Αναρωτηθήκατε ποτέ, αλήθεια, σε ποια κατάσταση ήταν το χωριό μας πριν από πενήντα ή και εβδομήντα χρόνια; Έχετε την απορία ή ενδιαφέρεστε να μάθετε πώς ζούσαν οι πρόγονοί μας βλάχοι κτηνοτρόφοι, κάτοικοι του Κεφαλοβρύσου;
Πώς ήταν η ζωή τους; Ποια είναι η καταγωγή μας, η προέλευσή μας; Πώς βρέθηκε σ' αυτόν τον τόπο το μοναδικό βλαχοχώρι του Πωγωνίου; Γιατί μας αποκαλούν βλάχους;
Ο νεότερου σίγουρα έχετε απορίες σχετικά με το πώς ήταν και που έφτασε σήμερα το χωριό μας, αλλά και οι παλαιότεροι διακατέχεστε από τις αναμνήσεις και τη νοσταλγία για την παλαιότερη εποχή, για τα παραδοσιακά ήθη και έθιμα, καθώς και για την ανεμελιά και την ηρεμία της ζωής.
Αυτή η νοσταλγία και η μεγάλη αγάπη για το χωριό μας μου έδωσε το έναυσμα για να ασχοληθώ με την ιστορία του και να την αφηγηθώ στους νεότερους, δηλαδή τα γεγονότα και τις δραστηριότητες που συγκροτούσαν την ύπαρξή του. Η ιστορία πρέπει να καταγράφεται, ώστε να είναι κτήμα και παρακαταθήκη για το μέλλον και τις νεότερες γενιές. Η άγνοια της ιστορίας και η λήθη (λησμονιά) δείχνουν έλλειψη πνευματικότητας, έλλειψη κουλτούρας και γενικά ασέβεια προς το παρελθόν, με τελικό αποτέλεσμα τη διαγραφή από τον γεωγραφικό και πολιτικό-πολιτισμικό χάρτη και την εξαφάνιση από την πραγματικότητα. Εδώ και πολύ καιρό στριφογύριζε στο μυαλό μου, δεν είναι καινούργια η επιθυμία μου να ασχοληθώ με την καταγραφή και την εξιστόρηση, κάνοντας μια γενική επισκόπηση, της ιστορίας του αγαπημένου μας χωριού, καθώς και της καθημερινότητας των κατοίκων του Κεφαλοβρύσου από τη δεκαετία του 1950 και εντεύθεν, από τότε που μπορώ να θυμηθώ ο ίδιος. Ήθελα με αυτόν τον τρόπο να θυμηθούμε όλοι εμείς οι παλαιότεροι τη διαδρομή, την εξέλιξη, τη μεταμόρφωση και την πρόοδο του χωριού μας, να ζωντανέψουμε τη νοσταλγία και να επαναφέρουμε στη μνήμη μας παραστάσεις, εκδηλώσεις και καταστάσεις ευχάριστες και δυσάρεστες, αλλά να μάθουν και οι νεότεροι, που ζουν σε καλύτερους καιρούς, σε ποια κατάσταση ήταν και πού βρίσκεται σήμερα. Η επιθυμία μου ήταν να συμπληρώσω το κενό που υπάρχει σχετικά με την ιστορία, τα παλιά ήθη και έθιμα, καθώς και την εξέλιξη του χωριού μας. Το θεώρησα άλλωστε υποχρέωσή μου να συμβάλω στη διάσωση και τη διατήρηση των παραδόσεων, των ηθών και των εθίμων και της κουλτούρας του χωριού μας, που αποτελούν παρακαταθήκη για τις νεότερες και τις επερχόμενες γενιές, για τα παιδιά μας και τα εγγόνια μας. Όλα αυτά αποτελούν τον πλούτο της πολιτιστικής και της πολιτισμικής μας κληρονομιάς, που θα μας προστατέψει στο μέλλον από τις αρνητικές επιρροές, που μοιραία επέρχονται με τη σημερινή επέλαση της τεχνολογίας, της παγκοσμιοποίησης και γενικότερα της εξέλιξης.
Καταθέτω περιγραφές των δραστηριοτήτων, των εκδηλώσεων και της πολιτιστικής ανάπτυξης του χωριού μας, στηριζόμενος στις δικές μου μνήμες, σκέψεις και κρίσεις, καθώς και στα δικά μου βιώματα, προσπαθώντας να είμαι όσο μπορώ αντικειμενικότερος, έχοντας ως οδηγό το μυαλό μου και όχι την καρδιά μου.
Παράλληλα προσθέτω κάποια γεγονότα και περιγραφές όπως μου τις διηγήθηκαν οι παλαιότεροι, οι οποίες είναι συνυφασμένες με τη σημερινή πραγματικότητα και συνέβησαν πριν από το 1950, αλλά τις θεώρησα απαραίτητες για την κατανόηση και τη συνέχεια της εξιστόρησής μου.
Για την πληρέστερη αποτύπωση κυρίως των ιστορικών γεγονότων στηρίχθηκα και σε ορισμένα βοηθήματα και συγγράμματα των: Ευάγγελου Αβέρωφ-Τοσίτσα, Αστερίου Κουκούδη, Ελευθερίου Αλεξάκη, Ιωάννη Λαμπρίδη κ.ά.
