Πολιτισμός

Η μεγάλη συνέχεια της διατήρησης της παράδοσης του Μετσόβου από την περίοδο της Τουρκοκρατίας το 15ο αιώνα ως τις αρχές του 20ου αιώνα, οδήγησε στην απόκτηση ιδιαιτερότητας στη μορφή του ως τοπικού ορεινού πολιτισμού.
Τομείς της τοπικής δημιουργίας συνδέονται με την ιστορία του ορεινού κόσμου της κτηνοτροφίας - τυροκομίας - υφαντικής τέχνης της ξυλογλυπτικής τέχνης (οι γνωστοί Ταλιαδούροι , της τέχνης των κτιστών – μαραγκών - τσαγκάρηδων -ραφτάδων – Χρυσικών - οργανοπαικτών, τη δράση των κιρατζήδων και άλλων κοινωνικών ομάδων.

ΕΡΕΥΝΑ

Επιτόπια έρευνά σε παλαιά αρχοντικά σπίτια και συζήτηση με γέροντες και γερόντισσες που φορούν ακόμη την παραδοσιακή στολή καθημερινά στη ζωή τους, χορεύουν και τραγουδούν τους χορούς

ΕΘΙΜΑ

Του Γάμου, που χαρακτηρίζεται από την μεγάλη διάρκειά του (7 ημερών).
π.χ. φόρτωμα των προικιών το Σάββατο, (παραμονή του στεφανώματος) σε μικρά παιδιά και περιφορά στους δρόμους του Μετσόβου. Ο γάμος γίνονταν συνήθως καλοκαίρι λόγω καιρικών συνθηκών και αφού επέστρεφαν με τα κοπάδια τους οι τσομπαναρέοι από τα χειμαδιά.
Να πούμε ότι τα γλέντια γινόταν χωριστά. Μετά τα στέφανα αντάμωναν όλοι μαζί και χόρευαν στο πλακόστρωτο της πλατείας.
-Το έθιμο της κούνιας με τα γνωστά χουχουτίσματα 26 Ιουλίου – 15 Αυγούστου.
Του Ευαγγελισμού λαμπαδοφορίες και κουδουνίσματα στους δρόμους .
Στις 18 Οκτωβρίου φέρνουν κόλλυβα στην εκκλησία για να τιμήσουν τους νεκρούς τους οι κτηνοτρόφοι, πριν κατέβουν στα χειμαδιά.
Τα Χριστόψωμα Σάββατο του Πάσχα όπου γυναίκες φέρνανε στην εκκλησία ψωμιά κουλούρια και αυγά και τα προσέφεραν σε οικογένειες που έχουν χάσει κάποιον δικό τους.

Π α ν η γ ύ ρ ι α
-17 Μαΐου γιορτή νεομάρτυρας Νικολάου εκ Μετσόβου.
-Του Αγίου Πνεύματος στην εκκλησία της Αγίας Τριάδος
-28 Ιουνίου των Αγίων Αποστόλων.
-20 Ιουλίου, το πανηγύρι του Προφήτη Ηλία στη θέση Πολιτσιές του Μετσόβου.
-25-26 Ιουλίου, γιορτή της πολιούχου του Μετσόβου Αγίας Παρασκευής.
Λιτάνευση της εικόνας , πανηγυρικοί χοροί και γλέντι ..
-15 Αυγούστου, γιορτή στο μοναστήρι της Παναγίας.

ΜΟΥΣΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ

Τα μουσικά όργανα που κι από παλαιότερα χρησιμοποιούν οι οργανοπαίχτες στο Μέτσοβο είναι: το κλαρίνο-το λαγούτο-το βιολί- το ντέφι- το νταούλι.

