Οι Εθνικοί Ευεργέτες, αποτελούν ένα πολύ σημαντικό κεφάλαιο της νεότερης ιστορίας μας.
Ζωσιμάδες, Καπλάνης, Αρσάκης, Ζάππες, Δόμπολης, Σίνες, Τοσίτσας, Στουρνάρης, Αβέρωφ, Μπενάκηδες, Χωρέμηδες, Μαρασλής, Βαρβάκης, Συγγρός, Πάντος, Χαροκόπος, Αιγινήτης και πολλοί άλλοι, άφησαν μια εμβληματική κληρονομιά στην πρωτεύουσα του νεοελληνικού κράτους, στα Γιάννενα και τους τόπους παραμονής ή διαμονής τους.
Μια πραγματική έρευνα σε βάθος, για το αποκαλυπτικό κεφάλαιο του Ευεργετισμού. Από τον 18ο αιώνα μέχρι και την κατάρρευση των αυτοκρατοριών, στην περίοδο δημιουργίας εθνικών κρατών, στα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια, στον σύγχρονο Ιδρυματικό Ευεργετισμό.
Τα βήματα και τον περιπετειώδη βίο των ευεργετών, που γίνεται μεγεθυντικός φακός για να ξαναδιαβάσουμε, για να ξαναμάθουμε τη νεότερη ιστορία του ελληνισμού, αναζήτησε και καταγράφει η σειρά της ΕΡΤ με τίτλο «Διασπορά – Παροικίες – Ευεργεσία. Από το Εγώ στο Εμείς».
Απόστολος Αρσάκης
https://www.ertflix.gr/vod/vod.165588-diaspora-paroikies-euegersia-apo-to-ego-sto-emeis-2
Το ταξίδι στις ζωές των ανθρώπων που, με τις ευεργεσίες τους, καθόρισαν την ίδρυση και τη δημιουργία του ελληνικού κράτους, συνεχίζεται με το δεύτερο επεισόδιο της σειράς.
Ο δημοσιογράφος και σκηνοθέτης Νίκος Μεγγρέλης και η δημοσιογράφος Εριφύλη Μαρωνίτη θα βρεθούν στο Βουκουρέστι, στη Βεντέα και στο Γκουργκίου της Ρουμανίας, στην Αθήνα αλλά και στην Ήπειρο αναζητώντας το αποτύπωμα της διαλάμπουσας προσωπικότητας του διαφωτιστή, πολιτικού και επιχειρηματία Απόστολου Αρσάκη.
Από οικονομικός μετανάστης, στο τότε Ελντοράντο της Βαλκανικής Χερσονήσου, που ήταν η Βλαχία και η Μολδαβία μπαίνει στους κύκλους των αριστοκρατών ως περιζήτητος γιατρός και συσσωρεύει πολύ σημαντική περιουσία.
Μπαίνει στην πολιτική ως υπουργός Εξωτερικών και φτάνει να γίνει για λίγο διάστημα πρωθυπουργός στις παραδουνάβιες ηγεμονίες.
Η κάμερα της εκπομπής δείχνει τα ίχνη της τραγικής οικογενειακής του ζωής, αλλά και τα πρώτα ευεργετήματα που στρέφονται στην παιδεία.
Χτίζει τα πρώτα σχολεία σε χωριά της Ρουμανίας και συνεχίζει και στην Αθήνα με τα γνωστά μας Αρσάκεια σχολεία, καθώς είναι ένας άνθρωπος της δράσης, πνευματικός άνθρωπος που πιστεύει στη δύναμή της παιδείας, της γλώσσας και του πνεύματος.
Ο Απόστολος Αρσάκης δεν ήρθε ποτέ στην Ελλάδα.
Η Εριφύλη Μαρωνίτη και ο Νίκος Μεγγρέλης φέρνουν όμως στις οθόνες μας τη ζωή και το έργο του μεγάλου αυτού ευεργέτη συνομιλώντας με σημαντικούς ερευνητές, ακαδημαϊκούς και επιστήμονες όπως οι Γιώργος Μπαμπινιώτης, Μάνος Στεφανίδης, Παναγιώτα Ατσαβέ, Τούντορ Ντινού, Νίκος Βατόπουλος, και πολλοί άλλοι.
