Τον νέο τόμο Απάντων του ποιητή Κώστα Κρυστάλλη παρουσιάζουν για πρώτη φορά στο Συρράκο, ο Δήμος Βορείων Τζουμέρκων με τη Δημοτική Κοινότητα Συρράκου, με συνδιοργανωτές τον Σύνδεσμο Συρρακιωτών Πρέβεζας, το Θερινό Σχολείο Τζουμέρκων και Νοτιοανατολικής Πίνδου και τον Εκδοτικό Οίκο Κ. & Μ. Σταμούλη.
Η παρουσίαση θα λάβει χώρα την Τρίτη 13 Αυγούστου 2023, στις 11 το πρωί, στο συνεδριακό Κέντρο «Ο Κώστας Κρυστάλλης» στο Συρράκο Ιωαννίνων. Ομιλητές θα είναι ο διευθυντής του περιοδικού «Νέα Εστία» και ειδικός σύμβουλος του Υπουργείου Παιδείας, ομότιμος καθηγητής Ιονίου Πανεπιστημίου Νίκος Καραπιδάκης, ο ποιητής Κώστας Λάνταβος και ο πρώην δήμαρχος Βορείων Τζουμέρκων, σκηνοθέτης Γιάννης Σεντελές.
Η νέα έκδοση των Απάντων αφορά μια πολυετή επιστημονική έρευνα του συρρακιώτη συγγραφέα, κ. Καθηγητή Ανθρωπιστικών Σπουδών και Λαογραφίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Ευάγγελου Αυδίκου.
Ο τόμος συμπεριλαμβάνει όλο το υλικό, που έχει επεξεργαστεί ως σήμερα, αλλά και αδημοσίευτα πεζογραφήματα, ποιήματα και επιστολές, που πρώτη φορά βλέπουν το φως της δημοσιότητας. Το υλικό έχει αποκατασταθεί αλλά και οργανωθεί σε νέα βάση. Περιέχονται άγνωστα και ενδιαφέροντα κείμενα για το Συρράκο και την ευρύτερη περιοχή.
Πιο συγκεκριμένα ο τόμος περιλαμβάνει:
1. Μια εκτεταμένη εισαγωγή από 145 σελίδες, στις οποίες ο επιμελητής επανατοποθετεί το θέμα του Κρυστάλλη και προτείνει νέους τρόπους, διευκολυντικούς, για την κατανόηση του συνολικού έργου του.
2. Το ποιητικό του έργο οργανώνεται σε τρεις κύκλους: Ο κύκλος του εθνικού αιτήματος, ο κύκλος της στροφής και ο κύκλος των ερώτων και του πόνου. Σ’ αυτούς τους κύκλους συμπεριλαμβάνονται τα παλαιότερα γνωστά ποιήματα, όχι όμως χρονολογικά, αλλά και ποιήματα που για πρώτη φορά συμπεριλαμβάνονται σε Άπαντα, τα οποία δημοσιεύτηκαν στο αφιέρωμα του περιοδικού «Νέα Εστία» (τεύχος 1886, 2021).
3. Όλα τα γνωστά πεζογραφήματά του αλλά και καινούργια, που δημοσιεύονται για πρώτη φορά, δημοσιευμένα στο περιοδικό «Νέα Εστία».
4. Το μελέτημά του «Οι Βλάχοι της Πίνδου». Σ’ αυτό υπάρχουν δύο καινοτομίες:
α. Η ανέκδοτη και πρωτοπαρουσιαζόμενη ομιλία του σπουδαίου ιστορικού Σπύρου Ασδραχά με καίριες επισημάνσεις για το έργο του.
β. Η ενότητα «Μαλακάσι» (ευρύτερη περιοχή του σημερινού Δήμου Βορείων Τζουμέρκων), οργανώνεται σε υποενότητες, που διευκολύνει την ανάγνωση.
5. Δύο αθησαύριστα κείμενα, ένα ποίημα και ένα διήγημα, τα οποία είχαν δημοσιευτεί από τον Κρυστάλλη, όμως ουδείς τα είχε εντοπίσει ως τώρα. Συμπεριλαμβάνονται για πρώτη φορά σε Άπαντα.
6. Επιστολές, οργανωμένες σε κατηγορίες αλλά και καινούργιες, που ήρθαν στην επιφάνεια σε διάφορα περιοδικά.
7. Γενική Βιβλιογραφία, που περιλαμβάνει όσα δημοσίευσε ο Κρυστάλλης, αναδημοσιεύτηκαν σε εφημερίδες και περιοδικά, σε αναγνωστικά στην εκπαίδευση. Έργα που εμπνεύστηκαν από τον Κρυστάλλη. Μελέτες που δημοσιεύτηκαν σε περιοδικά και πρακτικά ημερίδων και συνεδρίων. Υπογραμμίζεται ιδιαίτερα ότι έχει αποδελτιωθεί η εφημερίδα «Αντίλαλοι των Συρρακιωτών» και έχουν ενταχθεί τα σχετικά με τον Κρυστάλλη κείμενα στη Βιβλιογραφία.
8. Λεξιλόγιο
9. Ευρετήριο
Ένα επιπλέον στοιχείο αυτής της έκδοσης είναι η συνεργασία τόσο με Συρρακιώτες και Συρρακιώτισσες όσο και με τους θεσμικούς εκπροσώπους (Δήμος Βορείων Τζουμέρκων-Δημοτική Κοινότητα Συρράκου, Σύνδεσμος Συρρακιωτών Πρέβεζας, Πανηπειρωτική Συνομοσπονδία Ελλάδος).
Ο τόμος εκδόθηκε εξ ολοκλήρου με δαπάνη του εκδοτικού οίκου Σταμούλη στη Θεσσαλονίκη, που υπερέβη τα εκδοτικά δεδομένα λόγω της αγάπης του για τον Κρυστάλλη και το Συρράκο.