Κομπανίες
Συνήθως ο επικεφαλής της Κομπανίας, ήταν ο κλαριτζής.
Κομπανίες:
Μπάου Νικολάου, Πίνα, Μπάου Αυγερινού, Μάσσιου Στέργιου, Μπάου Προκόπη, Πεξομάτη Αποστόλη, Χρόνη Δημητρίου, Γαλάνη Βασιλείου, Μπάου Κων/νου, Μπάου Δημητρίου,


ΕΝΔΥΜΑΤΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ

Γυναικεία φορεσιά

Καθημερινή:
Μαντήλι (συνήθως μαύρο), Κοτσίδες, Κλειστό από βελούδο, Ποδιά μάλλινη στον αργαλειό, Φούστα μάλλινη, Κάλτσες μάλλινες, Παπούτσια μαύρα, Εχράμι - Σπαλέτο το χειμώνα.

Επίσημη:
Κατσούλα - περούκλιε (πλεξούδες μαλλιών) με χρυσά φλουριά ή Μαντήλι χρυσοκέντητο , Κλειστό χρυσοκέντητο (ατλάζι), Ποδιά (ατλάζι) χρυσοκέντητη ή με λουλούδια, Φουστάνι από Αμερινό-βελούδο χρυσοκέντητο σε μερικά σημεία με κατωφεδάκι, Φούστα απλή μάλλινη από μέσα, Σάρικα, Ζώνη ασημένια συρματερή (ποδιά κεντητή), Παπούτσια μαύρα, Εχράμι-Σπαλέτο το χειμώνα


Ανδρική φορεσιά

Παλαιότερα είχαμε δύο διαφορετικού χρώματος φορεσιές: Άσπρη - Μαύρη

Συνήθως την Άσπρη την φορούσε η τάξη των τσιφλικάδων (Τσίνιτσλιη), ενώ την Μαύρη η κατώτερη τάξη (Βίνιτσλιη). Σήμερα επικρατεί η στολή Μαύρου χρώματος η οποία αποτελείται: Δίμτα, Γιλέκο, Πουκάμισο, Ζώνη μαύρη ή Σιλιάχια (δερμάτινη θήκη), Κούκος, Καλτσοδέτα με φούντες, Ποδονάρε άσπρα (τσιοάριτσλε), Κάλτσες μάλλινες, Τσαρούχια, Παλτό (Ταμπαρε ντι καπρινα )



ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΧΟΡΟ

Περίοδος Τουρκοκρατίας
Έχοντας εξασφαλισμένα οι κάτοικοι του Μετσόβου τα προς το ζην λόγω της συγκοινωνιακής και προνομιακής θέσης του, επεδίωκαν την δημιουργία ευκαιριών ψυχαγωγίας (Αρραβώνες, Γάμοι, Βαφτίσια, Ονομαστικές εορτές)
Οι πιο πάνω ψυχαγωγίες ήταν περιορισμένες σε μικρό κύκλο ανθρώπων, συγγενών και φίλων.
Ομαδική ψυχαγωγία όλων των κατοίκων ήταν οι κοινοί χοροί, στους οποίους μπορούσαν να λάβουν μέρος όλοι οι κάτοικοι κάθε κοινωνικής τάξης.
Οι κοινοί αυτοί χοροί, δεν έλειπαν χειμώνα, καλοκαίρι γίνονταν σχεδόν όλες τις Κυριακές, εορτές και επίσημες ημέρες, σε κατάλληλα μέρη αναλόγως εποχής και έτους.

Οι δημόσιοι αυτοί χοροί, ήταν μικροί, ανδρών και γυναικών, κυκλικοί στους οποίους προηγούνταν πάντα οι άνδρες και ακολουθούσαν οι γυναίκες.
Η σύνδεση του τελευταίου άνδρα με την ακολουθούσα γυναίκα λόγω αυστηρότητας των ηθών , γινόταν με μανδήλι (εάν δεν ήταν συγγενείς).
Τους χειμωνιάτικους μήνες προτιμούσαν μέρη ηλιόλουστα στον κάτω μαχαλά όπως στον περίβολο της εκκλησίας του Αγίου Δημητρίου, Αγίου Χαραλάμπους, Αγίων Πάντων κλπ.
Στο κέντρο της πόλης χοροί δεν γινόταν για να μην προσφέρουν θέαμα στους Τούρκους, οι οποίοι κρυφά κοιτάζανε τους χορούς διότι τους απαγορευόταν, αλλά και γιατί οι Μετσοβίτες θεωρούσαν προσβολή να τους βλέπουν οι Τούρκοι, και έτσι διέλυαν τον χορό.
Μεγάλοι και μεγαλοπρεπείς χοροί γινόταν κάθε Κυριακή στην Αγία Τριάδα στη θέση (πάντε μάρε), αρκετά μακριά από τα βλέμματα των Τούρκων.

