Είναι πραγματικά σπάνιο πράγμα, μια επιστημονική μελέτη γραμμένη πριν από σχεδόν εβδομήντα χρόνια, να εξακολουθεί και σήμερα να διατηρεί αμείωτη τη σημασία και την επικαιρότητά της.
Συνήθως, με την πάροδο του χρόνου, τα έργα αυτά ή ξεπερνιούνται τελείως ή διατηρούν μία έμμεση μόνο αξία και χρησιμότητα. Ενδιαφέρουν πια τους λίγους ειδικούς μελετητές - αυτούς που θέλουν να εμβαθύνουν στα γεγονότα και τις συνθήκες της εποχής ή να γνωρίσουν την πορεία που ακολούθησαν οι διάφορες αναλύσεις και αναζητήσεις πάνω στο θέμα που πραγματεύεται η μελέτη. Δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο με την "Πολιτική Πλευρά του Κουτσοβλαχιχού Ζητήματος", έργο γραμμένο το 1948 από τον Ευάγγελο Αβέρωφ, νέο τότε βουλευτή στο Κόμμα των Φιλελευθέρων.
Άνθρωπος πολύπλευρος και πολιτικός με βαθύ αίσθημα ευθύνης προς τον τόπο του, ο Αβέρωφ ήταν πάντοτε ιδιαίτερα ευαίσθητος και διορατικός σε θέματα που αποτελούσαν άμεση ή έμμεση απειλή κατά της εθνικής μας ταυτότητας και κληρονομιάς. Κουτσόβλαχος στην καταγωγή του, με ρίζες από την Ήπειρο και τη Θεσσαλία, ήταν ο ανήσυχος δέκτης των μηνυμάτων της ξένης προπαγάνδας που αναπτύχθηκε απροκάλυπτα πλέον κατά την Κατοχή και που αποσκοπούσε στη δημιουργία και εκμετάλλευση μειονοτικού ζητήματος στη χώρα μας. Αγωνίστηκε για να ξεσκεπάσει και να αποτρέψει τους σοβαρούς κινδύνους που μπορούσαν να προκύψουν μελλοντικά από την μελετημένη και επίμονη αυτή προσπάθεια, με αποτέλεσμα να συλληφθεί και να εξοριστεί σε στρατόπεδο συγκέντρωσης στην Ιταλία. Μετά την απελευθέρωση, συνέχισε τον αγώνα του, προσπαθώντας να αφυπνίσει την Πολιτεία και την κοινή γνώμη που σ' όλο αυτό το διάστημα είχε δείξει μια εντυπωσιακή αδιαφορία ή και άγνοια για το όλο ζήτημα.
Στα χρόνια που ακολούθησαν, το Κουτσοβλαχικό ζήτημα απασχόλησε σοβαρά λίγους μόνο επίσημους φορείς του κράτους ή ιδιαίτερα ευαίσθητες μερίδες του πληθυσμού. Ανάμεσα στους πρώτους, ο πολιτικός Αβέρωφ δεν έχανε την ευκαιρία για να κρούσει τον κώδωνα κινδύνου, έστω και αν πολλές φορές συναντούσε "το χαμόγελο που απευθύνεται προς όσους οραματίζονται κινδύνους ή τουλάχιστον τους εξογκώνουν καταπληκτικά". Ανάμεσα στους δεύτερους, ο Φιλολογικός - Ιστορικός - Λογοτεχνικός Σύνδεσμος Τρικάλων δεν έπαψε, από το 1978 που ιδρύθηκε, να αναπτύσσει πολύτιμη δραστηριότητα διοργανώνοντας συμπόσια και διαλέξεις και εκδίδοντας σχετικές μελέτες και δοκίμια - μία εκ των οποίων είναι και η παρούσα έκδοση του βιβλίου "Πολιτική Πλευρά του Κουτσοβλαχιχού Ζητήματος".
Πιστεύω ότι η νέα αυτή έκδοση έρχεται σε μια ιδιαίτερα κατάλληλη στιγμή, όπου οι πολιτικές, οικονομικές και πληθυσμιακές ανακατατάξεις σε όλο σχεδόν τον πλανήτη μας ευαισθητοποιούν σε ευρύτερα κοινωνικά και εθνικά θέματα και καθιστούν γόνιμο το έδαφος για να ακουστεί πιο πλατιά το σοβαρό μήνυμα του βιβλίου.
