Μια πολύτιμος εγκύκλιος της Ρωμουνικής Προπαγάνδας
Εσχάτως περιήλθεν εις χείρας ημών η παρά πόδας έντυπος εγκύκλιος
«Μακεδονοβλαχικός Εκπαιδευτικός Σύλλογος εν Βουκουρεστίω
Προς τους βλάχους της Μακεδονίας, Ηπείρου, Θεσσαλίας και Αλβανίας.
Βουκουρέστιον, εκ της τυπογραφίας των «Εκκλησιαστικών Βιβλίων» 1895
Αγαπημένοι και καλοί μας αδελφοί Βλάχοι της Μακεδονίας, Ηπείρου, Θεσσαλίας και Αλβανίας.
Ίσως θα εντραπήτε όταν ακούσητε το όνομα σας Βλάχοι. Διότι έτσι εκατήντησεν αυτό το ένδοξον όνομα, ώστε οι αδελφοί μας Γραικοί με περιφρόνησιν και αηδίαν μας κάμνουν να το προφέρωμεν. Και όμως, αδελφοί, το όνομα αυτό είναι τωόντι ένδοξον και κανέν έθνος της πολιτισμένης Ευρώπης δεν το αρνείται.
Πρώτον, διότι Βλάχοι λέγονται απο τους ξένους και οι πολυάριθμοι πέραν του Δουνάβεως Βλάχοι, οι οποίοι μόνοι σχηματίζουν έναν αριθμόν περισσότερον απο 10 εκατομμύρια ψυχαίς. Δεύτερον, διότι αυτό το ίδιον όνομα χρησιμεύει εις τα σλαυικά έθνη δια την ονομασίας και αυτών των Ιταλών, εξ ου και οι Ούγγροι, τους μεν Βλάχους ονομάζουν Ολάχ, τους δε Ιταλούς Ολάς, όπερ είναι το ίδιον.
Η σημερινή επιστήμη απέδειξε πλέον, ότι Βλάχοι είναι όνομα το οποίον εδόθη απο τους Σλαύους εις τους Λατίνους, δηλαδή Ρωμαίους, το παλαιόν έθνος όπου είχεν υπό την εξουσίαν του ολόκληρον τον κόσμον.
Εύκολα λοιπόν ημπορεί κανείς να καταλάβη ότι, όταν οι ξένοι μας υβρίζουν αποκαλούντες ημάς Βλάχους, μας κάμνουν τουναντίον μεγάλην τιμήν, διότι το όνομα αυτό κατάγεται απο το ευγενέστερον και εξακουστότερον γένος του κόσμου, δηλαδή απο τους Ρωμαίους.
Θα ερωτήση κανείς: Και είνε λοιπόν αυτό αληθές;
Ναί, είνε τόσον αληθές, όπου δεν ευρέθηκε κανείς ιστορικός να το αρνηθή, παρά μερικοί αγράμματοι, σκωριασμένοι ή μισομαθημένοι καλαμαράδες απο τα μέρη μας, όπου πληρωνόμενοι, ή μάλλον δια την αγραμματοσύνην τους, διαδίδουν διάφορα εφευρήματα ανάλατα, ότι δήθεν οι Βλάχοι δεν είναι άλλο παρά Ελληνό-βλαχοι, τουτ' έστιν Έλληνες, όπου έχασαν την γλώσσαν τους, ή, αν δεν λέγουν έτσι, πλάττουν άλλα τερατολογήματα, ότι οι Βλάχοι είνε έθνος κατασκευασμένον απο ένα μίγμα χιλίων άλλων εθνών και μόνον ελάχιστον μέρος είναι παλαι ρωμαϊκόν αίμα. Αυτό όμως μάλιστα οι αδελφοί μας Γραικοί δεν πρέπει να το ειπούν, διότι ευρίσκονται ευρωπαίοι σοφοί, οι οποίοι αρνούνται εις τους σημερινούς Έλληνας και αυτήν την ελληνικήν καταγωγήν και τους αποδεικνύουν όλους Βουλγάρους, το οποίον όμως ημείς δεν θέλομεν να το παραδεχθώμεν....