Το κάλεσμα για τον χορό γινόταν γύρω στις 3 με 4 το μεσημέρι πριν χτυπήσει το σήμαντρο (τουάκα), συγκρότημα από 10 και άνω οργανοπαίχτες ανηφόριζαν από το κουλτούκι της Αγίας Παρασκευής, προς το σημείο συνάντησης του χορού θέση πάντε μάρε, αφού ξεσήκωναν στο πόδι το κέντρο του Μετσόβου με το νταούλι
Τα τσοπανόπουλα με λαχτάρα περίμεναν τα όργανα στην Αγία Τριάδα, για να χορέψουν πριν ανέβουν οι μεγάλοι για το χορό.
Τα παιδιά συνήθως χόρευαν συγκαθιστούς χορούς. Στους συγκαθιστούς χορούς τα ζευγάρια ήταν αυστηρά του ιδίου συγγενικού περιβάλλοντος.
Στην συνέχεια άρχιζε ο μεγάλος χορός τον οποίο άνοιγαν οι Άρχοντες κατά ηλικία και κοινωνική θέση.
Οι γύρω συγγενείς και φίλοι του επικεφαλής του χορού, καλούσαν τους οργανοπαίχτες να τιμήσουν τον χορευτή με κόλλημα στο μέτωπο, γρόσιου, πεντογρόσιου. Μερικοί κολλούσαν μέχρι και λίρα για να επιδειχθούν , με προφορική συμφωνία να κρατήσουν ελάχιστα απ' αυτά.
Ο χορός κράταγε ώσπου ο ήλιος έγερνε και έριχνε την σκιά του σ' όλο το Μέτσοβο.

Εν τω μεταξύ τα κορίτσια είχαν πιάσει στην ίδια θέση του χορού των αγοριών τον κλειστό κυκλικό χορό τους (κόρλου α φιάτιλορ).
Στον κλειστό αυτό χορό των κοριτσιών, ο κύκλος διαιρούνταν φωνητικός σε δυο ημι-χορούς, και εναλλάξ τραγουδούσαν με ταιριαστές φωνές, ωραία γνήσια Μετσοβίτικα τραγούδια
Ο χορός των κοριτσιών ενεργούσε διαλυτικά του μεγάλου χορού, λόγω της ώρας, αλλά και πολλοί εκ των θεατών (γονείς, συγγενείς αλλά και αγόρια) ήθελαν να καμαρώσουν τα κορίτσια.
Όταν άρχιζε να σουρουπώνει τα γύρω τσοπανόπουλα και εργατόπαιδα, άρχιζαν ομαδικά σφυρίγματα, όπου ήταν το σύνθημα διάλυσης του χορού.
Έτσι γίνονταν οι χοροί την Περίοδο εκείνη όπου η μόνη ψυχαγωγία των Μετσοβιτών ήταν οι ομαδικοί πανηγυρικοί χοροί.

