Παραδοσιακές φορεσιές

Στα τέλη του 16ου αιώνα εγκαταστάθηκαν οι Βλάχοι στην περιοχή του Ν. Σερρών. Πρώτα εγκαθίστανται σε Τζουμαγιά, Άνω Πορρόια, και Ράμνα, όπου ενσωματώνονται με την ντόπια αστική τάξη.

Στην ελληνική μυθολογία το κηρύκειο (κηρύκειον) ήταν το κύριο έμβλημα του θεού Ερμή. Το κηρύκειο αποτελείται από μία λεπτή ράβδο από ξύλο δάφνης ή ελιάς, γύρω από την οποία είναι τυλιγμένα δύο φίδια που τα κεφάλια τους συναντιόνται αντικριστά. Πάνω από τα κεφάλια των φιδιών, στην κορυφή της ράβδου, υπάρχουν δύο φτερούγες. Αυτή η μορφή είναι νεότερη. Σε αγγειογραφίες από την αρχαία Ελλάδα τα δύο φίδια βρίσκονται στην κορυφή και σχηματίζουν κύκλο, ενώ τα κεφάλια τους σχηματίζουν δύο «κέρατα» επάνω από τον κύκλο αυτό. Οι φτερούγες συνήθως παραλείπονται. Με την προσθήκη ενός σταυρού στο κάτω μέρος του κύκλου και την αφαίρεση της υπόλοιπης ράβδου, προέκυψε το αστρονομικό και αστρολογικό σύμβολο για τον πλανήτη Ερμή.

Η φωτογραφική «συλλογή» online στο Ίδρυμα Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα

Το σύνολο των φωτογραφιών που συλλέχθηκαν και χρησιμοποιήθηκαν στις εκδόσεις της εργασίας «Μελέτες για τους Βλάχους», στα ελληνικά και τα αγγλικά, παραχωρήθηκε στο Ίδρυμα Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα στη Θεσσαλονίκη, ως μία ελάχιστη ένδειξη ευγνωμοσύνης για την αρωγή που μου προσφέρθηκε κατά τη διάρκεια της έρευνας. Οι φωτογραφίες προέρχονται από οικογενειακά αρχεία, προσωπικές συλλογές, συλλογές πολιτιστικών συλλόγων και δημοσιεύσεις σε εργασίες άλλων μελετητών. Τα ονόματα, η προέλευση, οι πηγές και πολλές φορές και οι πρωταρχικοί καλλιτεχνικοί δημιουργοί των φωτογραφιών καταγράφονται αναλυτικότερα στις εκδόσεις της σειράς «Μελέτες για τους Βλάχους».

Η φορεσιά ενός λαού εκφράζει άμεσα το αισθητικό επίπεδο και τις οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες του τόπου της καταγωγής τους. Στις φορεσιές τις ανδρικές και τις γυναικείες υπάρχει μια μεγάλη διαφορά: η ανδρική στολίζεται από κεντήματα πολλές φορές λίγα και σε αυστηρή γραμμή ενώ η γυναικεία ποικίλλεται από την έμφυτη φιλαρέσκεια της γυναίκας και την ισχυρότερη κλίση της προς τον καλλωπισμό και το στολίδι μαζί με το γεγονός ότι το ράψιμο και το κέντημα της γυναικείας φορεσιάς ανήκουν στο μεγαλύτερο τους μέρος στο χώρο της οικιακής χειροτεχνίας που επηρεάζεται άμεσα από τοπικές πατροπαράδοτες συνήθειες.
Το Συρράκο του οποίου η αρχιτεκτονική, τα παλαιότατα υδραγωγεία, τα γεφύρια, οι εκκλησίες και τα σπίτια χτισμένα με πελεκητή άσπρη πέτρα, η διαρρύθμιση τους σε χώρους υποδοχής, βοηθητικούς, αποθηκευτικούς, καλοκαιρινούς και χειμωνιάτικους έδειχναν ότι οι κάτοικοι ήταν έτοιμοι ν' αντιμετωπίσουν μεγάλους και μακρείς χειμώνες και ζεστά καλοκαίρια.