Ευαγγέλης και Κωνσταντίνος Ζάππας
https://www.ertflix.gr/series/ser.163917-diaspora-paroikies-euegersia-apo-to-ego-sto-emeis
Στο τρίτο επεισόδιο της σειράς παρακολουθούμε τη ζωή του πολυμήχανου επιχειρηματία και μεγάλου ευεργέτη Ευαγγέλη Ζάππα και του ξαδέλφου του Κωνσταντίνου Ζάππα, που το όνομα τους συνδέεται με ένα από τα πιο εμβληματικά κτίρια της Αθήνας, το Ζάππειο Μέγαρο.
Ο δημοσιογράφος και σκηνοθέτης Νίκος Μεγγρέλης και η δημοσιογράφος και σεναριογράφος της σειράς Εριφύλη Μαρωνίτη παρακολουθούν το συναρπαστικό ταξίδι του Ευαγγέλη Ζάππα από τα Γιάννενα και τα χρόνια επανάστασης, στο Βουκουρέστι των παραδουνάβιων περιοχών, εκεί όπου ο αυτοδίδακτος Ηπειρώτης εξελίσσεται σε έναν σπουδαίο έμπορο και επιχειρηματία, ο οποίος δημιουργεί μια μυθική περιουσία και συμμετέχει στον κύκλο της αυτοκρατορικής αυλής.
Στηρίζει, επίσης, τις υποδομές και συμβάλλει αποφασιστικά στη σύσταση της Ρουμανικής Ακαδημίας, που και σήμερα τον τιμά.
Η ομάδα της εκπομπής έφτασε μέχρι το Μπροσθένι, καταγράφοντας τα ερείπια ενός άλλοτε πολυτελούς μεγάρου και μιας ζωής που έφτασε στα όρια του μύθου και της παντοδυναμίας, όταν ο Ευαγγέλης Ζάππας κυριαρχούσε με τις μεγάλες ιδιοκτησίες αλλά και τις γεωργικές καινοτομίες και βεβαίως, τις διεθνείς εμπορικές συναλλαγές.
Περήφανη κληρονομιά, ο ορθόδοξος ναός του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, που διασώζεται στο σημερινό ρουμανικό χωριό και ο τάφος του Ευαγγέλη Ζάππα, εκεί όπου – σύμφωνα με την επιθυμία του - ετάφη το άψυχο σώμα, ενώ η κεφαλή εντοιχίσθηκε τελικά στο Ζάππειο Μέγαρο στην Αθήνα.
Η Ματούλα Τομαρά-Σιδέρη, Καθηγήτρια Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και επιστημονική σύμβουλος της εκπομπής, ανασύρει και πιστοποιεί αποκαλυπτικά στοιχεία για τη ζωή του μεγάλου εθνικού ευεργέτη Ευαγγέλη Ζάππα και του ξαδέλφου του Κωνσταντίνου Ζάππα.
Από τη Ρουμανία στην Αθήνα του 19ου αιώνα, ενός αιώνα πολύ σημαντικού για την ανάπτυξη και τον εκσυγχρονισμό της νέας πρωτεύουσας, το ταξίδι στο χρόνο συνεχίζεται.
Με επίκεντρο το Ζάππειο Μέγαρο, οι διηγήσεις αλλά κι ένα πλούσιο αρχειακό υλικό ανασυστήνουν τη διαδοχή εποχών, τότε που στο Ζάππειο προβλήθηκε η πρώτη ταινία επιστημονικής φαντασίας, λειτούργησε το πρώτο ραδιόφωνο της Αθήνας, στεγάστηκαν σε περιόδους πολέμου ή μεγάλης κρίσης ορφανοτροφεία καθώς και στρατιωτικό νοσοκομείο.
Μιλούν επίσης για το μεγάλο όνειρο του Ζάππα, την αναβίωση των Ολυμπιακών Αγώνων, ένα όνειρο που τη θέση του πήραν οι Ζάππειες Ολυμπιάδες για τη βιομηχανία αλλά και τον πολιτισμό.
Ο Ηπειρώτης ευεργέτης ακολουθώντας την παράδοση κι άλλων Ηπειρωτών παρέμεινε άγαμος. Στήριξε σχολεία σε χωριά του τόπου καταγωγής καθώς και τη βλάχικη γλώσσα. Ευεργέτησε με τεράστια ποσά τις τέχνες και τη βιομηχανία, οικοδομώντας στη Ρουμανία εκκλησίες και νοσοκομεία, στήριξε τους φτωχούς, και πολλές χιλιάδες που υπέφεραν από πείνα στα χρόνια της μεγάλης ξηρασίας στην Ευρώπη κι αργότερα στη Ρωσία.