Δια να κρίνη κανείς το γένος ενός λαού, λαμβάνει ως κριτήριον την γλώσσαν του, και επειδή η γραικική διάλεκτος ομοιάζει με την αρχαίαν Ελληνικήν, λέγομεν γενικώς, ότι οι σημερινοί Ρωμηοί ή Γραικοί είνε ελληνικής καταγωγής (χωρίς να λάβωμεν υπ' όψιν ότι διάφορα ξένα και βάρβαρα γένη κατά καιρός ανακατώθηκαν με τους Έλληνας), απαράλλακτα όπως οι σημερινοί Βλάχοι, είνε Ρωμαίοι, καθώς αποδεικνύεται απο την διάλεκτον όπου ομιλούν και της οποίας η γραμματική και μέγα μέρος των λέξεων είνε καθαρά λατινικά κατά την γνώμην των σημερινών γλωσσολόγων και ιστορικών.
Δεν είνε λοιπόν όλως δι' όλου εντροπή να λεγώμεθα και να εργαζώμεθα ήτοι ως Αρωμάνοι ήτοι ως Βλάχοι, παρά περισσοτέρα εντροπή να λέγωμεν, ότι είμεθα Γραικοί, ενώ ο Θεός ηθέλησε να μας κάμη Βλάχους.
Έπειτα, οτι είμεθα Βλάχοι έχει να κάμη πολύ, και δεν είνε όλως δι' όλου αδιάφορον, ενώ είμεθα Βλάχοι, να λέγωμεν ότι ανήκομεν εις άλλην φυλήν. Πρώτον, διότι το ψεύδος είνε ένα απο τα μεγάλα αμαρτήματα τα οποία τιμωρεί η θρησκεία μας. Ύστερα, όσον αφορά την μάθησιν των τέκνων μας, το ψεύδος αυτό είνε ολοτέλώς εναντίον όλων των παραγγελιών και των ιδεών των σημερινών διαβασμένων ανθρώπων.
Διότι ως κρίμα μεγάλο θεωρείται σήμερον από όλους τους σοφούς άνδρας το να μανθάνουν τα παιδιά εις γλώσσαν που ούτε αυτά τα ίδια δεν την ομιλούν ούτε εις το σπήτι οι γονείς τους.
Κατ' αυτήν την περίστασιν οι νέοι μανθάνουν, σαν παπαγάλλοι, πράγματα που δεν τα εννοούν και δια τούτο μακράν του να επωφεληθούν, βλάπτουν τον νούν και αποβλακώνουν το μνημονικόν και την κρίσιν τους. Ιδού λοιπόν και το δεύτερον και ουχί σπουδαιότερον κακόν όπου προέρχεται από τον σπουδαγμόν εις ξένας και μή εννοούμενας διαλέκτους.
Το τρίτον κακόν είνε, ότι τα σημερινά ελληνικά σχολεία, έτσι όπως είναι διωργανισμένα, έχουν τόσας ελλείψεις και τόσον πολύ μένουν πίσω απο τα ευρωπαϊκά σχολεία κατα την μέθοδον και το πρόγραμμα, ώστε είνε αδύνατον να φέρουν καρπούς ωφελίμους. Καθ' όσον ημείς, την σήμερον άνθρωπο με πολλαίς ανάγκαις και φροντίδες, δεν έχομεν καιρόν για χάσιμον με τα παληά βιβλία και γράμματα, ούτε παιδιά για ρίξιμο όπου σε 20 και 25 χρόνια να τα στέλνωμε εις τα σχολέια για να μάθουν μόνον Ελληνικά και αυτά κοτζά-στραβά. Δεν έχομεν παρα να παραβάλωμεν τα εληνικά σχολέια με τα σχολεία με τα σχολέια των Εβραίων και των Αρμενίων, και θα ανατριχιάσωμεν βλέποντες την μεγάλην προκοπήν όπου κάμνουν αυτοί οι άνθρωποι εις την Μακεδονίαν, ενώ τα ιδικά μας σχολεία δεν έχουν άλλον σκοπόν παρά πως να περιφρονούν και να υβρίζουν τους Βλάχους.....
