Βλαχοχώρια

ΧΙΟΝΟΧΩΡΙ :Χωριό του Ν.Σερρών που βρίσκεται ανατολικά της πόλης των Σερρών, σε απόσταση 15 χιλιομέτρων περίπου απ'αυτήν στις κορυφές του όρους Μενοίκιου (Μπόζνταγ) και σε υψόμετρο 750 μέτρα.
Γύρω στα 1260 ο μετέπειτα κτήτωρ της Ιεράς Μονής Τιμίου Προδρόμου Σερρών Ιωαννίκιος, "...ήλθε κατά πρώτον εις το μέρος όπου σήμερον είναι το χωρίον Χιονοχώρι (τέως Καρλίκιοϊ). Εκεί εύρεν εν μικρόν κελλίον με εκκλησίαν των Αγίων Αναργύρων και κατώκησεν εις αυτό..."
Σε Οθωμανικό Φορολογικό Κώδικα του 1465 αναφέρεται ως Αγια-Νάργυρ ενώ το 1568 αναφέρεται με δεύτερο όνομα Καρλίκιοϊ. Για τους επόμενους αιώνες δε γνωρίζουμε κάποια γραπτά στοιχεία για το χωριό.Προφανώς κάποια στιγμή,για αγνώστους λόγους, ερημώθηκε.
Σύμφωνα με προφορικές μαρτυρίες στίς αρχές του 19^ου αιώνα, ένας Βλάχος γιδοβοσκός ανακάλυψε το εγκαταλελειμένο κελλί-σπηλιά του Ιωαννίκιου,μέσα σε πυκνό δάσος.

Μετά απ'αυτό κάτοικοι του παρακείμενου χωριού Κεράνιτσα ή Κεραύνιτσα ή Κεράντσα,που βρισκόταν στη σημερινή θέση (Α) Γιάσματα, στην πλειοψηφία τους σλαβόφωνοι, μετώκησαν στο σημερινό Χιονοχώρι.
Στο δεύτερο μισό του 19^ου αιώνα, Βλάχοι κτηνοτρόφοι κυρίως Αβδελλιώτες, οι οποίοι παρεπιδημούσαν στο Μενοίκιο όρος χρησιμοποιώντας το ως θερινό βοσκότοπο, άρχισαν να εγκαθίστανται στο χωριό, αφού δημιούργησαν συγγενικές σχέσεις με τις ολιγάριθμες Βλάχικες οικογένειες που ήταν ήδη εγκατεστημένες σ'αυτό.
Με την πάροδο των ετών πληθαίνουν και γύρω στο 1870 ανεγείρουν ναϋδριο της Αγίας Παρασκευής δίπλα στον υπάρχοντα Ναό.
Ακολουθούν τα δύσκολα χρόνια του Μακεδονικού Αγώνα στα οποία οι Βλάχοι του Χιονοχωρίου αποτελούν στύλους του Ελληνισμού στην περιοχή, ευρισκόμενοι σε συνεχή επαφή με το Ελληνικό Προξενείο των Σερρών και μετρούν πολλά θύματα, όπως επίσης και στη διάρκεια της Βουλγαρικής ομηρίας το 1918.
Το 1913 μετά την απελευθέρωση, συρρέουν στο Χιονοχώρι Βλάχοι κυρίως απο τη Ραχοβίτσα και ελάχιστοι απο τα Βλάχικα Καλύβια του Λαϊλιά και με τη σταδιακή εγκατάσταση της συντριπτικής πλειωψηφίας των Σλαβόφωνων κατοίκων του στην Οινούσα (Ντερβέσιανη),στα τέλη της δεκαετίας του 1920, το Χιονοχώρι καθίσταται αμιγές Βλαχοχώρι (εδραία εγκατάσταση).
Οι φίλεργοι κάτοικοί είναι αποκλειστικά κτηνοτρόφοι και στη δεκαετία 1950 οι εκατό οικογένειες μετρούν 45-50 χιλιάδες γιδοπρόβατα. Στα 1969 το χωριό εγκαταλείπεται λόγω της αστυφιλίας και της φθίνουσας πορείας της κτηνοτροφίας.
Σήμερα ανοικοδομείται και αποτελεί ανερχόμενο θερινό θέρετρο.