Η Εριφύλη Μαρωνίτη και ο Νίκος Μεγγρέλης φέρνουν στις οθόνες μας τη ζωή και το έργο των δύο μεγάλων αυτών ευεργετών συνομιλώντας με σημαντικούς ερευνητές, ακαδημαϊκούς, και επιστήμονες όπως οι: Χριστίνα Κουλούρη, Πρύτανις Παντείου Πανεπιστημίου, Ευαγγελία Γεωργιτσογιάννη, Καθηγήτρια Ιστορίας Χαροκόπειου Πανεπιστημίου, Νίκη Μαρωνίτη, Ιστορικός, Αναπληρώτρια καθηγήτρια Παντείου Πανεπιστημίου, Τούντορ Ντινού, Καθηγητής Νεοελληνικών Σπουδών Πανεπιστημίου Βουκουρεστίου, Βάσω Θεοδώρου, Καθηγήτρια Ιστορίας Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, Νίκος Βατόπουλος, Δημοσιογράφος – Συγγραφέας, Μαρία Σαμπατακάκη, Ιστορικός, Δημήτρης Κόκκορος, Νομικός – μέλος Δ.Σ. Επιτροπής Ολύμπιων Κληροδοτημάτων, Έλενα Λαζάρ, Μεταφράστρια Ελληνικής Λογοτεχνίας, Εκδότρια & Συγγραφέας.
Οικογένεια Σίνα
https://www.ertflix.gr/vod/vod.168686-diaspora-paroikies-euegersia-apo-to-ego-sto-emeis-5
Το πέμπτο επεισόδιο της σειράς ντοκιμαντέρ «Διασπορά – Παροικίες – Ευεργεσία. Από το Εγώ στο Εμείς» μας ταξιδεύει στην αυτοκρατορία των Αψβούργων, στα τέλη του 19ου αιώνα με ένα εντυπωσιακό οδοιπορικό που ξεκινάει από την Ήπειρο, περνάει από τη Νίζνα της σημερινής Ουκρανίας και καταλήγει στη Βιέννη της Αυστρίας, σκιαγραφώντας τη ζωή τριών γενεών της οικογενείας των μεγάλων ευεργετών Σίνα, του γενάρχη Σίμωνα Σίνα, του γιού Γεωργίου Σίνα και του εγγονού Σίμωνα Σίνα.
Ο δημοσιογράφος και σκηνοθέτης Νίκος Μεγγρέλης και η δημοσιογράφος και σεναριογράφος της σειράς Εριφύλη Μαρωνίτη περπατάνε στην οδό Σίνα, φτάνουν στο πιο όμορφο νεοκλασικό κτίριο του κόσμου, την Ακαδημία Αθηνων ή Σιναία Ακαδημία αλλά και στο Αστεροσκοπείο Αθηνών και φανερώνουν τα σπουδαία αυτά ευεργετήματα του Σίμωνα Σίνα.
Ταξιδεύουν στη Βιέννη και επισκέπτονται την πάλαι ποτέ Ελληνική κοινότητα που δημιουργήθηκε εκεί από τον 18ο αιώνα, περπατάνε στους δρόμους που περπατούσε ο Ρήγα Φεραίος, η οικογένεια Υψηλάντη, η οικογένεια Δούμπα, μας δείχνουν τα μέρη όπου τυπώθηκαν για πρώτη φορά κείμενα της ελληνικής γραμματείας και τα σπίτια όπου τυπώθηκε ο Θούριος και η χάρτα του Ρήγα, ενώ βρίσκουν τον «οίκο» Σίνα.
Αποκαλύπτουν τη δράση των Σίνα, οι οποίοι φτιάχνουν νηματοποιεία κι εργοστάσια υφασμάτων, αγοράζουν κτήματα τεράστιας έκτασης, ακίνητα κι αποκτούν μια κολοσσιαία περιουσία, συν ιδρύουν τράπεζα και γίνονται το επίκεντρο την τραπεζικής δραστηριότητας διαδραματίζοντας πλέον ρυθμιστικό ρόλο στην οικονομία της Αυστρίας, δημιουργούν δίκτυα ανάμεσα στην αυτοκρατορία των Αψβούργων, την Οθωμανική και την Τσαρική αυτοκρατορία.