Θα πη κανείς όμως, ότι η Βλαχική γλώσσα δεν είνε κατάλληλος να εκφράση όλας τας ιδέας και τα διανοήματα καθώς αι άλλαι ευρωπαϊκαί γλώσσαι. Αυτό αληθεύει μόνον δια τους αμαθείς και δια τους απερισκέπτους, όπου επαναλαμβάνουν τα λόγια εκείνων των ανθρώπων, οι οποίοι ευχαριστούνται με το να ραδιουργούν και αμαυρώνουν κάθε πράγμα ξένον.
Εκτός αυτών των επιχειρημάτων έχομεν και άλλα δια να αποδείξωμεν, οτ' με την βλαχικήν γλώσσαν κατορθώνει κανείς να κάμη περισσότερα παρ' όσον με την Ελληνικήν....
Έπειτα υποθέσατε, ότι εξακολουθούμεν να εκπαιδεύωμεν τους υιούς μας με την ελληνικήν γλώσσαν. Τυχαίνει όμως κάποιαν ημέραν, Θεός φυλάξοι, όπου η Ελλάς δεν είναι εις κατάστασιν να διατηρήση και υποστηρίξη παραπάνω τα σχολεία μας (διότι κατά τα σημερινά φαινόμενα και τούτο είνε ενδεχόμενον), εις αυτήν την περίστασιν τι καταντούμεν ημείς οι Βλάχοι της Μακεδονίας, Αλβανίας και Ηπείρου; Άμα με την συγκατάθεσιν των αδελφών μας Γραικών αρνηθούμεν την χρηματικήν και ηθικήν βοήθειαν την ερχομένην απο τους συμπατριώτας μας της Ρωμανίας, τότε, αφημένοι μονάχοι εις την αδυναμίαν και εις την φτώχια μας, δεν μένομεν μαύροι και άραχνοι έμπροσθεν του μεγάλου κοινού μας εχθρού - Βουλγάρων, Σέρβων και Ρώσσων, οι οποίοι είνε το ίδιον;
Θα πέσωμεν θύματα ημείς πρώτοι. Αλλ' ας έχουν κατά νούν οι Έλληνες, ότι με το χάσιμον μας έχασαν και αυτοί το προπύργιον τους εν Μακεδονία, και όσον ζούμεν ημείς, κάθε άνθρωπος προβλεπτικός δύναται να εγγυηθή ότι ο Ελληνισμός, καλά εννοούμενος, ποτέ δε χάνεται.
Αυτή τη φανεράν αλήθειαν την καταλαμβάνουν όλοι οι γνωστικοί......
Ας μη λησμονήσουν οι Έλληνες, ότι με όλας τας αδιακόπους προσπαθείας και ενεργείας των δια τον εξελληνισμόν των αλλογλώσσων Μακεδόνων, δεν κατώρθωσαν έως τώρα τίποτες, αν δεν έχασαν πάρα πολύ, και ότι έως ότου οι Βλάχοι ήσαν γνήσιοι Βλάχοι, επρόσφεραν τόσας μεγάλας εκδουλεύσεις και θυσίας εις τον Ελληνισμόν, ώστε οι Έλληνες πρέπει να είνε αιωνίως ευγνώμονες προς αυτούς.....
Αυτά όλα έχοντες υπ' όψιν ημείς οι εν Βλαχία αντιπρόσωποι των Μακεδονοβλάχων της Ρωμανίας, Βουλγαρίας, Σερβίας και Τουρκίας, και πεπεισμένοι, ότι μέγαν κίνδυνον τρέχομεν απέναντι των γιγαντιαίων βημάτων της προόδου των εχθρικών στοιχείων της Μακεδονίας, συνενοήθημεν να συνέλθωμεν και εύρωμεν τα μέσα όπως αντεπεξέλθωμεν γενναίως παλαίοντας κατά των αναφανδόν επιτιθεμένων εναντίον μας ξένων.
