Το βιβλίο αυτό δίνει σάρκα στις προσδοκίες των Σεσκλιωτών να καταγραφεί η ιστορική παρουσία του χωριού τους.Έχοντας ως αφετηρία αυτό τον διακαή πόθο η μελέτη επιχειρεί να σύρει τον πέπλο της ιστορικής λήθης και να αποκαλύψει μια ζώσα κοινωνία. Αναφέρεται στη σχέση του οικισμού με το χώρο, τη μυθολογία του τόπου, το ρόλο του Άη Ταξιάρχη. 
Ακόμη, φωτίζει τις οικονομικές δραστηριότητες, το ρόλο της Μικρής Βελανιδιάς, την οργάνωση της κοινωνίας και την καταγωγή των πληθυσμιακών ομάδων.
Κορυφαία γεγονότα στην ιστορική πορεία του Σέσκλου, πέρα από την ακμή του προϊστορικού οικισμού, είναι η ανάπτυξη του 18ου και 19ου αιώνα (σε μια περίοδο που ο Βόλος δεν υπήρχε ακόμη) και η εγκατάσταση των Αρβανιτόβλαχων στις αρχές του 20ου αιώνα που αύξησε τον πληθυσμό του τόπου αλλά και ενίσχυσε την κτηνοτροφία.
Το βιβλίο παρακολουθεί τις σχέσεις των παλιών κατοίκων (Γκραίκων) με τους νεοαφιχθέντες (Αρβανιτόβλαχους) σ’ όλο τον 20ο αιώνα – αλλά και τις αρχές του 21ου. Αυτές οι σχέσεις πέρασαν από πολλά στάδια. Όμως, η εγκατάλειψη του χωριού από τους Γκραίκους είχε ως αποτέλεσμα  την πλήρη επικράτηση, στη μεταπολεμική περίοδο, των Αρβανιτόβλαχων και τη συνακόλουθη βλαχοποίηση του χωριού.

Συγγραφέας:  Αυδίκος, Ευάγγελος Γ.
Εκδοτικός Οίκος: Δήμος Αισωνίας
Έτος έκδοσης: 2010
Σελίδες: 352
ISBN: 960-99638-0-3

Η πολιτιστική κίνηση «Μέθεξις» σε συνεργασία με το Πνευματικό Κέντρο Ιωαννίνων και το Δήμο Βορείων Τζουμέρκων, ΔΙΟΡΓΑΝΩΝΕΙ ΕΚΔΗΛΩΣΗ & ΕΚΘΕΣΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ με τίτλο: «ΣΥΡΡΑΚΟ: ΠΕΤΡΑ και ΜΝΗΜΗ και ΦΩΣ». Ένα ταξίδι στο χθες και το σήμερα, μέσα από το λόγο, την εικόνα και τον ήχο.
Το πρόγραμμα θα ξεκινήσει με ομιλία του Ηπειρώτη κ. Μάρκου Αντωνίου.

Πρόκειται για τον λογοτέχνη που πρώτος εισήγαγε σε άρθρο του τον παραπάνω τίτλο που έγινε βιβλίο, εκπομπή και ντοκιμαντέρ, μέρος του οποίου θα προβληθεί στην εκδήλωση. Παράλληλα, τέσσερα συρρακιώτικα τραγούδια ερμηνευμένα από τοπικούς μουσικούς και γυναίκες καταγόμενες από την περιοχή, θα διανθίσουν την εκδήλωση.
Στη συνέχεια, στο φουαγιέ του Πνευματικού Κέντρου Ιωαννίνων, 40 φωτογραφικοί πίνακες μεγάλων διαστάσεων του Συρράκου θα δώσουν στους επισκέπτες στοιχεία του σημαντικού παρελθόντος και του πολλά υποσχόμενου παρόντος ενός από τα χωριά που απετέλεσαν σημεία αναφοράς στην Ιστορία της Ελλάδας.
Η διάρκεια της έκθεσης θα είναι ως τις 31 Μαΐου 2011, κάθε μέρα εκτός Σαββάτου και Κυριακής, 11 πμ -01.00 μμ και 7.00 μμ -9.00 μμ και η είσοδος είναι ελέυθερη.

Του Μιχαήλ Γ. Τρίτου, Κοσμήτορος Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ.

Οι ραγδαίες κοινωνικοπολιτικές εξελίξεις και εθνικιστικές εκρήξεις, οι οποίες παρατηρούνται τα τελευταία χρόνια στα Βαλκάνια, έφεραν στην επικαιρότητα και το θέμα των Βλάχων της Βαλκανικής. Ένα θέμα που πυροδοτείται έντεχνα από γνωστούς προπαγανδιστικούς κύκλους της Ρουμανίας και των Σκοπίων.

Απαράδεκτες ήταν οι πρόσφατες δηλώσεις του Προέδρου της Ρουμανίας Basescu, που ταυτίζει τους Βλάχους της Βαλκανικής με τη ρουμανική διασπορά. Στο θέμα αυτό είμαστε υποχρεωμένοι να δώσουμε την πρέπουσα απάντηση.
Για την επιστημονική έρευνα το θέμα είναι λελυμένο. Οι Βλάχοι είναι αυτόχθονες Έλληνες εκλατινισμένοι. Είναι οι λατινόφωνοι υπήκοοι της άλλοτε απέραντης ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Ονομάζονται συνήθως και Αρωμούνοι. (Αρωμούνος από το προθετικό α και το λατινικό romanus, σημαίνει τον υπήκοο του ρωμαϊκού κράτους, τον ρωμάνον, ρωμαίον, ρωμιόν).

Στα 1826 οι Σαμαριναίοι μετέχουν στην αθάνατη φρουρά που πολέμησε στην πολιορκία του Μεσολογγίου. Η ομάδα τους αποτελούνταν από 120 μαχητές, με αρχηγό τον Μίχο Φλώρο και πολέμησαν στην «Ντάπια» του Στρατηγού Μακρή. Μερικά από τα ονόματα των μαχητών, που διέσωσε η παράδοση ήταν του Μακρή, Μανάκα, Αβραμούλη, Συράκου, Μ. Μπούσια, Γκιολδάρη, Τζίμου.
Από αυτούς, κατά την έξοδο της φρουράς διεσώθησαν μόνο 33, ενώ οι υπόλοιποι Φλώρος, Μακρής, Αβραμούλης κλπ. έπεσαν ηρωικά στο Μεσολόγγι.

Η λαϊκή μούσα της Σαμαρίνας ύμνησε τον ηρωικό θάνατο των παλικαριών της με το τραγούδι «Ν' εσείς παιδιά κλεφτόπουλα, παιδιά της Σαμαρίνας»

Οι τριάντα τρεις Σαμαριναίοι που σώθηκαν γύρισαν στο χωριό και έφεραν το κακό μαντάτο. Μάλιστα τα παλικάρια του καπετάνιου έγραψαν τα λόγια αυτά στη φουστανέλα για να μην χαθούν, αυτά τα λόγια αργότερα έγιναν μοιρολόγι το οποίο το τραγουδούν οι ντόπιοι και πολλοί άλλοι στο θάνατο των αγαπημένων τους ανθρώπων.