Το χωριό Αρχάγγελος δεσπόζει στο όρος Πάϊκο, στα 820 μ. υψόμετρο, στο Δήμο Εξαπλατάνου του Νομού Πέλλας στη κεντρική Μακεδονία. Είναι ένα πανέμορφο χωριό με πλούσια παραδοσιακά στοιχεία, μέσα σε ένα γαλήνιο φυσικό τοπίο με καταπράσινα δάση από οξιές, πανύψηλες δρυς και χιλιάδες κερασιές.
Μέχρι το 1919 το όνομά του χωριού ήταν Όσσιανη.
Οι Κάτοικοι του Χωριού είναι Μογλενίτες Βλάχοι με ιδιαίτερη πολιτισμική παράδοση η οποία διαφέρει από αυτή των Βλάχων των άλλων περιοχών της Ελλάδας.Είναι το μεγαλύτερο από τα Μογλενίτικα Βλαχοχώρια της Καρατζόβας με 700 περίπου μόνιμους κατοίκους. Σημαντικότατο αξιοθέατο του χωριού καθώς και όλου του Νομού αποτελεί η Ιερά Μονή Αρχαγγέλου Μιχαήλ που προσελκύει προσκυνητές από όλη την Ελλάδα.Οι κάτοικοι του χωριού και της γύρω περιοχής, στηρίζουν την Μονή και το ιερό έργο της Μοναστικής Αδελφότητας.Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν η παλαιότατη εκκλησία του χωριού ο 'Aγιος Νικόλαος με την πλούσια Αγιογράφησή της και η παραδοσιακή αρχιτεκτονική των παλαιών σπιτιών του Χωριού.Το χωρίο πανηγυρίζει στις 6 Σεπτεμβρίου.
Μέχρι το 1919 το όνομά του χωριού ήταν Όσσιανη.
Οι Κάτοικοι του Χωριού είναι Μογλενίτες Βλάχοι με ιδιαίτερη πολιτισμική παράδοση η οποία διαφέρει από αυτή των Βλάχων των άλλων περιοχών της Ελλάδας.Είναι το μεγαλύτερο από τα Μογλενίτικα Βλαχοχώρια της Καρατζόβας με 700 περίπου μόνιμους κατοίκους. Σημαντικότατο αξιοθέατο του χωριού καθώς και όλου του Νομού αποτελεί η Ιερά Μονή Αρχαγγέλου Μιχαήλ που προσελκύει προσκυνητές από όλη την Ελλάδα.Οι κάτοικοι του χωριού και της γύρω περιοχής, στηρίζουν την Μονή και το ιερό έργο της Μοναστικής Αδελφότητας.Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν η παλαιότατη εκκλησία του χωριού ο 'Aγιος Νικόλαος με την πλούσια Αγιογράφησή της και η παραδοσιακή αρχιτεκτονική των παλαιών σπιτιών του Χωριού.Το χωρίο πανηγυρίζει στις 6 Σεπτεμβρίου.
ΜΟΡΦΩΤΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΒΛΑΧΩΝ ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΥ
Οι νέοι του χωριού ίδρυσαν το 2001 ΤΟ ΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΣΥΛΛΟΓΟ ΒΛΑΧΩΝ ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΥ με έδρα τον Αρχάγγελο, για να συμβάλλει με τη δράση του στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων και στην επιστημονική στήριξη των καλλιεργειών του χωριού. Παράλληλα, ο Σύλλογος δραστηριοποιείται στη αναβίωση των ιδιαίτερων παραδοσιακών δρώμενων. Παρουσιάζει τα έθιμα και τους εντυπωσιακούς χορούς του τόπου, διοργανώνοντας εκδηλώσεις και συμμετέχοντας ως προσκεκλημένος σε διάφορες άλλες.
Ο πρόεδρος του Συλλόγου κ. Τόντας Αθανάσιος, η Διευθύντρια του Σχολείου του χωριού η κ. Πάλιου Μαρία μαζί με όλα τα μέλη του Δ.Σ και του Συλλόγου εργάζονται σε Ερευνητικές ομάδες για την καταγραφή των Εθίμων, των βλάχικων τραγουδιών του χωριού και της φορεσιάς πριν το 1900.