Δια τον σκοπόν αυτόν υπάρχουν δύο μέσα: Α'. Τα σχολέια δια των οποίων να διαδοθή εν τη πατρίδι μας η ιδέα της αδελφοποιήσεως και του φωτισμού των επαπειλουμένων μερών προς αποκατάστασιν της ισορροπίας μεταξύ των διαφόρων εθνικοτήτων της Μακεδονίας και ιδίως της εθνικής μορφώσεως του ημετέρου εθνικού στοιχείου. Και Β' μέσον είνε ο τύπος ημέτερος και ξένος, δια του οποίου να καταστήσωμεν γνωσσήν και δημώδη και να υποστηρίξωμεν αυτήν την ιδέαν......
Επειδή όμως, όπως είδαμεν, αυτοί οι Βλάχοι δεν γίνονται πλέον, καθώς δεν έγειναν Έλληνες, και επειδή πολύ ευκολώτερον ημπορούν να γίνουν Βούλγαροι, αν δεν είνε πρώτον Μακεδόνες και ως Μακεδόνες παλαίσουν κατά των εχθρών της Μακεδονίας, δια τούτον παρακαλούμεν τους απανταχού σκορπισμένους αδελφούς μας Βλάχους να έλθουν εις βοήθειαν με τα μέσα όπου ευκολύνεται ο καθένας......
Διότι είνε μεγάλο κρίμα να χαθή η Μακεδονία, η οποία κατώρθωσε να δώση ζωήν εις άλλας χώρας και να παράσχη εις όλην την ανατολήν τους μεγαλητέρους και ενδοξοτέρους άνδρας. Μόνον με τους υιούς της Βλάχους ευηργέτησεν όχι μόνον την Ελλάδα , καθώς είδαμεν αλλά με τον Σίνα και Δούμβα την Αυστρίαν, με τον Δεάκ την Ουγγαρίαν, με τον Βολιντινιάνον και Γερμάνην την Βλαχίαν, με τον μέγαν Σαγούνα και Γοζόου την Τρανσυλβανίαν, με τον ήρωα Γιάγκον την Σερβίαν κτλ.......
Αυτά γνωρίζοντες και έχοντες κατα νούν, νομίζομεν ότι είνε καιρός πλέον να εξυπνήση η εθνική μας συνείδησις και υπερηφάνεια και αναποδογυρίση τα άδικα και άνομα σχέδια των ξένων.
Διότι αξιοπαρατήρητον είνε, ότι δια να έχουν οι ξένοι το σχέδιον να μας χωνεύσουν, θα πη ότι εννόησαν πως το γένος μας είνε εκλεκτόν και ότι η ευγένεια του κάμνει τιμήν εις το κάθε έθνος με το οποίον ήθελε συγχωνευθή.
Μεγάλην αφ' ετέρου εμπιστοσύνην έχομεν (διότι εις τον κόσμον αυτόν υπάρχει θεός και δια τα έθνη καθώς και δια τους ανθρώπους όπου έχουν καθαράν την συνείδησίν τους), μεγάλην, λέγομεν, εμπιστοσύνην και ελπίδα έχομεν εις το έθνος μας, του οποίου την έως τώρα οπισθοδρόμησιν και ακαταστασίαν με πίκραν και εντροπήν βλέποντες οι απανταχού υιοί του, είμεθα βέβαιοι ότι θέλουν σπεύσει να έλθουν εις βοήθεια του και τοιουτοτρόπως θέλουν βάλει το θεμέλιον της προκοπής και της σωτηρίας του.
Ναί! Είμεθα βέβαιοι ότι είνε αδύνατον να ευρεθή κανείς απο τους ιδικούς μας, όπου βλέπων και ακούων τους λόγους μας να ανατριχιάση και να μη αισθανθή προσβεβλημένος απέναντι των ξένων εθνών.......