Η εκπομπή καταδεικνύει τα έργα αλλά και τις δωρεές των Σίνα στον τόπο παραμονής τους όπου, μεταξύ άλλων, παραχωρούν έκταση από τα κτήματά τους για την ίδρυση Πολυτεχνείου της Βιέννης, διαδραματίζουν αποφασιστικό ρόλο στη δημιουργία σιδηροδρομικού δικτύου, που να ενώνει την Αυστρία με την υπόλοιπη Ευρώπη, καθώς και ατμοπλοϊκού για τη μεταφορά βιομηχανικών προϊόντων μέσω του Δούναβη.
Και βέβαια, αποκαλύπτει το τεράστιο έργο του Γεωργίου Σίνα, τη γέφυρα της Βουδαπέστης που ένωσε τις δύο πόλεις, τη Βούδα και την Πέστη που μέχρι τα 1830 ήταν δύο πόλεις που τις χώριζε ο Δούναβης.
Ο Γεώργιος Σίνας και ο Σίμων Σίνας δεν εγκαταστάθηκαν ποτέ στην Ελλάδα αλλά τη στήριξαν και τη βοήθησαν με πολλούς τρόπους και σε πολλές πειστάσεις.
O Γεώργιος Σίνας στήριξε τη Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία στην Αθήνα, το Πανεπιστήμιο Αθηνών, το Οφθαλμιατρείο, την Αρχαιολογική Εταιρεία.
Παράλληλα αξιοποιώντας τη μεγάλη του εμπειρία από το δίκτυο Σιδηροδρόμων της Αυστρίας, χρηματοδότησε τον σχεδιασμό και την υλοποίηση σιδηροδρομικής γραμμής Αθήνας – Πειραιά.
Στήριξε επίσης την ίδρυση της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδας, συμβάλλοντας οικονομικά. Ένα εγχείρημα δύσκολο και περίπλοκο
Ο γιος του Γεωργίου, Σίμων θα ακολουθήσει την οικογενειακή παράδοση, ως τραπεζίτης και χρηματοδότης, Θα γίνει διευθυντής της Αυστριακής Εθνικής Τράπεζας, θα διασφαλίσει τη βιωσιμότητά των ευεργεσιών του πατέρα του, με νέες δωρεές για φιλανθρωπικούς και πνευματικούς σκοπούς, όπως η Εμπορική σχολή της Βιέννης και η Εταιρεία φίλων μουσικής της Βιέννης.
Παράλληλα, προσφέρει σημαντική χρηματοδότηση για την αποπεράτωση του Μητροπολιτικού Ναού Αθηνών, ενισχύει οικονομικά το Αμαλίειο Ορφανοτροφείο, το Οθφαλμιατρείο και την Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία.
Η εκπομπή παρουσιάζει εντυπωσιακά τεκμήρια και αρχεία από τη δράση των Σίνα, την ελληνική κοινότητα της Βιέννης, τα δίκτυα ανάμεσα σε τρείς μεγάλες αυτοκρατορίες, αλλά και τη γενικότερη ιστοριογραφία που πλαισιώνει την ζωή των τριών σπουδαίων εθνικών ευεργετών.
Επιστημονική σύμβουλος της εκπομπής είναι η Ματούλα Τομαρά - Σιδέρη, Καθηγήτρια Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.
Το αποτύπωμα της λαμπρής ζωής της οικογένειας Σίνα, στις ελληνικές αλλά και διεθνείς του διαστάσεις, σκιαγραφούν, αναλύουν και ερμηνεύουν με συνεντεύξεις τους, σημαντικοί ερευνητές, ακαδημαϊκοί, πανεπιστημιακοί καθηγητές και επιστήμονες όπως οι: Θάνος Βερέμης, Ιστορικός, Καθηγητής ΑΕΙ, Νίκος Βατόπουλος, Δημοσιογράφος – Συγγραφέας, Νίκος Κούκης, Πρόεδρος Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού, Αλέξης Φραγκιάδης, Οικονομικός Ιστορικός, Λουκάς Γ. Χριστοφόρου, Πρόεδρος Ακαδημίας Αθηνών, Χρήστος Ζερεφός, Αντιπρόεδρος Ακαδημίας Αθηνών, Εμμανουήλ Πλειώνης, Πρόεδρος Αστεροσκοπείου Αθηνών, Γεράσιμος Νοταράς, Διευθυντής Ιστορικού Αρχείου Εθνικής Τραπέζης, Μαρία Στασινοπούλου, Καθηγήτρια Νεοελληνικών Σπουδών, Πανεπιστήμιο της Βιέννης, Νάταλι Σούρσου, Λέκτορα Τμήματος Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών, Πανεπιστήμιο Βιέννης, Βασίλης Κολώνας, Αρχιτέκτονας, Καθηγητής Κοινωνικής Ιστορίας της Αρχιτεκτονικής και της πόλης, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Σπύρος Εργολάβος, Φιλόλογος – Συγγραφέας, Βασίλης Μπορνόβας, Πρέσβης της Ελλάδος στην Ουκρανία, Κατερίνα Κόικα, Πρέσβης της Ελλάδος στην Αυστρία.
