Κυρίες και κύριοι,
Η Παγκόσμια Βλαχική Αμφικτιονία οργανώνει σήμερα στην Κορυτσά την 4η Συνδιάσκεψή της. Η Αμφικτιονία στοχεύει με τις εκδηλώσεις της αυτές να φέρει κοντά, και να συμβάλλει στην επικοινωνία των Ελλήνων Βλάχων είτε ζουν στην Ελλάδα είτε στις γειτονικές χώρες είτε βρίσκονται στη Διασπορά.
Με στόχο την ανάδειξη της τοπικής ελληνοβλαχικής μας κληρονομιάς και ταυτότητας αλλά και σεβασμό στην ταυτότητα των συνοίκων και των γειτόνων μας.
Η Κορυτσά, μετά τη Μοσχόπολη, είναι διαχρονικά μία από τις δυναμικές μητροπολιτικές εστίες των Ελλήνων Βλάχων. Στην πλευρά του Γράμμου η Άρζα, η Νικολίτσα, η Μπόρια, στον Τόμαρο η Σίπσκα κι η Μοσχόπολη, κι ενδιάμεσα το Βυθκούκι, όπως και βορειότερα η Λάγγα και η Νίτσα είναι από αιώνες πατρογονικές βλάχικες εστίες.
Ανάμεσα σε αλλόφωνους κι αλλογενείς πληθυσμούς η ύπαρξή τους μέχρι και σήμερα δηλώνει τη δύναμη της ανοχής και του διαλόγου ως το πρωταρχικό στοιχείο της συνύπαρξης με τον άλλο, τον διαφορετικό.
Αυτό είναι και το στοιχείο που εξηγεί όχι μόνο τη διαχρονική εδώ ύπαρξη των Ελλήνων Βλάχων της Κορυτσάς και της περιφέρειάς της αλλά και τη δημιουργικότητά τους όπως αντανακλά στην πόλη και στα χωριά της.
Είναι η δύναμη της ανοχής, της συνδιαλλαγής και της καταλλαγής. Στοιχεία που συνέβαλλαν άλλοτε και στην ίδρυση κι ανάπτυξη της περιώνυμου Μοσχόπολης.
Σἠμερα την κοσμοπολίτικη Κορυτσά διασώζεται αυτή η ελληνοβλαχική κληρονομιά της Μοσχόπολης. Μια κληρονομιά που σύμφωνα με την παρακαταθήκη των λογίων της Ακαδημίας της Μοσχόπολης, του Θεόδωρου Καβαλιώτη, του Δανιήλ Μοσχοπολίτη, του Κωνσταντίνου Τέρπου, του Παμπέρη και των άλλων μας δείχνει το δρόμο για την αλληλογνωριμία, την αλληλοκατανόηση και τον αλληλοσεβασμό μέσα από την ελληνική παιδεία και τις διαχρονικές και πανανθρώπινες ουμανιστικές της αξίες. Τα χαρακτηριστικά αυτά είναι που κάνουν και την Κορυτσά με τους Βλάχους της διαχρονικά ξεχωριστούς.
Σε ένα περιβάλλον με διαφορετικές γλώσσες κι εθνικές ταυτότητες, οι Ελληνόβλαχοι πορεύονται με τη σιγουριά της παράδοσής. Ταυτόχρονα βρίσκονται σε μόνιμο και συνεχή διάλογο χωρίς αποκλεισμούς.
Αυτό το στοιχείο είναι η δύναμή τους κι ήταν πάντα κι η δύναμη αυτής εδώ της πόλης στην οποία διεξάγεται σήμερα η Συνάντηση της Αμφικτιονίας και της οποίας οι Βλάχοι είναι δυναμικά μέλη.
Εμείς οι Βλάχοι είμαστε πρωτοπόροι αυτής της αντίληψης του διαλόγου χωρίς αποκλεισμούς. Τα σύνορα των κρατών, των διοικήσεων είναι πάντα σεβαστά. Το σύνορο, το τοίχος που πρέπει να γκρεμίσουμε πρώτα απ’ όλα είναι στο μυαλό μας.
Κι αυτό απαιτεί Παιδεία.
Για την οποία οι Βλάχοι της Κορυτσάς έχουν κάθε δικαίωμα να είναι περήφανοι ανέκαθεν. Είχαν ιδρύσει τα πρώτα ελληνικά σχολεία. Εδώ μάθαιναν ελληνικά γράμματα αγόρια και κορίτσια όπως στην τότε Ευρώπη 300 χρόνια πριν.
Οι Βλάχοι Ευεργέτες της Μοσχόπολης και της Κορυτσάς, με πρωτοκορυφαίο τον βαρώνο Σίνα, στόλισαν με τις δωρεές τους την Αθήνα όπου δεσπόζουν η Σιναία Ακαδημία, και το Αστεροσκοπείο. Αλλά και την περίφημη πλατεία Ομονοίας στολίζουν δύο κτίρια δωρεά του Κορυτσαίου Μπάγκα, τα μέγαρα «Μπάγκειο» και «Μέγας Αλέξανδρος». Ενώ η Θεσσαλονίκη δέχτηκε την πολλαπλή ευεργεσία της οικογένειας Τάτη απ’το Βυθκούκι που της χάρισε, μεταξύ άλλων, κι έναν από τους σημαντικότερους αναμορφωτές δημάρχους της.
Κι αυτά χάρη στην, και για την Παιδεία, την ελληνική, στην οποία οι Βλάχοι πάντα πρωτοστάτησαν Σιωπηλοί μάρτυρες οι επιγραφές στις εκκλησίες της Μοσχόπολης. Και σήμερα πρωτοστατεί η Κορυτσά κι η Βλαχουριά της στην ελληνική εκπαίδευση και στην Παιδεία. Κι η ελληνική Πολιτεία οφείλει να ανταποδώσει την Ευεργεσία. Ενισχύοντας αυτές τις προσπάθειες χωρίς δεύτερες σκέψεις.
Κυρίες και κύριοι,
Οι Βλάχοι της Κορυτσάς και της Αλβανίας καλλιεργούν ακριβώς αυτά τα στοιχεία που ανοίγουν τον ορίζοντα. Που στήνουν γέφυρες επικοινωνίας, που φέρνουν τους λαούς πιο κοντά, χωρίς μισαλλοδοξία και χωρίς φανατισμό. Η συμβολή τους στη δημιουργική ελληνοαλβανική συνύπαρξη με παράδοση αιώνων εδώ στην Κορυτσά οφείλει να γίνει παράδειγμα.
Σ’αυτή την κατεύθυνση εργαζόμαστε κι Εμείς οι Έλληνες Βλάχοι στην Παγκόσμια Βλαχική Αμφικτιονίας και υποσχόμαστε να είμαστε αρωγός.
Κορυτσά 8-6-2013