Επείδή λοιπόν γνωρίζομεν, ότι ο ιερός μας σκοπός δεν θα σας αφήση αδιάφορους και ψυχρούς, ότι είνε πολλοί εκείνοι όπου αισθάνονται την αγίαν αγάπην δια την γλυκειά πατρίδα και ότι η πατρίς μας έχει και άλλα τέκνα μεγάλα όπου να θυσιάζουν την ζωήν τους δια την σωτηρίαν της, σας παρακαλούμεν και σας καθικετεύομεν, εν ονόματι της υψηλής και υποχρεωτικής ιδέας υπέρ του αγαθού της πατρίδος, να απευθυνθήτε προς τον Σύλλογόν μας είς το Βουκουρέστιον και, ή μακρόθεν, ή εκ του πλησίον, λάβητε μέρος ενεργόν γινόμενοι μέλη αυτού, και εστέ βέβαιοι, ότι το όνομα του μεγάλου ευεργέτου της αγαπημένης πατρίδος θα μείνη γραμμένον με χρυσά γράμματα, θα είνε ευλογημένον παρά Θεού και ανθρώπων και με αιώνιον σέβας θα προφέρηται απο τα χείλη των ευγενών μας συμπατριωτών.
Αδελφικά σας χαιρετώμεν, και ο Θεός μεθ' υμών
ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΝ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ
Η αδρέσσα:
Societatea de Cultura Macedono-rοmana
Bulevardut Elisabeta No. 11.
BUCURESTI.
Θα υποθέσωσιν, ίσως, οι αναγνώσται της «Εκκλησιαστικής Αλήθειας», ότι εις την δημοσίευσιν της χαριτωμένης ταύτης εγκυκλίου (εκ της οποίας παρελείφθησαν μόνον τεμάχια τινά επουσιώδη, μη παραβλάπτοντα ποσώς την υφήν του όλου) παρωρμήθημεν εκ της προθέσεως ίνα προβώμεν εις αναίρεσιν των εν αυτή αποθησαυριζομένων ιστορικών και εθνολογικών και πολιτικών και ηθικοκοινωνικών μαργαριτών, τους οποίους η ιστορική και η πολιτική επιστήμη , -δηλητηριαζόμεναι ή παραπλανώμεναι, χωρίς άλλο, απο τους «αδελφούς Γραικούς»- δεν καταδέχθησαν να λάβωσι μέχρι τούδε υπο σοβαράν επόψιν.
Αλλ' η πρόθεσις ημών τυγχάνει πάντη διάφορος. Δια την εκτίμησιν της ουσίας της εγκυκλίου, οι αναγνώσται της «Εκκλ. Αληθείας» δεν έχουσι ποσώς ανάγκην, παρά το προσπεποιημένον κίβδηλον αυτής ύφος, της χειραγωγίας ημών διότι λαλεί τούτο λίας ευγλώττως αφ' εαυτού. Εις δημοσίευσιν αυτής προβαίνομεν δι' ετέρον λόγον· διότι η εγκύκλιος αύτη αποτελεί την περιφανεστέραν ανατροπήν των θεωριών της ρουμανικής προπαγάνδας, παρ' αυτής ταύτης δια των ιδίων αυτής χειρών συντελούμένην, και το νοστιμώτερον, εν αυτώ τούτω τω εγγράφω τω προς επικράτησιν του αδίκου αγώνος αυτής συνταχθέντι και εκδοθέντι.
Αι κρίσεις ημών αύται πιθανόν να εκληφθώσιν, εκ πρώτης όψεως, ως ανούσιος αστεϊσμός και να θεωρηθώμεν ως παίζοντες εν ου παικτοίς. Αλλ' έχομεν πλήρη συναίσθησιν της σοβαρότητος του ζητήματος, ώστε να επιτρέψωμεν ημίν αυτοίς τοιαύτην εκτροχίασιν. Βεβαιούμεν, σοβαρώτατα, ότι η εγκύκλιος αυτή της ρουμανικής προπαγάνδας ανατρέπει άρδην, απ' αυτών των βάσεων, τας αξιώσεις αυτής δια των ιδίων αυτής χειρών συντελουμένην, και το αποδεικνύομεν.
