Η παρουσία και εγκατάσταση των Δυτικομακεδόνων και Ηπειρωτών στις βαλκανικές χώρες από τον 15ο έως και τον 19ο αι. αποτελεί σημαντική όψη της ελληνικής Διασποράς.1
Ο τίτλος της ανακοίνωσης παραπέμπει απευθείας και στην απάντηση. Το ερώτημα συνεχίζει να απασχολεί τους ειδικούς ερευνητές των δημογραφικών κινήσεων των πληθυσμών.
Δεν υπάρχει αμφιβολία πως ο παροικιακός Ελληνισμός αποτελεί πάγια εστία ενδιαφέροντος τόσο στην ελληνική όσο και στη ευρωπαϊκή σύγχρονη και νεότερη ιστοριογραφία.
Βλάχοι στην Ακαρνανία και ειδικότερα στην περιοχή Βονίτσης - Ξηρομέρου απαντώνται ήδη από τις αρχές του 13ου αιώνα.
Όταν την αποφράδα εκείνη ημέρα της 2ας Σεπτεμβρίου του έτους 1769 άρχισε η τραγική έξοδος των κατοίκων της Μοσχοπόλεως, τότε οι περισσότεροι από αυτούς εγκαταλείποντας για πάντα τις πατρογονικές τους εστίες διεσκορπίσθησαν, ως γνωστόν, σε διάφορα μέρη του ελλαδικού χώρου, κυρίως στη (Δυτική) Μακεδονία, αλλά και του εξωελλαδικού αναζητώντας εκεί καταφύγιο.
Αμφίδρομες σχέσεις με τον γενέθλιο τόπο
Οι εμπορικές μετακινήσεις πληθυσμών της Μακεδονίας, της Ηπείρου και της Θεσσαλίας στη Βόρεια Βαλκανική, τις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες και στην Κεντρική Ευρώπη κατά τη διάρκεια του 17ου και 19ου αιώνα καταγράφεται από την ιστοριογραφία ως μια σημαντική πτυχή στη διαδικασία της οικονομικής ανέλιξης και της εθνικής συγκρότησης των χριστιανικών πληθυσμών του βαλκανικού χώρου. Η ανάδειξη ορισμένων ορεινών οικισμών αυτού του χώρου σε κοιτίδες ενός σημαντικού εμποριοβιοτεχνικού πληθυσμού αποτελεί μια από τις πιο ενδιαφέρουσες παραμέτρους αυτής της διεργασίας1. Χαρακτηριστική τέτοια περίπτωση αποτελεί η Κλεισούρα, η οποία κατά τη διάρκεια του 18 ου και 19ου αιώνα καθίσταται ένα από τα κυριότερα κέντρα διοχέτευσης εμπορικών πληθυσμών στις χώρες της Βόρειας Βαλκανικής και της Κεντρικής Ευρώπης. Αγωγιάτες, εμπορικοί πράκτορες, μεγαλέμποροι, χρηματοπιστωτές, λόγιοι, επιστήμονες, πολιτικοί και άλλοι 2, που διέπρεψαν σε αυτές τις περιοχές, είχαν ως αφετηρία τους την ορεινή πολίχνη της Δυτικής Μακεδονίας.