Μιχαήλ Τοσίτσας – Ελένη Τοσίτσα – Νικόλαος Στουρνάρης
https://www.ertflix.gr/vod/vod.169910-diaspora-paroikies-euegersia-apo-to-ego-sto-emeis-6
Το έκτο επεισόδιο της σειράς ντοκιμαντέρ «Διασπορά – Παροικίες – Ευεργεσία. Από το Εγώ στο Εμείς» μας ταξιδεύει στην μεγάλη πρωτεύουσα του ελληνισμού της διασποράς, την Αλεξάνδρεια, όπου άφησαν το ισχυρό τους αποτύπωμα ο εθνικός ευεργέτης, ο ηπειρώτης Μιχαήλ Τοσίτσας και η σύζυγος του Ελένη, όχι μόνο με τις δωρεές και το έργο τους για την ελληνική παροικία, αλλά και με τον μυστικό ρόλο τους στη διάσωση Ελλήνων αιχμαλώτων από τα αιγυπτιακά σκλαβοπάζαρα.
Παράλληλα, αναδεικνύεται η προσωπικότητα του ανιψιού του Τοσίτσα, Νικόλαου Στουρνάρη, ο οποίος έθεσε εαυτόν στην υπηρεσία αναδιοργάνωσης του ελληνικού κράτους μετά την απελευθέρωση από τον Οθωμανικό ζυγό.
Στην Αθήνα, ο Μιχαήλ και η Ελένη Τοσίτσα και ο Νικόλαος Στουρνάρης, σφράγισαν την Παιδεία και τον Πολιτισμό, συμβάλλοντας με τις δωρεές τους, στη δημιουργία του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου και του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου.
Ο δημοσιογράφος και σκηνοθέτης Νίκος Μεγγρέλης και η δημοσιογράφος και σεναριογράφος της σειράς Εριφύλη Μαρωνίτη, ακολουθούν το ταξίδι της ζωής του Μιχαήλ Τοσίτσα, από τα πετρόχτιστα σοκάκια του Μετσόβου όπου γεννήθηκε το 1787, στη Θεσσαλονίκη όπου παιδί ακόμη δημιούργησε την πρώτη του «σερμαγιά».
Ακολουθώντας την πυξίδα του ενστίκτου του, ο Μιχαήλ Τοσίτσας επέλεξε την Αίγυπτο για να μεταφέρει την οικογενειακή επιχείρηση και τελικά να μεγαλουργήσει.
Η διορατικότητα και η επιχειρηματική του δεινότητα αναγνωρίστηκαν από τον βαλή Μωχάμετ Αλή Πασά αναδεικνύοντάς τον σε σημαίνοντα παράγοντα, στην ηγεσία χρηματοοικονομικών Ιδρυμάτων και Οργανισμών.
Ταυτόχρονα με την ανάπτυξη του Εμπορικού Οίκου Τοσίτσα και τη δημιουργία οικογενειακού δικτύου στη δυτική Μεσόγειο, αποφασιστικός ήταν ο ρόλος του Μιχαήλ Τοσίτσα και στην οργάνωση και προστασία της ελληνικής παροικίας.
Σε αναγνώριση των υπηρεσιών του, μετά τη σύσταση του ελληνικού κράτους τοποθετήθηκε πρώτος Γενικός Πρόξενος.
Διαπνεόμενοι από προοδευτικό πνεύμα αλλά και αισθήματα κοινωνικής ευθύνης και θρησκευτικής ευλάβειας, ο Μιχαήλ και η Ελένη, στήριξαν τη μόρφωση των Ελληνίδων κορασίδων με τη δημιουργία του παρθεναγωγείου της Τοσιτσαίας Σχολής, ανακαίνισαν το Ελληνικό Νοσοκομείο και προσέφεραν την έκταση οικοδόμησης του Ιερού Ναού του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου και το οικόπεδο εγκατάστασης του ελληνικού νεκροταφείου, στην Αλεξάνδρεια.