Η όλη ουσία και ο τελικός σκοπός, εις ον κατατείνει η εγκύκλιος, είναι ότι οι Κουτσόβλαχοι της Μακεδονίας, Ηπείρου, Θεσσαλίας και ΑΛΒΑΝΙΑΣ εισί γνήσιοι Ρωμούνοι, κατ' ουδέν διαφέροντες των πέραν του Ίστρου αδελφών αυτών, και ότι οι θείοι και ανθρώπινοι νόμοι, καθώς και αυτό τούτο το ύπατον συμφέρον των, επιβάλλουσιν αυτοίς να αναγνωρίσωσι τούτο, και, καταλιμπάνοντες τα ελληνικά σχολεία και την ξένην και ακατάληπτον ελληνικήν γλώσσαν, να χρησιμοποιώσι, τουντεύθεν, εντός και εκτός του οίκου, μόνον της βλαχικήν γλώσσαν, ήτις συνταυτίζεται με την ρωμουνικήν, κατά τους γράφοντας. Τούτων τεθέντων, γνωρίζετε τώρα εις ποίαν γλώσσαν αποτείνει ο Μακεδονο-βλαχικός Σύλλογος του Βουκουρεστίου, τας ωραίας αδελφικάς και πατριωτικάς ταύτας νουθεσίας προς τους Κουτσουβλάχους: Απίστευτον, αλλ' εν τούτοις αληθέστατον. ΕΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΝ ΓΛΩΣΣΑΝ. Ναι· η εγκύκλιος είναι συντεταγμένη είς ελληνικήν γλώσσαν· το κείμενον το οποίον προετάξαμεν είναι αυτό το πρωτότυπον και ουχί μετάφρασις τις· μόνη δε ρουμουνική φράσις απαντώσα εν αυτώ, είναι η «αδρέσσα» της εν Βουκουρεστίω έδρας του μακεδονοβλαχικού Συλλόγου.
Και λοιπόν ο Μακεδονο βλαχικός Σύλλογος του Βουκουρεστίου, αποτεινόμενος προς τους Κουτσοβλάχους λέγει προς αυτούς τάδε· «δια να κρίνη κανείς το γένος ενός λαού, λαμβάνει ως κριτήριον την γλώσσαν τον. Ως κρίμα μεγάλο θεωρείται σήμερον από όλους τους σοφούς άνδρας το να μανθάνουν τα παιδιά εις γλώσσαν που ούτε αυτά τα ίδια δεν την ομιλούν, ούτε εις το σπήτι οι γονείς τους. Διότι κατ' αυτήν την περίστασιν οι νέοι μανθάνουν σαν παπαγάλλοι, πράγματα που δεν τα εννοούν και δια τούτο μακράν του να επωφελιθούν, βλάπτουν τον νούν και αποβλακώνουν το μνημονικόν και την κρίσιν τους· ιδού λοιπόν και το δεύτερον και ουχί σπουδαιότερον κακόν όπου προέρχεται από τον σπουδαγμόν εις ξένας και μή εννοούμενας διαλέκτους. Θα πη κανείς όμως, ότι η Βλαχική γλώσσα δεν είνε κατάλληλος να εκφράση όλας τας ιδέας και τα διανοήματα καθώς αι άλλαι ευρωπαϊκαί γλώσσαι. Αυτό αληθεύει μόνον δια τους αμαθείς και δια τους απερισκέπτους, όπου επαναλαμβάνουν τα λόγια εκείνων των ανθρώπων, οι οποίοι ευχαριστούνται με το να ραδιουργούν και αμαυρώνουν κάθε πράγμα ξένον»
Και όλας αυτάς τας λαμπράς ιδέας, ο Μακεδονοβλαχικός Σύλλογος του Βουκουρεστίου τας λέγει προς τους Κουτσοβλάχους ΕΛΛΗΝΙΣΤΙ. Risum teneatis amici (συγκρατήσατε τον γέλωτα φίλοι), θα ενφώνει, και επί του προκειμένου, ο λατίνος ποιητής και πρόγονος! των Ρωμούνων Οράτιος.
