Βλάστη, Μπλάτσι ή Βλάτσι, κοινότητα της επαρχίας Εορδαίας (εκκλησιαστικά ανήκει στη Μητρόπολη Σισανίου και Σιατίστης). Είναι κτισμένη σε υψόμετρο 1200μ. μεταξύ των βουνών Ασκίου (Σινιάτσικου) και Μουρικίου. Υπήρξε ένα από τα σπουδαιότερα προπύργια του Ελληνισμού κι ένα από τα μεγαλύτερα κεφαλοχώρια της Δυτικής Μακεδονίας σύμφωνα πάντοτε με τις παραδόσεις, τις μαρτυρίες, τα ήθη και τα έθιμα.
Από ιστορικά στοιχεία που υπάρχουν η ίδρυση της Βλάστης πιθανότατα υπήρξε προ της Βυζαντινής εποχής, ως οικισμού. Η ανάπτυξη της άρχισε μετά το 1500 μ.Χ. από καταδιωκόμενους Χριστιανούς, Μακεδόνες και Βορειοηπειρώτες, που αναγκάζονταν να ανεβαίνουν σε ορεινές περιοχές, απρόσιτες από τους κατακτητές.
Βλαχοχώρια
Ιστορία
Βέβαιη γραπτή μαρτυρία για τη χρονολογία ίδρυσης του χωριού δεν υπάρχει. Με βάση όμως κάποιες χρονολογίες που εντοπίζονται στις εκκλησίες του χωριού μπορούμε να εντοπίσουμε το χτίσιμο των πρώτων σπιτιών στο πρώτο τέταρτο του 18ου αιώνα (1700-1725).Σε μια καταγραφή «οσπιτίων», σπιτιών δηλαδή, στις 29 Σεπτεμβρίου του 1820 για λογαριασμό της Μητρόπολης Τρίκκης και Σταγών, αναφέρονται 60 «οσπίτια» στη «Λιπηνίτζα»...
Ο Γάλλος περιηγητής Πουκεβίλ άλλωστε κατά το διάστημα 1810-1815 παίρνει τα βουνά και τα λαγκάδια της τουρκοκρατούμενης Ελλάδας, μαγεμένος από την ελληνική φύση και παράδοση. Φθάνοντας στην περιοχή μας, γράφει:
Η Κλεισούρα ή Βλαχοκλεισούρα αποτελεί μια από τις πιο ιστορικές και ένδοξες κωμοπόλεις του Νομού Καστοριάς και γενικότερα της Δυτ. Μακεδονίας, που ανέδειξε πλήθος πνευματικών ανδρών και εμπόρων κατά την εποχή της ακμής της. Η κωμόπολη κτίστηκε κατά τον 15ο περίπου αιώνα με την συνένωση τεσσάρων ή πέντε οικισμών (Kotori di Iazia - Agru al Kiaku - Tsiresi - Kardzia - Gura) για την απόφυγή των επιδρομών και των λεηλασιών από τους Τουρκαλβανούς.
Η ονομασίας της νέας κωμόπολης σημαίνει το στενό πέρασμα σε τόπο δύσβατο (λατιν. clausura). Η παλαιά ονομασία της κωμόπολης είναι Βλαχοκλεισούρα και απαντάται σε κοινοτική σφραγίδα στον χαρτώο κώδικα «Οδηγίαι κοινωνικής συμπεριφοράς και βιβλίον ισολογισμών. Χειρόγραφα πρακτικών Δημογερόντων Κλεισούρας (1868-1880). Σχολική Βιβλιοθήκη Κλεισούρας. Νο 18», που βρίσκεται σήμερα στο Εθνολογικό-Λαογραφικό Μουσείο Κλεισούρας.
ΧΙΟΝΟΧΩΡΙ :Χωριό του Ν.Σερρών που βρίσκεται ανατολικά της πόλης των Σερρών, σε απόσταση 15 χιλιομέτρων περίπου απ'αυτήν στις κορυφές του όρους Μενοίκιου (Μπόζνταγ) και σε υψόμετρο 750 μέτρα.Γύρω στα 1260 ο μετέπειτα κτήτωρ της Ιεράς Μονής Τιμίου Προδρόμου Σερρών Ιωαννίκιος, "...ήλθε κατά πρώτον εις το μέρος όπου σήμερον είναι το χωρίον Χιονοχώρι (τέως Καρλίκιοϊ). Εκεί εύρεν εν μικρόν κελλίον με εκκλησίαν των Αγίων Αναργύρων και κατώκησεν εις αυτό..."
Σε Οθωμανικό Φορολογικό Κώδικα του 1465 αναφέρεται ως Αγια-Νάργυρ ενώ το 1568 αναφέρεται με δεύτερο όνομα Καρλίκιοϊ. Για τους επόμενους αιώνες δε γνωρίζουμε κάποια γραπτά στοιχεία για το χωριό.Προφανώς κάποια στιγμή,για αγνώστους λόγους, ερημώθηκε.
Σύμφωνα με προφορικές μαρτυρίες στίς αρχές του 19ου αιώνα, ένας Βλάχος γιδοβοσκός ανακάλυψε το εγκαταλελειμένο κελλί-σπηλιά του Ιωαννίκιου,μέσα σε πυκνό δάσος.