Τραγούδια - Χοροί

«...Γράφουνε ότι το χωριό το ίδρυσε πρώτος ο τσέλιγκας Νάστας, μόνος του, και μετά ήρθαν και οι άλλες φάρες (σόια) και το υπολογίζουνε χρονικά γύρω στο 1840.
Θα ήθελα να σας εκθέσω και τη δική μου άποψη: Πιστεύω πως δεν γίνεται να ισχύει αυτό, διότι υπολογίζοντας το χρονικό διάστημα ως το 1840 σύμφωνα με τις γενιές, δάρκειας η κάθε μία 30 χρόνων, το χωριό δημιουργήθηκε πολυ νωρίτερα και αυτό στηρίζεται στο εξής:
Ο Γεώργιος Δ. Φούκης γεννήθηκε περίπου το 1884. Πατέρας του ήταν ο Δημήτριος, παππούς του ο Βασίλειος και προπαππούς του ο Αδάμ, που γεννήθηκε στο χωριό Μεντζιντιέ.
Οπότε εάν αφαιρέσουμε 3 γενιές (90 χρόνια) από το 1884, σημαίνει πως ο Αδάμ Φούκης γεννήθηκε περίπου το 1794 στο Μεντζιντιέ. Αυτό δείχνει ότι ο χωριό μας υπήρχε και πρίν το 1840.

Ως γνωστόν ο Αδάμ Φούκης ήταν πρακτικός (κάτι σαν το σημερινό κτηνίατρο) τέχνη την οποία συνέχισαν και οι απόγονοί του μέχρι τον Γ. Φούκη. Ακόμη είχε και ατομική σφραγίδα, πράγμα που δηλώνει πως ήταν επιφανής τσέλιγκας και ήταν αδιανόητο να έμενε "έξω" από την δημιουργία του χωριού. Την σφραγίδα αυτή την είχα δει και εγώ ο ίδιος όταν ήμουν μικρός. Δυστυχώς χάθηκε μετέπειτα.
Επίσης ο παππούς έλεγε πως είχε ακούσει ότι, όταν μαζεύτηκαν να φτιάξουν το χωριό στη θέση που είναι η εκκλησία "Παναγιά" διαφωνούσανε που να το δημιουργήσουν. Κι αυτό γιατί το μέρος που είναι τώρα το χωριό τότε ήταν "ζούγκλα" γεμάτο βάτα, αδιάβατο.
Τότε ο Φώτος Νάστας, σε μεγάλη ηλικία, χτύπησε με το τσουμίγκι την γη και είπε: "Εδώ μωρέ θα φτιάξουμε το χωριό". Αμέσως μαζέψανε πέτρες και χτίσανε την εικόνα της Παναγίας, που αποτέλεσε την αφετηρία για το χτίσιμο του χωριού. Εδώ θα ήθελα να προσθέσω σύμφωνα με όσα έχει ακούσει η μητέρα μου, πως ο Φ. Νάστας είναι ο πρώτος που έχτισε πέτρινο σπίτι στο χωριό....»

Μύθος για τη δημιουργία του χωριού μας

ΡΕΜΕΝΙΕ ΤΟΤΣ ΣΙΑΝΤΟΥΝΑΡΕ 
ΑΟΥΣΙΑΤΙΚΟΥ ΤΡΕΜΠΑΡΕ 
ΦΕΡΕ ΧΟΡΕ ΚΟΥΜ ΣΠΕΝΕΜ 
ΦΟΥΜΕΓΙΑ ΓΙΟΥΣΟΥ ΠΙΤΙΤΖΕΜ
ΦΩΤΟΥ ΝΑΣΤΑ ΚΟΥ ΤΣΙΝΤΣ - ΣΙΑΣΙ 
ΑΡΑ ΣΙ ΤΣΕΝΙΤΣ ΝΤΙ ΝΤΙΠΑΡΤΙ
ΤΙΣ ΠΙΤΖΙΑΝΕ ΣΙΑΝΤΟΥΝΑΡΕ 
ΟΥΝ ΝΤΙΑΛΑΝΤΕ ΣΙ ΤΡΙΜΠΑΡΕ
ΛΟΚΟΥ ΚΕ ΝΟΥ ΛΟΥ'Ι'ΣΤΙΑ 
ΧΟΡΕ ΑΟ ΚΕ ΝΟΥ ΓΡΙΒΑ
ΑΛ ΦΩΤΟΥ ΤΡΙΤΣΙΑ ΣΠΟΡΟΥ 
ΚΟΥ ΤΣΙΟΥΜΙΓΚΟΥ ΑΓΚΟΥΝΤΙ ΛΟΚΟΥ  
ΑΟ ΣΦΙΤΣΕΜ ΣΤΗΜΕΡΙΑ ΣΙ ΧΡΙΣΤΟΛΟΥ 
ΝΟΗ ΡΕΜΕΝ ΝΑΒΡΕΜ ΚΑΗΜΟΛΟΥ 
ΝΤΗ ΠΡΕΜΕΤΗ ΠΕΝ ΚΟΤΣΙΑΟΥ 
ΑΚΟ ΑΡΑ ΒΑΤΑΝΙΑ ΑΜΙΑΟΥ 
ΝΤΗ ΒΟΣΚΟΛ ΠΕΝ ΚΟΛΟΝΙΑ 
ΑΚΟ ΑΡΑ ΤΟΡΕΣΤΙΑ ΑΛ ΝΤΟΝΑ  (Γκόγκα)

