Το τραγούδι ανήκει σε ένα μεγάλο κύκλο τραγουδιών τα οποία εξιστορούν την ζωή και τους αγώνες της μεγάλης αρματωλικής οικογένειας των Ζιακαίων απο το Μακρυνόρος Γρεβενών.
Η οικογένεια αυτή εμφανίζεται στα 1750 περίπου όταν ο Αρματολός-καπετάνιος των Γρεβενών, Ντελή Δήμος, φονεύεται απο τον Δερβέναγα, Κουρτ πασά και το αρματολίκι παραχωρείται εις την οικογένεια Ζιάκα, εις τον πρώτο αρχηγό αυτής γνωστό με το όνομα Γέρο-Ζιάκας. Την εποχή εκείνη το αρματολίκι επεκτείνεται και σε τέσσερα καπετανάτα των περιφερειών Γρεβενών, Βεντσίων (Κέντρο), Ανασελίτσας (Επαρχία Βοιου-Σιάτιστα) και Κόνιτσας, τα οποία περιλαμβάνουν συνολικά περί τα 600 χωριά. Την οικογένεια Ζιάκα συναντούμε σε όλους σχεδόν τους μεγάλους αγώνες (Μεσολόγγι - Ορλωφικά κ.λ.τ.) τους 'Εθνους.
'Αιντε ν' εσείς πουλιά, πουλιά μ' πετούμενα
Μωρ' που πάτε στον αέρα
Ν' αυτού που πα ωρέ που ιπάτε κι έρχεστε
'Αιντε ν' αυτού που πα που ιπάτε κι έρχεστε
Μωρ' και πίσω δε γυρνάτε
Μην αιδαται πουλιά μ' το Θόδωρο
'Αιντε μην αιδαται πουλιά μ' το Θόδωρο
Τον Θόδωρο τον Ζιάκα
Ν' εμείς εψές πουλιά μ' τον είδαμε
'Αιντε ν' εμείς εψές πουλία μ' τον είδαμε
'Αιντε ν' εμείς εψές πουλιά μ' τον είδαμε
Μωρ' μεσ' τ' ασπρα τα γεφύρια
Παλληκαράκια ο Ζιάκας μάζιευε
'Αιντε παλληκαράκια ο Ζιάκας μάζιευε
Πιδιά του εικοσιένα
Στα Γρεβενά Ζιάκας ξημέρωσε
Ο πρώτος κύκλος τραγουδιών αναφέρεται στον Γιαννούλα Ζιάκα και ο δεύτερος κύκλος στον κηδεμόνα του ανήλικου γιού του Γιαννούλα, τον Θεόδωρο Ζιάκα.
Ο Θ.Ζιάκας στον οποίο αναφέρεται και το τραγούδι, αναλαμβάνοντας την αρχηγεία του αρματολικίου ανέλαβε ταυτόχρονα να εκδικηθεί για τον θάνατο του Γιαννούλα στον οποίο συνήργησαν και Έλληνες. Θανάτωσε περί τα 30 άτομα απο τους δολοφόνους του Γιαννούλα και κατέστρεψε 10 χωριά που συνομώτησαν εναντιόν του.
Κατά τα έτη 1828 και 1830 εγκατέλειψε δύο φορές το αρματολίκι αναλαμβάνοντας επαναστατική δράση κατά των Τούρκων, πάντα με ορμητήριο την περιοχή αυτή της Πίνδου. Κατά την περίοδο αυτή έγινε ο κύριος αντίπαλος του κατακτητή παρά και ενάντια στις συστάσεις του Καποδίστρια όπως παραμείνουν ήσυχοι οι Μακεδόνες και οι Θεσσαλοί.
Συνεχίζοντας την επαναστατική του δράση και ενώ συνεργαζόταν με κάποιο Χατζηπέτρο (δεν γνωρίζω αν πρόκειται για τον αγωνιστή, Βλάχικης καταγωγής, στρατηγό Χριστόδουλο Χατζηπέτρο απο το Βετερνίκ (Νεραιδοχώρι) Ασπροποτάμου, 1799-1869) εφονεύθη στο Σπήλιο Γρεβενών στα 1854.
Η επιτροπή Εκδουλεύσεων του Αγώνα έταξε τον Θ.Ζιάκα εις τους αξιωματικούς πέμπτης τάξης και τον ανεψιό του Νικολάκη εις τους ταγματάρχας.
ΣΤΕΡΓΙΟΣ