Συναισθήματα και νοοτροπίες στους ήχους της μουσικής και στα βήματα του χορού.
Η παρούσα ιστορική - λαογραφική έρευνα έχει ως αντικείμενο τη μελέτη της μουσικοχορευτικής παράδοσης του Μετσόβου και στόχο την ανίχνευση της πολιτισμικής διάστασης της τοπικής κοινωνίας Μετσόβου από το 17ο έως τον 20ο αιώνα. Η μελέτη ακολουθεί την ανθρωπολογική αντίληψη της μπρωντελικής ιστοριογραφίας που προβάλλει τη σύνδεση Οικονομίας-Κοινωνίας-Πολιτισμού και εντάσσει τη μουσικοχορευτική παράδοση του Μετσόβου στο πολιτικό περιβάλλον της ορεινής κοινωνίας στις οικονομικές και κοινωνικές δομές. Εστιάζει κυρίως στα συλλογικά συναισθήματα και στις κοινωνικές νοοτροπίες ως συνεκτικές δομές διατήρησης της μουσικοχορευτικής βιωματικής παράδοσης. Στη μελέτη αξιοποιούνται νέοι άξονες για τον προσδιορισμό της μουσικοχορευτικής κουλτούρας, όπως οι νοοτροπίες και τα συναισθήματα που απορρέουν από την κοινωνική ιστορία του τόπου και λειτουργούν ως γούστο και αισθητική ενός ύφους ζωής. Στο πλαίσιο αυτό, οι νοοτροπίες ως συλλογική συνείδηση αντανακλώνται στις κοινωνικές συμπεριφορές.
Η μελέτη έρχεται ως πρόταση μελέτης του ύφους της ζωής της κοινωνίας του τόπου -κατά την αντίληψη του Pierre Bourdieu, που φέρνει στο επίκεντρο της έρευνας το στυλ ζωής- στο οποίο αντανακλώνται οι κοινωνικές νοοτροπίες και τα συλλογικά συναισθήματα που εκφράζονται στη μουσικοχορευτική παράδοση. Επιχειρήθηκε να δοθεί το στίγμα της αισθητικής φυσιογνωμίας, το μουσικό γούστο και η πολιτισμική ταυτότητα της τοπικής κοινωνίας, με τη στροφή στην κοινωνική ιστορία των συναισθημάτων και εντάσσοντας τη συναισθηματική ζωή στη μεγάλη διάρκεια των νοοτροπιών της κοινωνίας, αναδεικνύοντας την κοινωνική αισθητική και τη συλλογική συνείδηση, τις νοοτροπίες του παρελθόντος και τη λειτουργία του αξιακού κώδικα.
Διατηρώντας και βιώνοντας, την παράδοση, το μουσικό γούστο και τη συλλογική συνείδηση, σκιαγραφείται μια πραγματικότητα που αναπαράγεται χάρη στην δομή της οικογενειακής κοινότητας και υλοποιείται μέσω της θεσμικής εθιμικής ζωής, της πολιτικής διαχείρισης του παρελθόντος και του κυρίαρχου ρόλου της «πολιτισμικής ηγεμονίας» της κοινωνίας του πλούτου με τη γνωστή απόληξη του ευεργετισμού, που διαμόρφωσε και επηρέασε στην τοπική κοινωνία. Το μουσικό γούστο που αναδεικνύει την ταυτότητα, εκφράζει τις συγγένειες και τις τάσεις και υποδηλώνει τις αναγωγές της προέλευσης των τραγουδιών, αναγνωρίζεται στις επιλογές της κοινωνίας Οι βιωματικές αφηγήσεις που καταγράφουν την παράδοση και ερμηνεύουν την κοινωνική ιστορία του τόπου, επιβεβαιώνουν τη διαμόρφωση της συλλογικής συνείδησης που εκφράζεται με τη συμμετοχή στο χορό. Συγκροτούν και τη μεθοδολογική πρακτική που συνοδεύεται και από τη μελέτη των τραγουδιών και του χορού. Ο κόσμος του Μετσόβου κινήθηκε στη