Ο Αγαθοκλής Αζέλης με το βιβλίο του μας λέει όσα δεν μας είπαν τόσο εύστοχα σχετικές διδακτορικές διατριβές για τη μεταπολεμική Ελλάδα της εσωτερικής μετανάστευσης.
Αμέρου θα πει Μηλιά.
Στην Αθήνα ποιος την ξέρει αυτή τη λέξη; Ποιος γνωρίζει τα ανεπίδοτα δάκρυα; Τις σκιές των ασωμάτων; Τις κατά λάθος λατινόφωνες διακονιάρες; Την αεροβάφτιση του Αγαθοδαίμονος; Αυτού που τον άφησαν σε μαύρο μπόγο σε σταυροδρόμι για να σταματήσει το θανατικό νεογέννητων; Αυτού που τον βάφτισε ο πρώτος που τον αντίκρισε, τον άκουσε να κλαίει; Κι η μάνα κρυμμένη πίσω από ένα σύθαμνο τον είπε κουμπάρο; Αγαθοδαίμων. Και αγαθός και δαίμων. Αμφίσημος. Διφορούμενος και δίφορος. Δίγλωσσος. Δίκοσμος, επίσης. Ανάμεσα σε δύο κόσμους. Αμέρου από τη μια, Ανθήνα από την άλλη.
Υλοτόμοι και τσομπάνηδες ρογιασμένοι από τη μια, οικοδόμοι και προλετάριοι υφαντουργείων από την άλλη. Κι ανάμεσα δουλειές του ποδαριού. Αγροτο-αστικό συνεχές, το λένε. Αμέρου, Αμίντζιου, Ιάννινα και στον πάτο Ανθήνα. Φάσεις και σταθμοί. Ληστές, αντάρτες, φονικά. Ληστοτρόφοι, ανταρτόπληκτοι, ορφανά. Σκιές και ισκιώματα της ιστορίας. Μεγάλης και μικρής. Άλιωτα δέματα νεκρών, σαρακοφαγωμένες κασέλες κι αχερουσίες μνήμες. Ένα ατελείωτο παλίμψηστο αισθημάτων. Απανωτές ανατριχίλες. Τελευταία βλέμματα, Διάτες αποσταμένων, θλιμμένων κεκοιμημένων προγόνων. Βίνι Λούνα μπλίνα ντι γίσουρι λάι. Ποιος να καταλάβει στην Αθήνα; και γιατί να τους νοιάζει; Παράξενοι μετανάστες ετούτοι. Μιλάνε και μια ξένη γλώσσα που κανείς δεν ξέρει. Είναι άραγε γλώσσα ή συνθηματική λαλιά κάποιας πονηρής ράτσας γύφτων; Φορά και κάτι ρούχα τούτη η διακονιάρα. Πάρ’ τη μέσα να ξεκαθαριστεί η υπόθεσις. Ελληνικά δεν ξέρει. Άλλη γλώσσα από αυτές που μιλάν οι άλλοι δεν ξέρει. Τι στο Διάβολο! Στην κλούβα προς εξακρίβωσιν στοιχείων. «Χίου Αρμάνα ντι Αμέρου». Τι Αρμάνι και χαμπέρια μάς λέει, πάρ’ τη μέσα.
Ο Αγαθοκλής Αζέλης με το βιβλίο του «Στις μυλόπετρες του Χρόνου» (Μεταίχμιο, 2022) με 123 σελίδες υπέροχης γραφής μάς λέει όσα δεν μας είπαν τόσο εύστοχα σχετικές διδακτορικές διατριβές. Για τη μεταπολεμική Ελλάδα της εσωτερικής μετανάστευσης, της αστικοποίησης, του μετέωρου βήματος μιας διαρκούς και ανολοκλήρωτης μετάβασης. Του δράματος των ορεσίβιων λατινόφωνων πληθυσμών που έφεραν μέσα τους δύο ξενιτιές στην Αθήνα.
Βασίλειος Νιτσιάκος
πηγή: efsyn.gr
Στις μυλόπετρες του χρόνου
Αγαθοκλής Αζέλης
ISBN: 978-618-03-3312-1
Σελίδες: 128
Πολιτεία, Μεταίχμιο
Πώς αλλάζει μια βλαχόφωνη κοινότητα της Πίνδου κατά τον 20ό αιώνα, μέσω της εσωτερικής μετανάστευσης, της εκπαίδευσης και της κοινωνικής κινητικότητας; Πώς σκέφτονταν και πώς ένιωθαν οι άνθρωποί της; Πώς οι ορεσίβιοι απόγονοι των στρατιωτών της Μικρασιατικής Εκστρατείας κατέληξαν αφομοιωμένοι αστοί κατά την επέτειο του Ξεριζωμού;
Συλλογή διηγημάτων ή σπονδυλωτό αφήγημα, το βιβλίο του Αγαθοκλή Αζέλη μας ταξιδεύει μέσα από τρεις γενιές από τα χωριά στις πόλεις, από το τότε στο τώρα. Η αλλαγή των καιρών κατά την πορεία της αφήγησης συνεπιφέρει και αλλαγή στην εστίαση, στον ρυθμό, στα θέματα, καθώς τα αρχετυπικά πρόσωπα, όσο κι αν προσπαθούν να χαράξουν τις διαδρομές τους, δεν παύουν να καθορίζονται σε μεγάλο βαθμό από τις δομές και τις υπερατομικές δυνάμεις που κινούν την ιστορία, ενώ ο θάνατος ως βίωμα ή απειλή είναι διαρκώς «παρών». (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)
