Η επαναπροσέγγιση της εικόνας που παραδοσιακά έχουμε σχηματίσει για τη Μοσχόπολη, όπως και η αναζήτηση της «τύχης» των κατοίκων της στην επαρχιακή πόλη της βορειοανατολικής Ουγγαρίας, το Μίσκολτς (Miskolc), προκάλεσαν στους ερευνητές από τα πρώτα κιόλας ερευνητικά τους βήματα μεγαλύτερη αμηχανία και προβληματισμούς από όσους είχαν οι ίδιοι υπολογίσει.
Κι αυτό, γιατί με μεγάλη δόση λογοτεχνικού λυρισμού και θαυμασμού για το μεγαλείο που γνώρισε στα χρόνια της ακμής της, η Μοσχόπολη έφθασε στο σημείο να χαρακτηρισθεί από κάποιους συγγραφείς ως η Αθήνα της Τουρκοκρατίας, το Παρίσι της Ανατολής και η Ιερουσαλήμ των Βλάχων. Η θεαματική οικονομική και πολιτισμική ακμή της, σε συνδυασμό με τις πολιτικές και κοινωνικές δομές που ανέπτυξε, την κατέστησαν αβίαστα και όχι άδικα, ένα από τα σπουδαιότερα κέντρα της νότιας Βαλκανικής, μια σύγχρονη πολιτεία, που συνέβαλε όσο καμία άλλη στον γλωσσικό εξελληνισμό των αλλοφώνων της ευρύτερης Βαλκανικής Χερσονήσου.
Σκοπός της ανά χείρας έκδοσης είναι να επαναπροσεγγίσει και τελικά να επαναπροσδιορίσει το θέμα της βλάχικης ταυτότητας, μελετώντας αρχικά τις οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες της πλέον αναγνωρισμένης και ακμάζουσας βλάχικης εστίας, της Μοσχόπολης, και σε δεύτερο στάδιο να συμβάλει στο να καταδειχθεί η διαδικασία εξέλιξης της μοσχοπολίτικης-βλάχικης ταυτότητας σε μια πόλη της Αψβουργικής Μοναρχίας, το Μίσκολτς. Για τη μελέτη του εν λόγω ερευνητικού ζητουμένου, η επιλογή των παραπάνω πόλεων κάθε άλλο παρά τυχαία ήταν. Η Μοσχόπολη συμβολίζει την παράδοση, το παρελθόν, ενώ από την άλλη πλευρά στα μοναρχικά εδάφη αποτυπώνονται εξαιρετικά χαρακτηριστικά οι αλλαγές που συνέβησαν στον εθνικό φυσιογνωμικό ιστό των Βλάχων μετοίκων τόσο εξαιτίας των ιδιαίτερων συνθηκών που επικρατούσαν στο εσωτερικό τους όσο και εξαιτίας της ευρείας διάδοσης των ιδεών του Διαφωτισμού που παρεισέφρεε εκεί με γοργούς ρυθμούς. (από την εισαγωγή)
Η ακμή που γνώρισε η Μοσχόπολη προσέλαβε διαστάσεις ενός ουτοπικού ονείρου, μετασχηματίζοντας την σε ένα αφήγημα για πολλούς ερευνητές. Οι ιστορικές δραστηριότητες των Μοσχοπολιτών απέκτησαν τη δική τους δυναμική στα ιστοριογραφικά θέματα της νεότερης περιόδου, γιατί η Μοσχόπολη στα μάτια των Βλάχων της εποχής της αποτελούσε ένα όραμα, ένα ιδεατό κέντρο. Μέσα στις αλλαγές που επέβαλαν οι ευρωπαϊκοί συσχετισμοί της εποχής, οι Μοσχοπολίτες διήλθαν από τους εμπορικούς σταθμούς και τις διατοπικές αγορές της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, από τις εμποροπανηγύρεις και τις εμπορικές πόλεις της βαλκανικής και, σε κάποιες περιπτώσεις, της διαμετακομιστικής ενδοχώρας για να καταλήξουν στην πολλά υποσχόμενη κεντρική Ευρώπη, εν προκειμένω στα σύνορα της σημερινής βορειοανατολικής Ουγγαρίας, στην πόλη του Μίσκολτς. Στις σελίδες του βιβλίου, αναδεικνύεται το μέγεθος του οικονομικού τους πλουτισμού, η επέκταση των επιχειρηματικών τους κινήσεων και οι όροι της κοινωνικής τους ένταξης. Η οικονομική ευμάρεια που γνώρισαν πολλοί από αυτούς τους διαφοροποίησε κοινωνικά και πολιτισμικά από το υπόλοιπο σύνολο και τους ανέδειξε σε πρότυπο για ολόκληρη την κοινωνία. Παρά τους διάφορους περιορισμούς και τις αντιδράσεις των γηγενών, οι Μοσχοπολίτες έμποροι κατάφεραν να διεισδύσουν στην οικονομική ζωή του Μίσκολτς και να διαδραματίσουν τον δικό τους ξεχωριστό ρόλο. Το βιβλίο της Κωνσταντίνας Δ. Καρακώστα επιχειρεί μέσα από πρωτογενή αρχειακή έρευνα να επαναπροσεγγίσει και να ανασυνθέσει την εικόνα που παραδοσιακά έχουμε σχηματίσει για τη Μοσχόπολη. Στη συνέχεια ερευνά ιστορικά τις συνθήκες ζωής των κατοίκων της στο Μίσκολτς ως τυπικό δείγμα της ελληνικής διασποράς της περιόδου εκείνης, παραβλέποντας τα μυθεύματα και τους θρύλους του παρελθόντος.
ΑΠΟ ΤΗ ΜΟΣΧΟΠΟΛΗ ΣΤΟ ΜΙΣΚΟΛΤΣ ΤΗΣ ΟΥΓΓΑΡΙΑΣ
Η ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΜΙΑΣ ΜΥΘΙΚΗΣ ΑΦΗΓΗΣΗΣ
ΚΑΡΑΚΩΣΤΑ Δ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ
ISBN13: 9789600238600
Εκδότης: ΠΑΠΑΖΗΣΗΣ
Πολιτεία, Public
Περιεχόμενα
ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
ΟΙ ΒΛΑΧΟΙ
Η ΑΚΜΗ ΚΑΙ Η ΠΑΡΑΚΜΗ ΤΗΣ ΜΟΣΧΟΠΟΛΗΣ
ΜΟΣΧΟΠΟΛΙΤΩΝ ΤΥΧΑΙ
Η ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΜΙΣΚΟΛΤΣ
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΕΓΓΡΑΦΩΝ
ΠΗΓΕΣ ΚΑΙ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ
ΧΑΡΤΕΣ
ΕΙΚΟΝΕΣ