Ξεχωριστή στιγμή του επεισοδίου είναι όταν ο Θεόδωρος Β’, Πάπας Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής, στο κτίριο του Ελληνορθόδοξου Πατριαρχείου, στην πρώην Τοσιτσαία Σχολή, αφού έχει εξάρει το ρόλο του Μιχαήλ Τοσίτσα, ψάλλει «Τη Υπερμάχω», στα βήματα της άρρηκτης σχέσης Ελληνισμού – Ορθοδοξίας που σφυρηλάτησαν οι Έλληνες ευεργέτες.
Η δημοσιογραφική έρευνα, η μελέτη των αρχείων της εποχής και οι συνεντεύξεις του Νίκου Μεγγρέλη και της Εριφύλης Μαρωνίτη με ιστορικούς αναδεικνύουν μια ξεχωριστής σημασίας πτυχή της δράσης του ζεύγους Τοσίτσα, τη χρηματοδότηση της επιχείρησης διάσωσης και απελευθέρωσης των εξεγερμένων Ελλήνων σκλάβων, που μετέφεραν στην Αίγυπτο οι Τούρκοι.
Ωστόσο, η αποστασιοποίηση του Μιχαήλ Τοσίτσα κατά την αποστολή του Ιμπραήμ στην Πελοπόννησο για να καταπνίξει την Ελληνική Επανάσταση, δίχασε τους ιστορικούς, όπως αποτυπώνεται στην έρευνα.
Αποκαλύπτεται μάλιστα, το σχέδιο δολοφονίας του Μιχαήλ Τοσίτσα κατ’ εντολή του Φιλικού Τσακάλωφ και η επιχειρηματολογία του εθνικού ευεργέτη, με την οποία «αφόπλισε» τον επίδοξο δολοφόνο του.
Ο Νικόλαος Στουρνάρης «ο μεγαλοφυής ανήρ» του Λιβόρνο, ταξίδευσε στις περισσότερες μεγάλες ευρωπαϊκές πόλεις της εποχής καταγράφοντας τις τεχνολογικές εξελίξεις στον εκσυγχρονισμό της γεωργίας, των συγκοινωνιών και των υποδομών, ενώ υπέβαλλε πλήθος προτάσεων για την αναδιοργάνωση του ελληνικού κράτους στις πρώτες κυβερνήσεις της ελεύθερης Ελλάδας.
Τελικά, συνέβαλλε καθοριστικά στην ανάπτυξη της τεχνολογικής Παιδείας, προσφέροντας το ένα τρίτο της περιουσίας του για την δημιουργία του Πολυτεχνείου της Αθήνας, έργο στο οποίοι συνέδραμε στη συνέχεια οικονομικά η Ελένη Τοσίτσα, μετά τον θάνατο του συζύγου της, δρομολογώντας έτσι την ανάπτυξη των τεχνολογικών επιστημών στην Ελλάδα του 19ου αιώνα και την δημιουργία του εμβληματικού ΕΜΠ.
Επιστημονική σύμβουλος της εκπομπής είναι η Ματούλα Τομαρά - Σιδέρη, Καθηγήτρια Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.
Στο ντοκιμαντέρ, σκιαγραφούν, αναλύουν και ερμηνεύουν με συνεντεύξεις τους, σημαντικές προσωπικότητες όπως οι, : Παναγιώτα Ατσαβέ, φιλόλογος, ιστορικός, Νίκος Βατόπουλος, δημοσιογράφος συγγραφέας, Βύρωνας Βαφειάδης, Πρόεδρος του Ελληνικού Εμπορικού Επιμελητηρίου Αλεξάνδρειας, Νικόλας Γαριλίδης – Πρέσβης της Ελλάδας στην Αίγυπτο, Θεόδωρος Β’, Πάπας και Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής, Δημήτρης Κάβουρας, Γενικός Γραμματέας της Ελληνικής Κοινότητας Αλεξανδρείας, Αλέξανδρος Καχριμάνης, Περιφερειάρχης Ηπείρου, Βασίλης Κολώνας, Ιστορικός Αρχιτεκτονικής στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, Άννα Μανδυλαρά, Επίκουρη Καθηγήτρια Νεότερης Ελληνικής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, Μάρθα Παπαδοπούλου – Διευθύντρια του Ιστορικού Αρχείου του Μουσείου Ηπείρου, Παναγιώτης Τουρνικιώτης, Καθηγητής Αρχιτεκτονικής στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, Γιολάντα Χατζή, φιλόλογος, συγγραφέας,
Γεώργιος Αβέρωφ
https://www.ertflix.gr/vod/vod.170983-diaspora-paroikies-euegersia-apo-to-ego-sto-emeis-7
Μια εμβληματική φυσιογνωμία στον χώρο των Εθνικών Ευεργετών, ο Γεώργιος Αβέρωφ πρωταγωνιστεί στο 7ο επεισόδιο της σειράς ντοκιμαντέρ «Διασπορά – Παροικίες – Ευεργεσία. Από το Εγώ στο Εμείς».
