
Στο «Μεγάλο Χορό» έλαβαν μέρος περίπου 2200 χορευτές από τους Συλλόγους μέλη της Ομοσπονδίας. Τις εκδηλώσεις του Ανταμώματος παρακολούθησαν χιλιάδες επισκεπτών, που, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των αστυνομικών αρχών, ξεπέρασαν τους δώδεκα χιλιάδες. Για τη μουσική επένδυση του προγράμματος των εκδηλώσεων φρόντισαν οι Βλάχοι μουσικοί από κάθε αντίστοιχη βλαχόφωνη περιοχή. Το πρόγραμμα του φετινού 30ου Ανταμώματος παρουσίασαν η Αγγελική Νιτσιάκου, Γραμματέας της ΠΟΠΣΒ, κι ο βλαχογενής δημοσιογράφος Βαγγέλης Μητρούσιας. Οι εκδηλώσεις του Σαββάτου και της Κυριακής είχαν δορυφορική κάλυψη κι αναμετάδοση σε όλη την Ελλάδα και στο εξωτερικό. Οι εκδηλώσεις μεταδόθηκαν και διαδικτυακά. Έτσι οι εκδηλώσεις του 30ου Ανταμώματος αναμεταδόθηκαν απευθείας σε όλο τον κόσμο, όπου διαβιεί το βλάχικο στοιχείο.
Οι εφετινές εκδηλώσεις του 30ου Ανταμώματος επιβεβαίωσαν την πολλαπλή αναβάθμιση του θεσμού του Ανταμώματος των Βλάχων, της κορυφαίας εκδήλωσης της βλαχόφωνης Ρωμιοσύνης κι αύξησαν τις απαιτήσεις της διοργάνωσης. Ιδιαίτερα σημαντική για την όλη διοργάνωση υπήρξε η πολύπλευρη κι ισχυρή συνδρομή και τιμητική υποστήριξη των Ιδρυμάτων Αβέρωφ και Τοσίτσα και των μελών των ομώνυμων οικογενειών.
Η ΠΟΠΣΒ κι ο πρόεδρος του ΔΣ Μιχάλης Μαγειρίας ευχαριστούν το δήμαρχο Μετσόβου και τους συνεργάτες του, την τροχαία, τους χορηγούς κι όλους τους επώνυμους κι ανώνυμους συντελεστές αυτής της προσπάθειας. Επίσης ευχαριστούν ξεχωριστά, τα παιδιά των Συλλόγων και όλους τους συμπατριώτες που ταξίδεψαν από κάθε γωνιά της ελληνικής γης για να επιβεβαιώσουμε τους μεταξύ μας δεσμούς και να ανανεώσουμε το ραντεβού μας για την επόμενη χρονιά.
Και του χρόνου καλύτερα!
Καλή Αντάμωση!
30ο Πανελλήνιο Αντάμωμα Βλάχων - Μέτσοβο 28/6/2014
30ο Πανελλήνιο Αντάμωμα Βλάχων - Κόρλου Μάρι - Μηλιά 29/6/2014