Ιστορίες - γεγονότα

Εξ Ιωαννίνων 2 Φεβρουαρίου 1893 (Τακτική ανταπόκρισης)
Το εν Ιωαννίνοις Ρωμουνικόν σχολείον. - Ιστορία αυτού. - Διατί, πως και πότε ιδρύθη. Οι πρώτοι διδάσκαλοι. - Περιπέτειαι και επιτυχίαι του. - Κλείσιμον και ανασύστασις του. - Η σημερινή του κατάστασις. - Διδάσκαλοι, μαθηταί, δαπάναι.

Ως γνωρίζετε, εις την πόλιν μας κατέρχονται τον χειμώνα εκ των ορέων του Πίνδου αρκεταί κουτσοβλαχικαί οικογένειαι, των οποίων οι άνδρες ασχολούνται εις το εμπόριον, την κατασκευήν μαχαίρων, την βιομηχανίαν μάλλινων υφασμάτων και το κερατζιλίκι. Εκ τούτου λαβών αφορμήν προ τινών ετών ο Απόστολος Μαργαρίτης έγραψεν εις εν βιβλίον που εξέδωκεν εν Βουκουρεστίων γαλλιστί υπό το ψευδώνυμον Εις Βλάχος του Πίνδου, ότι τα Ιωάννινα κατοικούνται ως επί το πλείστον υπό Κουτσοβλάχων, οίτινες εξασκούσι την μεγαλειτέραν εμπορικήν και βιομηχανικήν κίνησιν της πρωτευούσης της Ηπείρου.
Ο πρώτος ρωμούνος διδάσκαλος μας απεστάλη εκ Βουκουρεστίου περί τας αρχάς του έτους 1886, συνοδευόμενος και υπό βοηθού. Ονομάζετο ούτος Ιωάννης Χοντρόσωμος (όνομα και πράγμα) ήτο νεαρός και κατήγετο εκ της Σαμμαρίνης απο πτωχοτάτην οικογένειαν.

Μόλις εβγάλαμε τον ανήφορα του Διποτάμου κ' εκονέψαμε στες Δυο Εκκλησίες. Μας είχε πάρει το μεσημέρι. Φωτιάν έχυνε ο ουρανός από πάνου μας. Ο ήλιος εζάριζε. Αύγουστος μήνας. Βάχτι καλοκαίρι. Της ποταμιάς η πνοή δεν έφταν' εδώ. Και τ' αέρι που κατέβαζαν τα βουνά, άναφτε στην πετρίλα που πέρναε και μας έπνιγε τον ανασασμό. Και δε δύνονταν να μας δροσερέψουν ούτε η πρασινάδα του αριού λόγγου που διαβαίναμε, ούτε της ρεμματιάς το τρεχάμενο λιγοστό νερό. Μαραμένες από το λιοπύρι και ξεδροσισμένες εκρέμονταν από τα πουρνάρια η αγράμπελες, παρόμοιες με την κόρη του Θεόκριτου ύστερ' από το κρυφό πλάγιασμά της με το ερωτεμένο το βοσκόπουλο. Και στα λουμάκια οι ζιζικάδες εσυγκρατούσαν τ' ατέλειωτο και μονότονο τραγούδι τους. Τα πουλάκια της ερημιάς δεν ακουγόταν. Πετούσαν από κλαρί σε κλαρί με ξανοιγμένα τα στόματα από την κάψα, ζητώντας δροσιά, βουβά κι άλαλα, με την αγωνία ζωγραφισμένη στα μικρά ζωηρά ματάκια τους. Η γαλατσίδα, η σχοιναριά και το χαμοκέρασο ανάδιναν βαριά σύσμιχτη μυρουδιά, θερμασμέν' από την αχτίδα. Και μας εζάλιζε η αντιλιάδα που βάριε στα πετρώματα κ' έπεφτε σα χεριά πύρινη στα κουρασμένα μάτια μας.

«Νυκτών' η Παραμονή, αγαπημένε μου. Άλλους καιρούς, — θυμάσαι, — τα στενά και τα σταυροδρόμια μας εγιόμοζαν κόσμον από 'δω από την πόλη και από τα χωριά όξω.

Η «Λεγεώνα του Αρχάγγελου Μιχαήλ» και ο ρόλος της στο Β' Παγκόσμιο Πόλεμο
H Σιδηρά Φρουρά διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στον β' παγκόσμιο πόλεμο αφού αυτή ουσιαστικά οδηγησε τη Ρουμανία στο πλευρό του άξονα. Για τον ιδρυτή της, Κορνέλιο Κοντρεάνου (Corneliu Zelea Codreanu, 1899-1938), μίλησε μάλιστα με θαυμασμό ο Ιταλός θεωρητικός του φασισμού Ιούλιος Έβολα (Giulio Cesare Andrea Evola 1898-1974). Ο Κοντρεάνου δεν κατάφερε να κατακτήσει ο ίδιος την εξουσία, το κατόρθωσε όμως ο διάδοχος του, Χόρια Σίμα (Horia Sima, 1907-1993), ο οποίος πολέμησε μέχρι το τέλος μαζί με τις δυνάμεις του άξονα μοιραζόμενος και την τύχη τους μετά την ήττα του.
Στις 24 Ιουνίου 1927 ιδρύθηκε από τον νεαρό δικηγόρο Κορνέλιο Κοντρεάνου (1899-1938), στο Ιάσιο της Μολδαβίας, η «Λεγεώνα του Αρχαγγέλου Μιχαήλ», που από το 1930 έγινε γνωστή με την επωνυμία «Σιδηρά Φρουρά». Και οι δύο ονομασίες της καταδεικνύουν τον στρατιωτικό χαρακτήρα της οργάνωσης. Επρόκειτο για μια εθνικιστική οργάνωση νέων με στρατιωτική δομή, η οποία ήταν βασισμένη στα πρότυπα της εθνικοσοσιαλιστικής νεολαίας του Αδόλφου Χίτλερ. Ο ιδρυτής της στήριξε την ιδεολογία της Σιδηράς Φρουράς σε τρεις θεμελιώδεις άξονες: τον εθνικισμό, την Ορθοδοξία και τον αντισημιτισμό.