Το Σέλι είναι χτισμένο στο όρος Βέρμιο, σε υψόμετρο 1400 - 1540 μέτρων και βρίσκεται δυτικά της Βέροιας σε απόσταση 25 χιλιομέτρων και νοτιοδυτικά της Νάουσας σε απόσταση 15 χιλιομέτρων.
Ιδρύθηκε μεταξύ των ετών 1826 - 1835 από Βλάχους κτηνοτρόφους που ήρθαν από την Πίνδο και συγκεκριμένα από τις περιοχές Αβδέλας (κυρίως) και Σαμαρίνας.
Η πρώτη εγκατάσταση των κατοίκων έγινε στο νότιο άκρο του χωριού στην περιοχή Κρύες Βρύσες. Οι Βρύσες ήταν η κυριότερη πηγή νερού για το χωριό και αποτελούσαν τόπο συνάθροισης, κυρίως γυναικών, που γέμιζαν σκεύη με νερό για το σπίτι ή έπλεναν εκεί φλοκάτες και κουβέρτες. Συχνά πήγαιναν να γεμίσουν νερό τα παλικάρια του χωριού και εκεί γνώριζαν τις νεαρές κοπέλες για να προχωρήσουν στο προξενιό και στο γάμο.
Όταν πρωτοϊδρύθηκε το Σέλι ως οικισμός αποτελούνταν από δύο γειτονιές (μαχαλάδες). Τη Μαρούσια (Μαρουσιάνοι) και την απέναντι γειτονιά Νάπαρτι (Ναπαρτιάνοι). Ενδεικτικό της κόντρας των δύο περιοχών είναι ο γνωστός πετροπόλεμος μεταξύ των κατοίκων τους, από τις κορυφές των γειτονιών τους. Σήμερα το Σέλι είναι πόλος έλξης επισκεπτών, όλη την διάρκεια του χρόνου. Για τους απόγονους των πρώτων κατοίκων του χωριού και των μετέπειτα οικογενειών που εγκαταστάθηκαν στο χωριό, το Σέλι είναι σήμερα τόπος καλοκαιρινών διακοπών γνωρίζοντας εντυπωσιακή ανοικοδόμηση με τον αριθμό σπιτιών να ξεπερνούν τα 800. Νότια της περιοχής "Ντουκάτα" υπάρχει και η λεγόμενη τρύπα του Μιχάλη.
Ο θρύλος θέλει ένα βοσκό που τον έλεγαν Μιχάλη να έπεσε μέσα στην τρύπα μαζί με τα πρόβατά του. Ο θρύλος αυτός έγινε αιτία για πολλές προσπάθειες επίδοξων ερευνητών να εξετάσουν το περιεχόμενό της, αλλά όλες απέτυχαν. Μόνο το 1997 μία ομάδα Γάλλων σπηλαιολόγων κατάφερε να κατέβει σε βάθος 195 μέτρων, ερευνώντας τμήμα του πυθμένα της τρύπας, αλλά δεν βρήκαν ούτε ίχνος από τον βοσκό ή τα πρόβατά του. (Λέγεται ότι η τρύπα αυτή συνδέεται υπόγεια με την περιοχή της Βέροιας, Σαραντόβρυσες και εκεί βγήκε ο βοσκός με τα πρόβατά του). Οι σπηλαιολόγοι πρόσθεσαν ακόμη ότι ο πυθμένας της τρύπας καλύφθηκε από στρώμα πέτρας και κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει τι βρίσκεται κάτω από τις πέτρες αυτές.