Θα συνεχίσω με λεπτομερειακή εξιστόρηση των γεγονότων και των δραστηριοτήτων που δίνουν μια ολοκληρωμένη και σφαιρική εικόνα του χωριού μας εκείνων των χρόνων.
Από το Μετζιτιέ (Μιτζιντέι) στο Κεφαλόβρυσο
Μάνθος Γ. Κολέμπας
2023, 24x16εκ, 120 σελ.
Για πληροφορίες-παραγγελίες:
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
ΚΕΦ. 1: ΤΟΠΟΘΕΣΙΑ / ΟΝΟΜΑΣΙΑ / ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ
ΚΕΦ. 2: Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ Η ΕΙΚΟΝΑ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ, ΑΠΟ ΤΟ 1950 ΚΑΙ ΕΝΤΕΥΘΕΝ
ΚΕΦ. 3: Η ΖΩΗ ΣΤΟ ΧΩΡΙΟ / Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑ
ΚΕΦ. 4: Η ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΤΩΝ ΒΛΑΧΩΝ / ΟΙ ΣΧΕΣΕΙΣ ΜΕ ΤΟΥΣ ΓΕΙΤΟΝΕΣ
ΚΕΦ. 5: Η ΚΟΣΜΙΚΗ ΚΑΙ Η ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΖΩΗ / ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
5.1. ΓΕΝΙΚΑ
5.2. ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ: ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ - ΔΗΜΟΤΙΚΟ - ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΤΛ.
5.3. ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ – ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
5.3.1. Ο ΒΛΑΧΙΚΟΣ ΓΑΜΟΣ
5.3.2. ΓΕΝΝΗΣΕΙΣ – ΒΑΠΤΙΣΕΙΣ
5.3.3. ΠΑΝΗΓΥΡΙΑ - ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ
5.3.4. ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΜΟΣ - ΓΙΟΡΤΕΣ
5.3.5 ΚΗΔΕΙΕΣ
5.3.6. Ο ΚΙΝΗΤΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ
ΚΕΦ. 6: ΠΟΙΜΕΝΙΚΗ - ΒΟΥΚΟΛΙΚΗ ΖΩΗ
6.1. ΓΕΝΙΚΑ
6.2. ΤΑ ΧΕΙΜΑΔΙΑ
6.3. ΟΙ ΤΕΝΤΕΣ
6.4. Η ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΗ ΣΤΟΝ ΚΑΤΣΙΚΟΔΡΟΜΟ ΜΟΝΟΠΑΤΙ
6.5. ΤΑ ΚΟΝΑΚΙΑ
6.6. Η ΖΩΗ ΣΤΗ ΛΩΡΙΔΑ ΤΗΣ ΣΑΓΙΑΔΑΣ / ΧΕΙΜΑΔΙΑ
6.6.1. ΤΣΕΛΙΓΚΑΤΑ / ΣΤΑΝΕΣ (ΤΟΥΡΡΕΣ ΣΤΙΛΙ
6.6.2. ΤΟ ΦΥΛΑΚΙΟ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ Τ.Ε.Α.
6.6.3. ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΛΩΡΙΔΑ, ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ - ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
ΚΕΦ. 7: Η ΑΝΟΙΞΙΑΤΙΚΗ ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΒΟΥΝΟ
ΚΕΦ. 8: ΤΟ ΞΕΚΑΛΟΚΑΙΡΙΑΣΜΑ / Η ΘΕΡΙΝΗ ΔΙΑΒΙΩΣΗ / Η ΖΩΗ ΣΤΟ ΒΟΥΝΟ
8.1. ΤΟ ΞΕΚΑΛΟΚΑΙΡΙΑΣΜΑ
8.2. Η ΘΕΡΙΝΗ ΔΙΑΒΙΩΣΗ
8.3. Η ΖΩΗ ΣΤΟ ΒΟΥΝΟ
ΚΕΦ. 9: ΡΟΥΧΙΣΜΟΣ - ΟΙΚΟΤΕΧΝΙΑ / ΔΙΑΤΡΟΦΗ / ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΟ / ΕΜΠΟΡΙΟ
ΚΕΦ. 10: ΗΘΗ – ΕΘΙΜΑ / ΠΑΡΑΔΟΣΕΙΣ – ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ
ΚΕΦ. 11: ΟΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
ΚΕΦ. 12: ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΤΟΜΕΣ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ
ΚΕΦ. 13: ΟΙ «ΓΡΑΜΜΑΤΙΖΟΥΜΕΝΟΙ» ΚΑΙ ΟΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΕΣ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ
ΚΕΦ. 14: Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ / Ο ΕΜΦΥΛΙΟΣ / ΟΙ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ
ΚΕΦ. 15: ΤΟ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ ΤΟΥ ΚΕΦΑΛΟΒΡΥΣΟΥ
ΚΕΦ. 16: Ο ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΩΓΩΝΙΟΥ
ΕΠΙΛΟΓΟΣ: ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ / ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ / ΜΕΛΛΟΝ
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1: ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΘΗΚΕΣ ΑΛΛΩΝ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΝ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 2: ΓΕΩΡΓΙΚΑ - ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 3: ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ
