«Πήρεν ο Απρίλης δώδεκα κι ο Μάης δεκαπέντε / βγήκαν οι βλάχοι στα βουνά βγήκαν κι οι βλαχοπούλες / βγήκαν τα μπούτσκα πρόβατα με τα λαμπρά κουδούνια...»
«Τα καλοκαίρια μου, όταν ήμουν στο Δημοτικό, τα περνούσα στις στάνες, κοντά στους αγέρωχους και περήφανους βοσκούς μας. Ήταν όλοι τους ηλικιωμένοι με σκέψη και μνήμη καθαρή, γιατί η ζωή τους δεν είχε ακόμα επηρεαστεί από την επίδραση του σύγχρονου πολιτισμού. Κάθονταν ώρες πολλές και μου διηγούνταν ιστορίες και παραδόσεις για το χωριό και τα βουνά και εγώ τις κατέγραφα σ' ένα σημειωματάριο».
Μετά τη ζωντανή παράδοση ο Σπύρος Χ. Νταλαούτης «βούτηξε» στα αρχεία της κοινότητας της γενέτειράς του. Μελέτη, σημειώσεις, έρευνα σκληρή. Χειροπιαστό αποτέλεσμα το βιβλίο του «Συρράκο - Τοπωνύμια», τηλ.: 26820-25956, αφιερωμένο στο παραδοσιακό αρχοντοχώρι των Τζουμέρκων, 52 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά των Ιωαννίνων στην οροσειρά της Πίνδου, στα 1.200 μέτρα.
Εδώ θα συναντήσετε λιθόκτιστα σπίτια, αρχοντικά, μημεία, είναι η πατρίδα του Κώστα Κρυστάλλη, του πρωθυπουργού Ιωάννη Κωλέττη κ.ά.
Το βιβλίο ξεφεύγει από το αίσθημα της νοσταλγίας και μετασχηματίζεται σε περιέργεια και συστηματική μακρόχρονη ενασχόληση. Το εγχείρημα του 50χρονου δασκάλου (φωτογρ.), ξεφεύγει από τις γνωστές και τυποποιημένες καταγραφές. Είναι σπουδή του τόπου και των ανθρώπων του Συρράκου, που ενδιαφέρεται να κατανοήσει με όρους πολιτισμικής οικολογίας την κοινωνία, την οικονομία.
Για το λαϊκό παραμυθά που συσχετίζει τα τοπωνύμια του Συρράκου με γειτονικές κοινότητες ο πανεπιστημιακός Ευάγγελος Αυδίκος σημειώνει:
«Το 250 σελίδων βιβλίο δεν είναι μια τυπική καταγραφή τοπικών εθίμων ούτε γραμμική εξιστόρηση της τοπικής ιστορίας. Τα τοπωνύμια γίνονται αφορμές για ονειρεμένα ταξίδια, για γνωριμία με το χώρο και το χρόνο του Συρράκου. Συνδέει με τρόπο μάστορα τη φύση με τον άνθρωπο. Μας βοηθάει να παρακολουθήσουμε την πολιτισμικοποίηση της φύσης. Τοπωνύμια όπως Μπουλιάνα, Νιβιάστι, Πρίζα αποτελούν σημάδια της εναγώνιας προσπάθειας του ανθρώπου να κατακτήσει τη φύση και να τη χρησιμοποιήσει για λογαριασμό του».
Όσοι ενδιαφέρονται για αντίτυπο μπορούν να επικοινωνήσουν με τον συγγραφέα στο 6972641356.
Δείτε επίσης: Συρράκο - Η γλωσσική μας κληρονομιά