Καλοκαίρι στο Σέλι
Το Σέλι είναι ένα χωριό με πλούσια λαογραφία και παράδοση. Πολιούχος και Προστάτιδα του χωριού αλλά και των Σελιωτών είναι η Παναγία. Όλο το Σέλι τιμά κάθε χρόνο την μνήμη Της, τον Δεκαπενταύγουστο, με θρησκευτικές εκδηλώσεις αλλά και μεπαραδοσιακά Βλάχικα πανηγύρια. Το απόγευμα της Παραμονής της Παναγίας στις 14 Αυγούστου, γίνεται η περιφορά της εικόνας της Παναγίας στο χωριό, παρουσία πολλών επισήμων, Αρχών και κόσμου που ανεβαίνει στο Σέλι ειδικά για το τριήμερο της Παναγίας. Νέες κοπέλες του χωριού ντύνονται με παραδοσιακές στολές και συνοδεύουν την εικόνα. Το ίδιο βράδυ στην πλατεία και στα ντόπια "καφενεία" του χωριού λαμβάνουν χώρα εορταστικές εκδηλώσεις (χοροί, εμποροπανήγυρις κ.λ.π) με την συμμετοχή του κόσμου. Το πρωί της 15ης Αυγούστου (Ημέρα της Παναγίας) τελείται επίσημη δοξαστική λειτουργία στον Ιερό Ναό της Παναγίας, ο οποίος είναι αφιερωμένος στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας ακολουθούν παραδοσιακοί χοροί με τοπικά παραδοσιακά συγκροτήματα με έκδηλη την συμμετοχή του κόσμου. Τις ημέρες του εορτασμού της Παναγίας και συγκεκριμένα την Τρίτη μέρα μετά τον Δεκαπενταύγουστο οι βλάχοι συνήθιζαν να κάνουν εκδρομή στο ξέφωτο του δάσους της Ντουκάτας (δάσος με τεράστιες οξιές έχοντας και πηγή με νερό που αναβλύζει) όπου έστηναν μεγάλο γλέντι με παραδοσιακούς βλάχικους χορούς και τραγούδια και με παράλληλο ψήσιμο αρνιών. Σήμερα το έθιμο αυτό βρίσκεται στο στάδιο της αναβίωσής του. Την ένατη μέρα μετά τον Δεκαπενταύγουστο (9μερα της Παναγίας) τελείται λειτουργία στον Ιερό Ναό της Παναγίας της Σελιώτισας στην περιοχή "Πριόνια".
Η εκκλησία αυτή έγινε σύμφωνα με το εξής ιστορικό: Ένας Σελιώτης ξυλοκόπος που εργαζόταν στην συγκεκριμένη τοποθεσία, είδε στο όνειρό του την Παναγία που τον καλούσε σε ανεύρεση της εικόνας Της μέσα στο δάσος. Στην αρχή δεν έδωσε σημασία. Όταν όμως είδε το ίδιο ακριβώς όνειρο για Τρίτη φορά αναζήτησε την εικόνα Της σε ένα συγκεκριμένο σημείο του δάσους σύμφωνα με την υπόδειξή Της και πράγματι την ανακάλυψε. Προς Τιμή Της στον τόπο αυτό χτίστηκε η εκκλησία που είναι αφιερωμένη στην Κοίμησή Της. Μετά τις θρησκευτικές εκδηλώσεις για τον εορτασμό της Παναγίας, ακολουθούν δύο αθλητικές εκδηλώσεις που διοργανώνονται από τον Τουριστικό Όμιλο Σελίου. Πρόκειται για την διεξαγωγή του ποδηλατικού αγώνα βουνού (mountain bike) στον οποίο συμμετέχουν παιδιά, έφηβοι, γυναίκες και άντρες. Οι νικητές του αγώνα παίρνουν ειδικά βραβεία, ενώ όλοι οι συμμετέχοντες φεύγουν έχοντας μαζί τους ένα αναμνηστικό δίπλωμα. Η δεύτερη εκδήλωση περιλαμβάνει έναν ποδοσφαιρικό αγώνα μεταξύ των ομάδων των δύο παλαιών μαχαλάδων του χωριού. Το πάνω Σέλι με το κάτω Σέλι, εις ανάμνηση του ...πτροπόλεμου που γίνονταν παλιά στις δύο γειτονιές. Χειμώνας στο Σέλι Σε απόσταση 1,5 - 2 χιλιομέτρων από το χωριό του Σελίου βρίσκονται τα δύο χιονοδρομικά του κέντρα. Το Εθνικό χιονοδρομικό κέντρο Σελίου και το "Χρυσό ελάφι". Κλιματολογικές Συνθήκες Οι κλιματολογικές συνθήκες σε συνδυασμό με το υψόμετρο του Σελίου το καθιστούν μοναδικό σε όλη την Ελλάδα για την προετοιμασία των αθλητών (όπως λένε οι επιστήμονες επιτυγχάνεται κυρίως η αύξηση του αιματοκρίτη τους), γι' αυτό και τα δύο προαναφερθέντα χιονοδρομικά λειτουργούν το καλοκαίρι και ως κέντρα προετοιμασίας αθλητών με μεγάλη επιτυχία. Επίσης και ως κέντρο προετοιμασίας λειτουργεί και το ξενοδοχείο "Σέλι" το οποίο βρίσκεται στο χωριό Σέλι και διαθέτει γήπεδο, εστιατόριο, καφετερία και γυμναστήριο.
πηγή:www.veria-online.gr