Ο Ζιάκας - ιστορία ενός τραγουδιού

Ο οπλαρχηγός Θεόδωρος ΖιάκαςΤο τραγούδι ανήκει σε ένα μεγάλο κύκλο τραγουδιών τα οποία εξιστορούν την ζωή και τους αγώνες της μεγάλης αρματωλικής οικογένειας των Ζιακαίων απο το Μακρυνόρος Γρεβενών.
Η οικογένεια αυτή εμφανίζεται στα 1750 περίπου όταν ο Αρματολός-καπετάνιος των Γρεβενών, Ντελή Δήμος, φονεύεται απο τον Δερβέναγα, Κουρτ πασά και το αρματολίκι παραχωρείται εις την οικογένεια Ζιάκα, εις τον πρώτο αρχηγό αυτής γνωστό με το όνομα Γέρο-Ζιάκας. Την εποχή εκείνη το αρματολίκι επεκτείνεται και σε τέσσερα καπετανάτα των περιφερειών Γρεβενών, Βεντσίων (Κέντρο), Ανασελίτσας (Επαρχία Βοιου-Σιάτιστα) και Κόνιτσας, τα οποία περιλαμβάνουν συνολικά περί τα 600 χωριά. Την οικογένεια Ζιάκα συναντούμε σε όλους σχεδόν τους μεγάλους  αγώνες (Μεσολόγγι - Ορλωφικά κ.λ.τ.) τους 'Εθνους.

Φιλεκπαιδευτική Αδελφότητα Τζούρτζιας Αθαμανίας - Κέντρο ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας

Φιλεκπαιδευτική Αδελφότητα Τζούρτζιας ΑθαμανίαςΗ «Φιλεκπαιδευτική Αδελφότητα Τζούρτζιας Αθαμανίας», (στο εξής Φ.Α.Τ.Α.), ιδρύθηκε το 1893.
Η Τζούρτζια (Αγία Παρασκευή) Τρικάλων είναι κτισμένη στις βόρειες πλαγιές της κορυφής Παλέτζι της Πίνδου (υψόμετρο 1988 μ.). Αποτελεί ένα από τα βλαχοχώρια του Ασπροποτάμου (άνω ρους Αχελώου). Η κοινότητα κατοικείται τους θερινούς μήνες, από ημινομάδες κτηνοτρόφους που είχαν -και διατηρούν ορισμένοι ακόμα- τα χειμαδιά τους στη Θεσσαλία.
Το 1881 η Τζούρτζια υπάγεται διοικητικά ως οικισμός στο Δήμο Αθαμάνων της Επαρχίας Τρικάλων. Το 1912 δημιουργείται η Κοινότητα Τζούρτζιας προερχόμενη από τον τέως Δήμο Αθαμάνων, με έδρα την Τζούρτζια. Το 1955 η Κοινότητα μετονομάζεται σε Αγία Παρασκευή.
Το 1998 με το σχέδιο Καποδίστριας δημιουργείται η Διευρυμένη Κοινότητα Ασπροποτάμου του νομού Τρικάλων η οποία περιλαμβάνει τα χωριά Χαλίκι, Ανθούσα, Κατάφυτο, Μηλιά, Πολυθέα, Δολιανά, Αγ. Παρασκευή, Καλλιρόη, Κρανιά, Στεφάνι.

 

 

Οι εγκαταστάσεις των Αρβανιτόβλαχων στη Μακεδονία

Κρύα Βρυση ΓιαννιτσώνΤα χρόνια και τα γεγονότα που συνδέονται με την επανάσταση του 1821 αποτέλεσαν μία χρονική και ιστορική καμπή για τη γεωγραφική χωροθέτηση των Αρβανιτόβλαχων στη Βαλκανική. Μέχρι τότε μπορούμε να πούμε πως το μεγαλύτερο μέρος των προγόνων των σημερινών Αρβανιτόβλαχων κινούνταν κυρίως στην Ήπειρο και τη σημερινή κεντρική και νότια Αλβανία. Αν και είναι σίγουρο πως η συνεχής αναζήτηση των αναγκαίων για τα κοπάδια τους  χορτολιβαδικών εκτάσεων και κυρίως χειμαδιών έφερνε, συχνά, ορισμένες αρβανιτοβλάχικες ομάδες μέχρι τις πεδινές εκτάσεις της Θεσσαλίας και της Ρούμελης. Όμως, από τη δεκαετία του 1820, τα φαλκάρια των Αρβανιτόβλαχων εμφανίζονται να εξαπλώνονται σταδιακά, αναζητώντας ευκαιρίες για νέες σταθερότερες εγκαταστάσεις πέρα από την Ήπειρο και την Αλβανία.

Επιχείρηση "ΠΑΝΘΗΡΑΣ" - Οι Γερμανοί εισβάλλουν και πυρπολούν την Πίνδο

Επιχείρηση "ΠΑΝΘΗΡΑΣ" - Οι Γερμανοί εισβάλλουν και πυρπολούν την Πίνδο Στο βιβλίο του κ. Δημήτρη Κωνσταντινίδη αποτυπώνεται η πιο πειστική και ολοκληρωμένη εικόνα για τα γεγονότα που σημάδεψαν ανεξίτηλα τη ζωή χιλιάδων κατοίκων των βλάχικων, ορεινών οικισμών της Πίνδου κατά τη διάρκεια των εκκαθαριστικών επιχειρήσεων των γερμανικών στρατευμάτων εναντίον των ανταρτών, τον Οκτώβριο του 1943.

Αναζήτηση