βάση της παράδοσης ως τη σύγχρονη εποχή, αναδεικνύοντας τη μουσικοχορευτική παράδοση ως παρατεταμένη πραγματικότητα χάρη στις οικογενειακές δομές της κοινότητας και στην πολιτική διαχείριση του παρελθόντος. Η διάρθρωση του τοπικού γούστου, της τοπικής αισθητικής, οφείλεται και στην εκπληκτική συνέχεια της παραμονής και της συμβίωσης δύο εθνοτικών ομάδων στον τόπο, της αγροτικής κοινωνίας και της κοινωνίας των οργανοπαικτών μόνιμων κατοίκων του Μετσόβου. Η παρουσία τους στο χώρο διατήρησε τη μουσικοχορευτική παράδοση και τη μορφή της ιεραρχημένης κοινωνίας. Διαβάστε online ή κατεβάστε
Αναστασία Μάνη, Ιωάννινα 2013
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Mέτσοβο, ο τόπος και η μεγάλη διάρκεια των δομών
Η μουσικοχορευτική παράδοση ως πολιτισμική έκφραση του τόπου και το ζητούμενο της έρευνας
ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ
Από τη Λαογραφία στην Ανθρωπολογία:
Πολιτισμός και κουλτούρα
Συναισθήματα και νοοτροπίες
Η ΜΕΘΟΔΟΣ
Επιτόπια έρευνα και Βιογραφική προσέγγιση:
Προφορικές μαρτυρίες- Αφηγήσεις ζωής
ΜΕΡΟΣ Α
ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΑ
Κρατική πολιτική, κοινωνική διαστρωμάτωση και κοινωνικές νοοτροπίες
Ευεργέτες και διαχειριστές του εμπορικού πλούτου
Η ανθεκτικότητα του κόσμου της ορεινής πόλης
ΜΕΡΟΣ Β
ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΡΥΘΜΩΝ ΣΤΟ ΜΕΤΣΟΒΟ
Διατηρώντας και βιώνοντας την παράδοση
Κοινωνική αισθητική και συλλογική συνείδηση:
Το γούστο
Προτιμήσεις τραγουδιών
Τα τραγούδια του Μετσόβου μεταξύ Ανατολής και Δύσης
Τα τραγούδια και η ατμόσφαιρα του τόπου
Τo τραγούδι «ńi răvdáră» ή «náparte di Márea Láe
Το τραγούδι La pátru cínce mármare (Mangiola ή Mangiola cínce)
Το τραγούδι Floáră gălbińoáră
Το τραγούδι Ma di cu nică te asteptamu
Γεγονότα και προσωπικότητες του Μετσόβου
Από την κούνια
Η άποψη των οργανοπαικτών
Ο χορός
Από το χoρό των κοριτσιών στο συγκαθιστό
Ο χορός των κοριτσιών
Ο διπλός χορός
Ο συγκαθιστός (το συγκαθιστό)
O κερατζίδικος
ΜΕΡΟΣ Γ
ΟΜΑΔΑ ΤΩΝ ΜΟΥΣΙΚΩΝ
Οι οργανοπαίκτες και το Μέτσοβο
Ταυτότητα και πολιτισμικός διάλογος
Ο χώρος των οργανοπαικτών
Μετσοβίτες και οργανοπαίκτες -δεσμοί οικογενειών
Η μουσική κουλτούρα και η μαθητεία των οργανοπαικτών
Τα όργανα / τα βιολιά
ΜΕΡΟΣ Δ
ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ
Διαχείριση της μουσικοχορευτικής τοπικής παράδοσης
Διαχείριση και ευεργεσία:
πρόσωπα και πράγματα, το κλίμα των επιρροών και των εφαρμογών
Η διαχείριση της μουσικοχορευτικής παράδοσης στο Μέτσοβο τα νεότερα χρόνια
Τα καφενεία
Τα φημισμένα καφενεία του ανατολικού κόσμου
Η παράδοση των καφενείων στο Μέτσοβο
Οι ταβέρνες
Στη σφαίρα της εθιμικής ζωής
Ο Χορός στo ύπαιθρο
Επίλογος
Γενική Βιβλιογραφία
Παραρτημα Ι: Αφηγήσεις Ζωής
Παράρτημα ΙΙ: Η Ευρωπαϊκή Πολιτιστική Πολιτική