Περίοδος 1912 μέχρι και σήμερα
Στη μετάβαση από την απελευθέρωση έως και σήμερα συμβαίνουν μερικές αλλαγές στον τρόπο και στον χρόνο που διεξάγονταν οι χοροί.
Ως προς την βασική δομή δεν υπάρχει καμία αλλαγή .
Οι ομαδικοί πανηγυρικοί χοροί μειώθηκαν και δεν γίνονται κάθε Κυριακή όπως και παλαιότερα.
Από ένα κύκλο που ήταν ο χορός βλέπουμε αργότερα, το διπλό χορό , μια σειρά ανδρών και μια γυναικών (ίσως η αλλαγή αυτή να οφείλεται στη μεγάλη συμμετοχή του κόσμου, λόγω μείωσης των πανηγυριών).
Στον χορό των κοριτσιών βλέπουμε μετέπειτα να συμμετέχουν και οι παντρεμένες γυναίκες.
Ο άγων του χορού είναι κάποιο τιμώμενο πρόσωπο όπως Δήμαρχος, Πρόεδρος, Παππούς, Πατέρας.
Διαπιστώνουμε επίσης ότι οι άρχοντες χορεύουν κυρίως αργούς ρυθμούς, οι δε κατώτερη τάξη χορεύει πιο εύθυμους και γρήγορους ρυθμικούς χορούς.
Οι πανηγυρικοί χοροί ευρείας συμμετοχής γίνονται σήμερα, στην κεντρική πλατεία του Μετσόβου, η στο κουλτούκι (προαύλιο της Αγίας Παρασκευής).


A). Κυκλικoί Χορoί
Ο κυκλικoi χορoi είναι επιβλητικoi. Οι γυναίκες βρίσκονται στο εσωτερικό μέρος πάντοτε του χορού και οι άνδρες στο εξωτερικό μέρος (διπλοκάγκελο). Οι χορευτές-τριες, ακολουθούν μια ορισμένη τάξη. Στη σειρά του χορού προηγούνται οι μεγαλύτεροι και ακολουθούν οι μικρότεροι σε ηλικία. Παλαιότερα το δέσιμο των γυναικών ήταν μόνιμα θηλυκωτό-αγκαζέ. Σήμερα το βλέπουμε επί το πλείστον στις ηλικιωμένες. Επίσης το ύφος των γυναικών στους κυκλικούς χορούς, το διακρίνει η σεμνότητα, σε αντίθεση με τον άνδρα που οι κινήσεις του είναι πιο ζωηρές.

1. Μετσοβίτικος σε 8σημο ρυθμό
Ο πιο αντιπροσωπευτικός από τους κυκλικούς χορούς.
Βαρύς, αργός χορός, όπου το ύφος των γυναικών σε σχέση με τους άνδρες το διακρίνει η σεμνότητα των κινήσεων.
Το δέσιμο των χεριών για τις γυναίκες είναι θηλυκωτά, ενώ για τους άνδρες από τις παλάμες. Όπως παλαιότερα έτσι και σήμερα χορεύεται χωρίς καμία αλλοίωση στις κινήσεις και στο ύφος των χορευτών.
Συνηθίζεται να χορεύεται από τα τιμώμενα πρόσωπα όπως, στον γάμο από τους γονείς των νεόνυμφων στις ονομαστικές εορτές από τον εορτάζοντα στα μεγάλο πανηγύρια από τους αρχοντάδες.
Με τον Μετσοβίτικο παλαιότερα άνοιγε ο κυκλικός χορός. Χορεύεται στις παρακάτω συχνότερες μελωδίες:
“Kάτω σε πέτρα”
“Νάπαρντε ντι Μάρε λάε”
“Αστασιάρα νου Ντουρνιήι”
“Αέστα εάρνα σιάστε γκρέαω”
“Λα πάτρου τσίτζι μάρμαρε”
''Νίτσα Νίτσα ''

2. Κώστα - Τάση σε 4σημο ρυθμό
Πήρε το όνομα από τον Κώστα Τάση προύχοντας του Μετσόβου γνωστός από τους αγώνες κατά των Τούρκων.
Το τραγούδι το μελοποίησε ο πρωτοψάλτης Σιούλης Τάμπας ο οποίος μελοποίησε τα περισσότερα Μετσοβιτικα τραγούδια.