O κ. Γιώργος Γαλένης έχει αναλάβει να διδάξει στις νεότερες γενεές τη ζωντανή χορευτική παράδοση του χωριού, που συγγενεύει με αυτή των ντόπιων κατοίκων της περιοχής Αλμωπίας. (Χοροί: Γκάιντα, Στάνκενα, Τσουράπια, Χασαποσέρβικο κ.α.)
Το 1980 νέοι του χωριού ίδρυσαν τον πρώτο πολιτιστικό Σύλλογο για τη διάσωση και προβολή της τοπικής τους παράδοσης. Αυτός ο Πολιτιστικός Σύλλογος -Σύλλογος Αρχαγγελιωτών Θεσσαλονίκης- έχει σήμερα έδρα τη Θεσσαλονίκη όπου κατοικούν μόνιμα πολλοί Αρχαγγελιώτες.
Με τις δράσεις τους, τα μέλη και σε συνεργασία οι δύο Σύλλογοι μαζί ενισχύουν το χωριό και την εικόνα του.
Γιορτή των κερασιών
Αρχαγγέλου, διοργανώνει κάθε χρόνο στον Αρχάγγελο, σε συνεργασία με το Δήμο Εξαπλατάνου και άλλους τοπικούς φορείς, εκδηλώσεις για τη ΓΙΟΡΤΗ ΤΩΝ ΚΕΡΑΣΙΩΝ, όπου προσκαλούνται να συμμετάσχουν Χορευτικοί Σύλλογοι από την Ελλάδα και το Εξωτερικό.
H φετινή εκδήλωση διοργανώθηκε με την Αιγίδα της Διεθνούς Οργάνωσης Λαϊκής Τέχνης - IOV. In operational relations with UNESCO.
Ο Σύλλογος συμμετέχει σε Πολιτιστικές Εκδηλώσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
Πολιτιστικός Σύλλογος Αρχαγγελιωτών Θεσσαλονίκης
Το 1980 νέοι του χωριού ίδρυσαν τον πρώτο πολιτιστικό Σύλλογο για τη διάσωση και προβολή της τοπικής τους παράδοσης. Ο Σύλλογος Αρχαγγελιωτών Θεσσαλονίκης ιδρύθηκε από Αρχαγγελιώτες που ζουν μόνιμα στη Θεσσαλονίκη. O Πολιτιστικός Σύλλογος Αρχαγγελιωτών Θεσσαλονίκης έχει σήμερα έδρα τη Θεσσαλονίκη όπου κατοικούν μόνιμα πολλοί Αρχαγγελιώτες και διατηρούν τις παραδόσεις του χωριού τους αναλοίωτες.
· Η κοινωνική επαφή και επικοινωνία των μελών, για την δημιουργία και ανάπτυξη κοινωνικών σχέσεων, αμοιβαίας γνωριμίας, αλληλεγγύης και φιλανθρωπίας.
· Η ανάπτυξη των πνευματικών και ηθικών δυνάμεων των μελών και γενικά η δημιουργία πρόσφορων όρων για την ψυχική προαγωγή και βελτίωσή τους.
· Η Εξυπηρέτηση των συμφερόντων των μελών καθώς και της ιδιαίτερης πατρίδας τους, του Αρχαγγέλου.
Ο Σύλλογος βρίσκεται σε διαρκή συνεργασία με τον Μορφωτικό Πολιτιστικό σύλλογο Βλάχων Αρχαγγέλου για την διατήρηση και ανάδειξη της πολιτισμικής κληρονομιάς του Αρχαγγέλου, με την συμπαράσταση και την πολύ σημαντική βοήθεια της Διεθνούς Οργάνωσης Λαϊκής Τέχνης - I.O.V. - ΔΟΛΤ, μέλος της οποίας είναι ο Σύλλογος.