Αλλά, δια να εξαναγκασθή η ρωμουνική προπαγάνδα να εκλέξη ως όργανον συνεννοήσεως μετά των Κουτσοβλάχων την ελληνικήν, και ταύτα εν εγγράφω δι ού προτείνει αυτοίς την εγκατάλειψιν της ελληνικής, δεν ισοδυναμεί τούτο πρός δημόσιαν και πανηγυρικήν ανομολογίας ότι η ελληνική γλώσσα είναι η πραγματική μητρική γλώσσα των Κουτσοβλάχων, η μόνη παρ' αυτών καταληπτή, και ότι, ούτε οι Κουτσόβλαχοι εννοούσιν ή λαλούσι την ρωμουνικήν γλώσσαν, ούτε οι Ρωμούνοι το κουτσοβλαχικόν ιδίωμα, και ως εκ τούτου ήτο απολύτως αδύνατον να γένηται χρήσις υπό της ρωμουνικής προπαγάνδας, της κουτσοβλαχικής ή της ρωμουνικής ως οργάνου συνεννοήσεως ταύτης μετά των Κουτσοβλάχων;
Αφού δε, κατά την εν τη εγκυκλίω θεωρίαν αυτής ταύτης της προπαγάνδας «δια να κρίνη κανείς το γένος ενός λαού, λαμβάνει ως κριτήριον την γλώσσαν του», η χρησιμοποίησις παρά της ρωμουνικής προπαγάνδας της ελληνικής γλώσσης προς συνεννόησιν μετά των Κουτσοβλάχων, δεν αποτελεί, κατά την θεωρίαν της προπαγάνδας αυτής, την οριστικήν απόδειξιν της ελληνικής καταγωγής των Κουτσουβλάχων; Την ελληνικήν δε ταύτην καταγωγήν των Κουτσοβλάχων, την προκηρυσσομένην παρά τούτων, δεν συνομολογεί, αφελώς, αυτή αύτη η προπαγάνδα, όταν λέγη προς τους Κουτσοβλάχους, ότι «είναι περισσοτέρα εντροπή να λέγωμεν ότι είμεθα Γραικοί ενώ ο Θεός ηθέλησε να μας κάμη Βλάχους» και όταν απειλή τούτους δια της θείας δίκης αν δεν αλλάξουν γνώμην «διότι το ψεύδος είναι ένα απο τα μεγάλα αμαρτήματα τα οποία τιμωρεί η θρησκεία μας»;
Είχομεν λοιπόν άδικον να χαρακτηρίσωμεν την εγκύκλιον ταύτην της ρωμουνικής προπαγάνδας ως την περιφανεστέραν ανατροπήν των θεωριών και αξιώσεων και ενεργειών αυτής, παρ' αυτής ταύτης δια των ιδίων αυτής χειρών συντελουμένην, και δή, εν αυτώ τούτω τω εγγράφω το προς επικράτησιν του αδίκου αγώνος αυτής συνταχθέντι και εκδοθέντι;
Τοιαύτη υπήρξεν η ετυμηγορία και των πρωτίστων ενδιαφερομένων, αυτού τούτου δηλ. του κουτσουβλαχικού πληθυσμού, αποκρούσαντος μετά βδελυγμίας τας υπούλους ταύτας εισηγήσεις· η δέ εγκύκλιος της ρωμουνικής προπαγάνδας συνετέλεσεν ισχυρώς μόνον εις την ηθικήν αυτής χρεωκοπίαν, ως εμπεδώσασα παρ' αυτώ την ιδέαν, τόσον περί του επιπολαίου και αναξιοπίστου του χαρακτήρος, όσον και περί της αμβλύτητος της διανοίας των εκείθεν του Ίστρου αυτόκλητων αδελφών, δήθεν, και σωτήρων αυτού. Η δε σωρεία των διαμαρτυριών των ελληνοβλαχικών κοινοτήτων της Μακεδονίας και Ηπείρου, αι πληρούσαι, απο τοσούτου ήδη χρόνου, τας στήλας της «Εκκλησιαστικής Αληθείας» καθώς και η εις την χρήσιν τρομοκρατικών μέτρων προσφυγή της ρωμουνικής προπαγάνδας, διαπιστούσι, κατά τρόπον ανεπίδεκτον αντιρρήσεως, την οικτράν χρεωκοπίαν, -χρεωκοπίαν δε οριστικήν και τελεσίδικον- του αγώνος αυτής.
ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗ ΑΛΗΘΕΙΑ
ΕΤΟΣ ΚΗ'. ΑΡΙΘ. 44
ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΙ 27 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1907