Η πορεία της ζωής του μεγάλου Μετσοβίτη οδηγεί στον γοητευτικό κόσμο των Ελλήνων Αιγυπτιωτών.
Ο δημοσιογράφος και σκηνοθέτης Νίκος Μεγγρέλης και η δημοσιογράφος και σεναριογράφος της σειράς Εριφύλη Μαρωνίτη, περιδιαβαίνουν ανάμεσα στην πληθώρα των κληροδοτημάτων των μεγάλων ευεργετών, που παραμένουν ζωντανά και λειτουργικά σχεδόν δύο αιώνες στο Κάιρο και την Αλεξάνδρεια, αναζητώντας το μυστικό της χώρας του Νείλου που έκανε γενιές ολόκληρες Ελλήνων να την αισθάνονται δεύτερη πατρίδα τους.
Ταυτόχρονα, συζητούν με ιστορικούς και ερευνητές για τις προσδοκίες του νεοσύστατου τότε ελληνικού κράτους από τον ακμάζοντα ελληνισμό της Αιγύπτου.
Ο Γεώργιος Αβέρωφ, που έζησε λιτά και με ευσέβεια αλλά ευεργέτησε γενναιόδωρα, ακολουθεί την παράδοση των Ηπειρωτών της διασποράς και συνοψίζει το όραμα για μια Ελλάδα αναπτυγμένη, σύγχρονη και ισχυρή πνευματικά, πολιτιστικά, οικονομικά και εθνικά.
Με την οικονομική συμβολή του, προχώρησε η αποπεράτωση του Βασιλικού Σχολείου των Τεχνών, που μετεξελίχθηκε στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Το θωρηκτό, που χρηματοδότησε, με τη δράση του στο Αιγαίο έγραψε μερικές από τις λαμπρότερες σελίδες στην ελληνική ιστορία και η συλλογή του έργων τέχνης αποτέλεσε την απαρχή για τη δημιουργία του πολιτιστικού θησαυρού που εκτίθεται στην Εθνική Πινακοθήκη.
Γεννημένος το 1818, από οικογένεια κτηνοτρόφου, έκανε πράξη την ευχή της μάνας του να γίνεται «μάλαμα» το χώμα που έπιανε, όταν μετανάστης στο Κάιρο το 1840, ασχολήθηκε με το εμπόριο.
Αφού μεγαλούργησε επιχειρηματικά για 20 χρόνια, μετεγκαταστάθηκε στην Αλεξάνδρεια, όπου έδωσε νέα πνοή στην ομογένεια, αποπληρώνοντας τα τεράστια χρέη της Ελληνικής Κοινότητας και καθοδηγώντας την από τη θέση του προέδρου, για δεκατέσσερα χρόνια, μέχρι τον θάνατο του το 1899.
Ο Γεώργιος Αβέρωφ δεν επέστρεψε ποτέ πίσω στην Ελλάδα, απογοητευμένος, όπως αποκαλύπτει η δημοσιογραφική έρευνα του Νίκου Μεγγρέλη και της Εριφύλης Μαρωνίτη, από την απροθυμία των Ελλήνων πολιτικών να σταθεροποιήσουν την οικονομία, να οργανώσουν τον κρατικό μηχανισμό και να προωθήσουν μεταρρυθμίσεις.
Αντίθετα, ο σπόρος της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης στην Ελλάδα, φυτεύτηκε από τον Ευάγγελο Παπανούτσο το 1930 στο «εύφορο» εκπαιδευτικό περιβάλλον που ο Αβέρωφ είχε δημιουργήσει στην Αλεξάνδρεια.