Η αρπαγή της Πίπε (Σπυριδούλα)

ΜΟΗ ΠΙΠΕ ΦΙΑΤΕ ΜΟΥΣΙΑΤΕ  
ΤΗ ΒΡΑ ΑΛΗ ΠΑΣΙΕΛΟΥ ΒΙΑΣΤΕ 
ΜΟΗ ΠΙΠΕ ΠΕΡΓΙΕ ΚΑ ΜΠΛΑΝΕ 
ΤΗ ΒΡΑ ΠΑΣΙΕΛΟΥ ΤΗ ΝΑΜΕ 
ΒΗΝΕΡΕ ΣΙ ΤΙΑΡΙΚΗΡΕ 
ΣΗ ΤΙ ΕΝΙΝΕ ΚΙΣΗΡΕ 
ΡΕΜΕΝΙΕ ΤΟΤΣ ΚΕ ΒΗΤΣΑΡΕ 
ΚΕΓΙΟΥΡΕ ΚΕ ΑΚΙΤΣΑΡΕ 
ΝΤΑΟΥ ΤΖΕΛΙ ΠΟΛΕΜΗΣΙΑ 
ΛΙΑΜΠΕΣΙΕ ΚΕ ΑΓΚΟΥΝΤΙΑ 
ΝΤΑΟΥ ΣΟΥΤΙ ΒΕΤΕΜΑΡΕ 
ΠΙΠΕ ΑΝΟΣΤΕ ΚΕ ΣΚΙΠΑΡΕ 
ΡΕΜΕΝ ΒΟΗ ΣΝΟΥ ΡΟΣΙΟΝΑΤΣ 
ΚΟΥ ΛΙΑΜΠΕΣΙΕ ΣΝΟΥ ΚΡΕΣΚΑΤΣ

Οπως διηγούνται χωριανοί άνθρωποι του Αλή Πασά πήγανε στις 15 Αυγούστου στο Παληοχώρι, πανηγύρι της Παναγιάς, και αρπάξανε την Πίπε (Σπυριδούλα). 
   Απ' ότι λένε αυτό το τραγούδι το τραγουδούσαν μέχρι το 1950. Παλαιότερα στο Κεφ/σο τις 15 Αυγούστου γινόταν πανηγύρι στο χωριό. Αυτό κράτησε μέχρι το 1956-57. Ο Αγιος Κων/νος γιορτάστηκε στο Κεφ/σο μετά από ένα όνειρο που είδε κάποιος βλάχος από το Βασιλικό. Του Προφήτη Ηλία καθιερώθηκε το πανηγύρι μετά την κατασκευή της εκκλησίας του Προφήτη Ηλία από τον Βασίλη Γκέκα. 
   Για την Πίπε (Σπυριδούλα) λένε οτι σ' ένα πανηγύρι στις 15 Αυγούστου στο Παληοχώρι δεν πήγε να χορέψει η Πίπε. Η Πίπε είχε αρραβωνιαστεί (αγαπήσει) κάποιον που είχε την στάνη στο Γκριότι (περιοχή). Την είχε ζητήσει ο Γκόγκος στο γιο του αλλά αυτή δεν ήθελε. Τότε ο Γιάγκος ζήτησε από τον Αλή Πασά να την απαγάγει. Ηρθε ο Αλής στο πανηγύρι και διέταξε να την πάρουν στα Γιάννενα. Αυτό θεωρήθηκε προσβολή. Ο αρραβωνιαστικός της μαζί με άλλους έπιασε το δρόμο, λένε κάπου στο Βασιλικό, και τους πήραν πίσω την Πίπε και εξαφανίστηκαν στην Αλβανία. Η περηφάνεια των βλάχων δεν προσβλήθηκε. Σημειώνεται οτι ο Αλή Πασάς απεβίωσε το 1822 οπότε αυτό το γεγονός έγινε πριν το 1822.

πηγή:http://users.sch.gr/spmentis/