3. Ντόου λα φιάτε σε 4σημο ρυθμό
Χορός στα τρία, συνεχόμενος του παραπάνω χορού (Κόστα-Τάση)
Χοροί στα τρία σε διαφορετικές μελωδίες:
“Στον πέρα μαχαλά” Περιπατείς ανάρια-ανάρια "Ν΄ αγορούσα από σειρά κόρη απ΄ την ανατολή", “Όταν ήμουν νιος και παλικάρι”
“Ένας πασάς διαβαίνει”, αναφέρεται σε κάποιον Δημάκη, ο οποίος κρύφτηκε στα σαράγια του Κρίκη στο Μέτσοβο, για να γλιτώσει από τους Τούρκους. (αναφέρεται ιστορικά στην περίοδο της αυτονομίας που είχε αποκτήσει το Μέτσοβο).



4. Συρτοί χοροί σε 7σημο ρυθμό
“Βούλω μωρ’ τσι Βούλω”, “Για μια βραδιά”, ''Πέρα σε κείνο το βουνό", ''Βλάχα πλένεις στο ποτάμι".

5. Κιρατζίδικος
Οργανικός σκοπός που αποτελείται από δύο μέρη:
α) ελεύθερου ρυθμού και β) 4σημου ρυθμού.
Η ονομασία προήλθε από μια ομάδα επαγγελματιών, τους κιρατζίδες-αγωγιάτες, όπου παλαιότερα ήταν ο κρίκος μεταφοράς αγαθών και επικοινωνίας με την γύρω περιοχή (Τρίκαλα, Γιάννενα).
Συνήθως τον σκοπό αυτό τον χόρευαν οι Κιρατζίδες μετά από μια η πολλές κοπιαστικές μέρες δρόμου και δουλειάς .

6. Τσάμικος - σε 6σημο ρυθμό
Ο τσάμικος του Μετσόβου είναι λεβέντικος, αργός χορός. Τον ακούμε συνήθως στις παρακάτω μελωδίες:
“Σαράντα πέντε λεμονιές”, “Ζήσε εσύ”, “Πέρδικά”, ''Εψές προψές., ''Ανάμεσα σε δυο βουνά''

7. Βασιλαρχόντισσα σε 5σημο ρυθμό
Αποτελεί τραγούδι-ιστορία για το Μέτσοβο. Αναφέρεται στη Δούκω του Κουλάκη Αβέρωφ, όπου το 1884 Σαρακατσαναίοι λήσταρχοι την άρπαξαν με την φίλη της Λενούσιω και σαν αντάλλαγμα ζητούσαν από τον Νικολάκη Αβέρωφ το βάρος της Δούκως σε χρυσό και της Λενούσιως σε ασήμι. Ύστερα από δεκαπέντε ημέρες, μαζεύτηκαν 10.000 χρυσές λίρες όπου φορτώθηκαν σε μουλάρι για να τις πάνε στη Βάλια Κάλντα, που ήταν το ληστρικό λημέρι, με αντάλλαγμα τη Δούκω και τη Λενούσιω.

Δεν είναι κρίμα κι άδικο
Δεν είναι κι αμαρτία
Να’ναι η Βασίλω σ’ ερημιά
Σε κλέφτικα λημέρια
Να στρώνει μπάτσες στρώματα
Κι οξιές προσκεφαλάκια.
ΤακοΒαγγέλης τη ρωτά
Και τη συχνοξετάζει
Κι ο Θυμιογάκης στο πλευρό
Σιγά την κουβεντιάζει.
Σήκω Βασίλω κι έφεξε
Και πάει η πούλια γιόμα
Σήκω να πάρεις τον καφέ
Τ’ αφράτο παξιμάδι
Να σου περάσει ο καημός
Να φύγει η στεναχώρια
Κι η ξαγορά μας έρχεται
Σε μούλα φορτωμένη.

Παλαιότερα το τραγούδι ήταν μόνο μοιρολόι, ενώ μετέπειτα έγινε και χορός.


8) Χορός των Κοριτσιών (Κόρλου α Φιάτιλορ)
Κυκλικός χορός στα τρία. Χορεύεται σε πανηγύρια και γιορτές από κορίτσια Παλαιότερα χορεύονταν μόνο από κορίτσια ανύπαντρα, τα οποία τραγουδούσαν και χόρευαν συγχρόνως. Ο χορός γίνονταν κάθε Κυριακή στα προαύλια των εκκλησιών (Άγιας Παρασκευής, Αγίου Δημητρίου)Τον χορό των παρακολουθούσαν με ιδιαίτερο ενδιαφέρον τα αγόρια , ήταν ο μόνος τρόπος επικοινωνίας αγοριών και κοριτσιών. Ο χορός τελείωνε με τα σφυρίγματα των αγοριών.
Σήμερα χορεύεται σε πανηγύρια και γιορτές και από παντρεμένες γυναίκες, κυρίως στις 26 Ιουλίου, ημέρα της πολιούχου μας, Αγίας Παρασκευής. Όλες μαζί σχηματίζουν έναν μεγάλο κύκλο δεμένες μεταξύ τους θηλυκωτά και τραγουδώντας χορεύουν τα παρακάτω τραγούδια:
“Φιάτα μωρ’μουσιάτα”, “Μα ντι κου νιήκα τ’αστιπτάμου”, “Μωρ’μάνα μωρ’μουσιάτα”, “Αγιάσμος κι ο βασιλικός”, “Μη χαλάτε το χορό”, “Πέντε μήνες περπατούσα”, ''Βόλιουμαι", ''Μηλίτσα"


B) Συγκαθιστός χορός
Ο Συγκαθιστός χορός του Μετσόβου, σχηματίζεται από μία αλυσίδα χορών με διαφορετικό ρυθμό-μορφή-μελωδία στον καθένα ξεχωριστά.
Κοινό στοιχείο αυτής της αλυσίδας των χορών, είναι η συγκαθιστή κίνηση των χορευτών. Χορεύεται από άνδρες και γυναίκες ελεύθερα, όπου η κίνηση των χορευτών είναι αντίθετη, του ενός προς τον άλλον, με στροφή του κορμιού αριστερά-δεξιά. Χορεύεται στα πανηγύρια-γιορτές- γάμους, όπου πάντοτε άρχιζαν το γλέντι με συγκαθιστό χορό, για να ανεβάσουν το κέφι και τελείωναν με τον ίδιο χορό όταν δεν προλάβαιναν να χορέψουν όλοι.

Παλαιότερα τα ζευγάρια στον Συγκαθιστό χορό απαρτίζονταν από χορευτές-χορεύτριες του ιδίου συγγενικού περιβάλλοντος, το αντίθετο θα σχολιάζονταν αρνητικά.

Το ύφος των γυναικών το διακρίνει η σεμνότητα, ως προς τις κινήσεις σε σύγκριση με τους άνδρες. Τα χέρια της γυναίκας βρίσκονται στη μεσολαβή με κλειστή παλάμη και ελάχιστες φορές ελεύθερα, ενώ του άνδρα στην έκταση ανοιχτά ή δεμένα πίσω.
Τα τραγούδια αναφέρονται στην γυναίκα και είναι κυρίως τραγούδια της αγάπης.

2. Άιντε μωρ’μηλιά σε 8σημο ρυθμό
Αργός συγκαθιστός χορός όπου οι κινήσεις του είναι πλευρικές και σπανιότερα μπρος-πίσω. Χαρακτηριστικό του χορού είναι τα έντονα σουσταρίσματα και καθίσματα των ανδρών, ενώ η κίνηση των γυναικών είναι πιο περιορισμένη.

2. Οργανικό σε 7σημο ρυθμό

3. Μελωδίες τραγουδιών σε 6σημο και 4σημο ρυθμό
“To μαύρο το μαντήλι”, “Καράβι καραβάκι”, “Κάρε Μπάτε Νόπτε” (βλάχικη διάλεκτος), “Καλέ το φουστανάκι σου”, “Εσύ ’σαι μωρ’ καημένη”, “ Μωρ’ βιτσίνα μωρ’ μουσιάτα”, '' Τά Μεσάνυχτα".