Το ντοκιμαντέρ μας μεταφέρει σε χώρους που σφράγισε η προσφορά του Γ. Αβέρωφ και καταγράφει μαρτυρίες.
Στον ιδιαίτερο τόπο του, εκκλησίες, σχολεία και έργα καθημερινότητας.
Στην Αθήνα, το συγκρότημα της Σχολής Ευελπίδων, το σωφρονιστικό κατάστημα Εφηβείο Αβέρωφ, η ορθομαρμάρωση του Παναθηναϊκού Σταδίου ενόψει των Ολυμπιακών του 1896 και το κληροδότημα υποτροφιών στο Ωδείο Αθηνών.
Στη «δεύτερη πατρίδα» του, το Αβερώφειο παρθεναγωγείο, Παράρτημα Αλεξάνδρειας του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού σήμερα και το Νοσοκομείο του Αγίου Σωφρονίου.
Αναζητώντας τα χνάρια της πολυάριθμης κάποτε, ελληνικής κοινότητας, ο Νίκος Μεγγρέλης και η Εριφύλη Μαρωνίτη, περιπλανώνται στην πολύβουη και πολύχρωμη σημερινή πραγματικότητα του Καΐρου, ξεφυλλίζουν αρχεία, και καταγράφουν μαρτυρίες για τα ευεργετήματα των Αιγυπτιωτών.
Την Αμπέτειο Σχολή των Γεώργιου, Ραφαήλ και Ανανία Αμπέτ, το Σπετσεροπούλειον Ιδρυμα του Γεώργιου Π. Σπετσερόπουλου, την Αχιλλοπούλειο Σχολή του Ευάγγελου Κ. Αχιλλόπουλου, την Μονή και τον Ιερό Ναό του Αγίου Γεωργίου.
Ο φακός του ντοκιμαντέρ αποτυπώνει βιώματα από την εποχή του αλληλοσεβασμού και της φυσικής ευγένειας των ανθρώπων, από τη συνύπαρξη των δύο λαών στη χώρα του Νείλου.
Ψηλαφεί την Ιστορία, στα γραφεία και τις αίθουσες συνεδριάσεων της Ελληνικής Πρεσβείας στο Κάϊρο, όπου κατέφυγε και εγκαταστάθηκε η εξόριστη ελληνική κυβέρνηση, μέχρι την απελευθέρωση της χώρας μας από τους Γερμανούς.
Επιστημονική σύμβουλος της εκπομπής είναι η Ματούλα Τομαρά - Σιδέρη, Καθηγήτρια Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.
Στο ντοκιμαντέρ, σκιαγραφούν, αναλύουν και ερμηνεύουν με συνεντεύξεις τους, σημαντικές προσωπικότητες όπως οι: Νικόλαος Γαριλίδης, Πρέσβης της Ελλάδας στην Αίγυπτο, Σπύρος Εργολάβος, Φιλόλογος, Συγγραφέας, πρ. Καθηγητής, Ζωσιμαία Σχολή Ιωαννίνων, Μαρία Ευθυμίου, Καθηγήτρια Ιστορίας, Πανεπιστήμιο Αθηνών, Χρήστος Ζερεφός, Γενικός Γραμματέας, Ακαδημία Αθηνών, Βάσω Θεοδώρου, Καθηγήτρια Ιστορίας, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, Χρήστος Καβαλής, Πρόεδρος, Ελληνική Κοινότητα Καΐρου, Βασίλης Κολώνας, Ιστορικός Αρχιτεκτονικής, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Νίκος Κούκης, Πρόεδρος, Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού, Ναμπιλάχ Μακράμ Νοντέλ Σαϊέντ, Υπουργός Μετανάστευσης και Αιγυπτίων της Διασποράς, Νίκη Μαρωνίτη, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Κοινωνικής Ανθρωπολογίας, Πάντειο Πανεπιστήμιο, Άγγελος Νταλαχάνης, Ιστορικός- Συγγραφέας, Σταυρούλα Σπανούδη, Διευθύντρια, Παράρτημα Αλεξανδρείας του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού, Κωνσταντίνος Τζαφέας, Δήμαρχο Μετσόβου, Ματούλα Τομαρά – Σιδέρη, Καθηγήτρια Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας, Πάντειο Πανεπιστήμιο, Παναγιώτης Τουρνικιώτης, Καθηγητής Αρχιτεκτονικής, Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, Αλέξης Φραγκιάδης, Οικονομικός Ιστορικός