Στο ξωκλήσι του Άη Γιώργη, στο Άνω Χριστός

Βλαχοχώρια 25/04/22 2712

Με αφορμή τη σημερινή γιορτή του Μεγαλομάρτυρα και Τροπαιοφόρου Αγίου Γεωργίου θέλω να αναφερθώ στο ομώνυμο μικρό εκκλησάκι του χωριού μου, Άνω Χριστός Σερρών, παραθέτοντας και κάποιες φωτογραφίες από το προσωπικό μου αρχείο.

Βορειοανατολικά του παλιού οικισμού Άνω Χριστός Σερρών και σε μικρή σχετικά απόσταση μέσα σε βαθιά καταπράσινη χαράδρα, βρίσκεται το ξωκλήσι του Αγίου Γεωργίου, του Αη Γιώργη όπως συνηθίζουμε εμείς να το λέμε. Στην ορθόδοξη χριστιανική παράδοση Ο Άγιος Γεώργιος ο Τροπαιοφόρος είναι ένας από τους πλέον λαοφιλείς αγίους της Εκκλησίας μας. Χρόνια τώρα, ανήμερα της γιορτής, ο παπα-Νικόλας τελεί τη Θεία Λειτουργία στο ξωκλήσι.

Παλιά σαν σήμερα στο χωριό όλοι όσοι είχαν κοπάδι πρόβατα την ημέρα του Αγίου Γεωργίου απαραιτήτως στην αυλή θα σφάζανε αρνί. Εκείνα τα χρόνια (μέσα δεκαετίας του 50) λόγω της απαγόρευσης που υπήρχε στην εμπορία αρνιών την περίοδο της Σαρακοστής ο έμπορος έσφαζε τα αρνιά συνήθως Μεγάλη Εβδομάδα. Οι κτηνοτρόφοι διάλεγαν τότε δύο αρνιά για το δικό τους σπίτι τα οποία και προόριζαν το ένα για την Κυριακή του Πάσχα και το άλλο του Αγίου Γεωργίου. Για τους Βλάχους η γιορτή του Αγίου Γεωργίου παλιά σηματοδοτούσε επίσης και τη λήξη της συμφωνίας που υπήρχε ανάμεσα στους τσομπάνηδες και τα αφεντικά (κεχαγιάδες) για την χειμερινή περίοδο και ότι από την ημέρα αυτή και μετά άρχιζε η καλοκαιρινή περίοδος και έπρεπε να γίνει νέα συμφωνία με νέους όρους που θα διαρκούσε έως τον Άγιο Δημήτριο οπότε και θα ξανάρχιζε η χειμερινή περίοδος.

Πότε κτίστηκε το εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου κανείς δεν γνωρίζει. Από τα υπάρχοντα ευρήματα αλλά και τα ευρήματα της γύρω περιοχής με βεβαιότητα συνάγεται ότι η ιστορία της μικρής αυτής εκκλησίας πρέπει να χάνεται πίσω στο χρόνο. Σε παρακείμενη τοποθεσία υπάρχουν ακόμη και σήμερα τα ερείπια παλιού οικισμού από την Οθωμανική περίοδο. Ο οικισμός αυτός, στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα, ήταν γνωστός με το όνομα ¨Ντόνισκο¨ που σημαίνει μέρος απάνεμο και προσήλιο. Είναι επίσης γνωστό ότι ορισμένες οικογένειες του σημερινού χωριού Χριστός, όπως Καραμάνη, Πετσιάνη, προέρχονται από τον οικισμό αυτό. Επίσης, κατά την πρόσφατη ισοπέδωση του χώρου γύρω από το εκκλησάκι, αποκαλύφθηκε η ύπαρξη παλιού νεκροταφείου.

Πριν από χρόνια με δαπάνες του Γιώργη (Γκιόγκι στα βλάχικα) Σιαπαρδάνη από το Άνω Χριστός ο Αη Γιώργης ανακαινίστηκε και πήρε την σημερινή του νέα όψη.

Το ξωκλήσι του Αη Γιώργη και ο γύρω χώρος του για πολλούςαπο εμάς είναι χώρος αναμνήσεων από τα παιδικά μας χρόνια, τότε που κατοικούσαμε στο Άνω Χριστός και η κτηνοτροφία αποτελούσε για τις οικογένειές μας την κύρια απασχόληση. Τότε ο χώρος γύρο από τον Άη Γιώργη καθημερινά έσφυζε από ζωή. Υπήρχαν πανύψηλα και φουντωτά δένδρα «καραγάτσια» που τα καλοκαίρια, τις μεσημεριανές ώρες, στον βαθύ τους ίσκιο έβρισκαν καταφύγιο δροσιάς πλήθος από κοπάδια, πρόβατα και κατσίκια. Την άνοιξη και την πρωτομαγιά, τα παιδιά του χωριού έδεναν μακριά σχοινιά στα κλωνάρια, (τα έπαιρναν από τα σαμάρια των ζώων) και περνούσαν εκεί ατέλειωτες ώρες κάνοντας κούνιες. Όμορφα χρόνια. Σήμερα δυστυχώς όλα χάθηκαν. Τίποτε από αυτά δεν υπάρχει. Το χωριό μου, το Άνω Χριστός κι αυτό τη δεκαετία του 60 εγκαταλείφθηκε και μαζί του εξαφανίστηκε και η κτηνοτροφία από την περιοχή. Εξαφανίστηκαν και τα πανύψηλα «καραγάτσια» του Αη Γιώργη. Ξεράθηκαν εξαιτίας μιας άγνωστης ασθένειας που προσέβαλε όχι μόνο αυτά αλλά και όλα τα «καραγάτσια» της ευρύτερης περιοχής. Μόνο το εκκλησάκι του Αη Γιώργη στέκει έρημο εκεί στη μοναξιά για να μας θυμίζει τα παλιά. Μένουν ευτυχώς ακόμη ζωντανές και οι θύμησες του Αη Γιώργη των παιδικών μου χρόνων και φουντώνουν κάθε φορά που το επισκέπτομαι.

Μιχάλης Μήσιος

https://www.facebook.com/100014237494256/posts/840378719780037/

Ανω Χριστός 1955