4. Δε μπορώ να καταλάβω τούρκα είσαι για ρωμιά (σε 9σημο ρυθμό)
Συγκαθιστός χορός που περιέχει δύο στροφές τραγουδιού και το υπόλοιπο μέρος είναι οργανικό.
Παρατηρούμε ότι στους Συγκαθιστούς χορούς σταδιακά και διαδοχικά αυξάνεται το τέμπο.



ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΟΥ ΜΕΤΣΟΒΟΥ

Κλέφτικα – Ιστορικά
Δεληγιάννης, Τσαλ Νασι αλ μπάρδα, Ήταν ημέρα Πασχαλιά, Τα παλικάρια τα καλά, Φεύγουν οι Τούρκοι, Ένας πασάς διαβαίνει, Η Άλλωσις του Μετσόβου, Τρεις Περδικούλες κάθονταν, Βασιλαρχόντισσα

Tης αγάπης
Θέλω να βγω να παένω, Πέρα σ’ εκείνο το βουνό, Όταν μουν νιος και παλικάρι, Αστασιάρα νου ντουρνιή, Εψές προψές, Μα ντι κου νιήκα, Πέρδικα περδικούλα μου, Σαρανταπέντε λεμονιές, Βούλω μωρ’τσιβούλω, Άιντε μωρ' μηλιά, Το μαύρο το μαντήλι, Καλέ το φουστανάκι σου, Κάρε μπάτε νόπτια, Τα μεσάνυχτα, Ψιλή λιγνή, Δεν μπορώ να καταλάβω, Μωρ’ βιτσίνα μωρ’ μουσιάτα, Ζήσε εσύ εγώ ας πεθάνω

Της Τάβλας
Φίλοι μου, καλοσορίσαταν, Απόψε, τα ματάκια σου, Μια Παρασκευή, Σε τούτη την Τάβλα, Αν Αγαπάς τους Φίλους σου, Μαύρα ματάκια που’δα γω, Σαρανταπέντε Κυριακές, Πώς το πάθος μικρ’ορφανή.

Tης ξενιτιάς
Νιήρα Βντάρα, Θάλασσα πλατεία, Φράντζα Βιάρντε ντι Σικάρα, Μωρ’ αρμάνα μωρ’μουσιάτα, Βολιούμαι, Ήρθε ο καιρός να φύγουμε, Νύσταξαν τα ματάκια μου

Του Γάμου
Μα τώρα Σπλάντζι μωρ μουμάνιη, Μάννα μου τα λουλούδια μου, Αφήνω γεια στη γειτονιά, Πούναι η νύφη μας, Ζώνη μ'αρματώνει, Χριστέ μου την ευχή σου, Ένα αργυρό ξυράφι, Εβγα κόρη στην αυλή σου, Λα πάτρου τσίντσι μάρμαρε, Βίνε ώρα ντι φουτζίρε, Να αγορούσα από Σειρά, Κάτω σε πέτρα, Περπατείς ανάργια -ανάργια, Έβγα μάννα και πεθερά

Κοινωνικά
Φιατά μωρ’μουσιάτα, Δυόσμος κι ο Βασιλικός, Αειντίβα φιάτε αειντιβα, Ένα παλικαράκι, Αυτά τα μάτια Δήμο μ’το όμορφα, Τούτε φιάτιλε, Διαμαντούλα(καπετάν Βασιλική), Φλοάρα γκαλμπινιόρα, Μηλίτσα που’σουν στο γκρεμό, Μη χαλάτε το χορό, Για μια βραδιά ξοδεύω γκρόσια και φλουριά, Το μάθαταν τι έγινε, Ανάμεσα σε δύο Βουνά, Για ιδέστε το μαργιολίκο, Δε σε θέλω βρε τσοπάνη

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1.Το Σημειωματάρι ενός Μετσοβίτη, Γεωργίου Πλατάρη, 1972.
2. Αισθητική της Πίνδου, Νικολάου Πίχτου, Αθήνα, 1926