Είμαι ιδιαίτερα ευτυχής που τούτη η τέταρτη έκδοση γίνεται και πάλι με τη συνεργασία του ΦΙΛΟΣ Τρικάλων, συνεχίζοντας έτσι μια τριαντάχρονη παράδοση φιλίας και συνεργασίας, με τον ίδιον τον συγγραφέα αρχικά και στη συνέχεια με το Ίδρυμα που φέρει το όνομά του. Θέλω να ευχαριστήσω θερμά τα εκλεκτά μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου του ιστορικού αυτού Συνδέσμου και ιδιαίτερα τον κύριο Θεόδωρο Νήμα, χωρίς την πρωτοβουλία και τον ενθουσιασμό του οποίου δεν θα ήταν δυνατή αυτή η έκδοση. Θερμές ευχαριστίες επίσης στον εκδοτικό οίκο Κ. & Μ. Αντωνίου Σταμούλη για την εμπιστοσύνη με την οποία αγκάλιασε το βιβλίο και την ουσιαστική συμβολή στην έκδοσή του.
Αθήνα, 7 Μαρτίου 2016
(Τατιάνα Αβέρωφ-Ιωάννου, από τον πρόλογο της έκδοσης)
ISBN 9786185161392
Εκδότης ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ ΑΝΤ. ΣΤΑΜΟΥΛΗ
Χρονολογία Έκδοσης Απρίλιος 2016
Αριθμός σελίδων 232
Διαστάσεις 24x17
Πολιτεία, Πρωτοπορία
Περιεχόμενα
ΠΡΟΛΟΓΟΣ της Προέδρου του Ιδρύματος Ευαγγέλου Αβέρωφ-Τοσίτσα
ΠΡΟΛΟΓΟΣ του Δ.Σ. του Φ.Ι.ΛΟ.Σ. Τρικάλων
ΠΡΟΛΟΓΟΣ υπό Σοφοκλή Ελ. Βενιζέλου
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ
Ι. Λίγες λέξεις για την εθνολογική πλευρά του κουτσοβλαχικού ζητήματος
ΙΙ. Η γέννηση του ζητήματος προ ενενήντα ετών
III. Τα πρώτα βήματα της προπαγάνδας
IV. Η εξέλιξη της εκπαιδευτικής πολιτικής
V. Η εξέλιξη της εκκλησιαστικής πολιτικής
VI. Η ανάμειξη της καθολικής εκκλησίας και η πτώση ενός προδότου
VII. Γενική έρευνα του ζητήματος μέχρι των Βαλκανικών πολέμων
VIII. Γενική έρευνα του ζητήματος από τους Βαλκανικούς ως τον Ελληνοϊταλικό πόλεμο
ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ
IX. Ένα υπόμνημα των πρώτων μηνών της Κατοχής
Χ. Συνεννόηση ενός προδότου και ενός δοσιλόγου
XI. Τα πρώτα σταθερά βήματα της προδοσίας
XII. Η αποκάλυψη των σχεδίων και η πρώτη φανερή αντίδρασή μας
XIII. Πρώτες ελπίδες και σοβαρώτερες ανησυχίες
XIV. Το μεγάλο οικονομικό τόλμημα της προδοσίας
XV. Θαρραλέες δημόσιες αντιμετωπίσεις
XVI. Η διακήρυξη της προδοσίας
XVII. Σκιαγραφία της δράσεως της προδοσίας από την άνοιξη του 1942 ως το καλοκαίρι του 1943
ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ
XVIII. Τα αίτια που εδημιούργησαν το κουτσοβλαχικό ζήτημα
XIX. Οι σκοποί που επεδίωξε η ρουμανοκουτσοβλαχική κίνηση
XX. Κριτική της αντιμετωπίσεως του ζητήματος από ρουμανικής πλευράς
XXI. Κριτική της αντιμετωπίσεως του ζητήματος από ελληνικής πλευράς
XXII. Η αντιμετώπιση του Κουτσοβλαχικού ζητήματος από τις άλλες Χώρες
XXIII. Γενικές σκέψεις για το κουτσοβλαχικό ζήτημα
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
ΑΡΘΡΟ του Λεωνίδα Κλειδωνόπουλου στην Εφ. "Θάρρος" (Τρικάλων) της 2-4-1942
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΟΝΟΜΑΤΩΝ
