Τα κύρια σημεία της παρούσης διατριβής με θέμα το Κουτσοβλαχικό ζήτημα, αναφέρονται στην ιστορική και νομική προσέγγιση του συγκεκριμένου θέματος, που απασχολεί για δεκαετίες την Ελλάδα.
Ειδικότερα, σε ιστορικό επίπεδο διερευνώνται ο τρόπος με τον οποίο προέκυψε το Κουτσοβλαχικό ζήτημα, οι τρεις μεγάλες χρονικές περίοδοι μέσα από τις οποίες εξελίσσεται η κύρια μορφή του ζητήματος, η σύγχρονη μορφή του και παράλληλα, τα σημαίνοντα πρόσωπα και γεγονότα τα οποία διαμορφώνουν τις σχέσεις ανάμεσα σε Ελλάδα και Ρουμανία. Λόγω των αλλεπάλληλων ιστορικών εξελίξεων στο Κουτσοβλαχικό ζήτημα, μελετήθηκαν τα ιστορικά γεγονότα, αλλά και τα πρόσωπα που αναμίχθηκαν στην διακοπή ή και αποκατάσταση των σχέσεων των δύο κρατών, προκειμένου να επιτευχθεί η εξαγωγή έγκυρων και αξιόπιστων συμπερασμάτων για το συγκεκριμένο ζήτημα. Επιπλέον, δόθηκε έμφαση στη νομική προσέγγιση του Κουτσοβλαχικού ζητήματος, η οποία συμπληρώνει την ιστορική διάσταση αυτού του προβλήματος και ερμηνεύει τις πρακτικές διαχείρισής του.
Η διατριβή προσέφερε ένα σύνολο πληροφοριών, αξιοποιώντας την πλούσια βιβλιογραφία, ενίσχυσε τους προβληματισμούς, οδήγησε στην υποβολή προτάσεων και βοήθησε στην αποκρυστάλλωση ιδεών, για την εθνική συνείδηση του Έλληνα. Δεν βασίζεται σε γεγονότα και ιστορικές εξελίξεις μόνο, αλλά παρεισφρέει στην βαθύτερη κατανόηση των εθνικών συμφερόντων σηματοδοτώντας με έναν ιδιαίτερο τρόπο το κύρος της εθνικής κυριαρχίας προάγοντας την κριτική σκέψη του αναγνώστη. Η σπουδαιότητα αυτής της συγγραφής εντοπίζεται στον εκσυγχρονισμένο τρόπο διαμόρφωσης της εθνικής συνείδησης του Έλληνα, καθώς μελετώνται οι στόχοι κάθε λαού, οι παράγοντες διαμόρφωσης και εξέλιξης του Κουτσοβλαχικού ζητήματος, ο ρόλος των ηγετών και, τέλος, αξιολογείται το Κουτσοβλαχικό ζήτημα σε ιστορικό και νομικό επίπεδο. (από την περίληψη)
Το κουτσοβλαχικό ζήτημα: ιστορική και νομική προσέγγιση
Οικονόμου Ιωάννης
Διπλωματική εργασία στο Διατμηματικό πρόγραμμα μεταπτυχιακών σπουδών στις Διεθνείς Σχέσεις και Ασφάλεια
Πανεπιστήμιο Μακεδονίας
Διαβάστε online την εργασία ή κατεβάστε την
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Γενικά
Ο χώρος των Βαλκανίων αποτελεί έναν χώρο διαχρονικών αντιπαραθέσεων ανάμεσα στους Βαλκανικούς λαούς, αποτελώντας πηγή έντονου επιστημονικού προβληματισμού και διαλόγου για αιώνες. Στο πλαίσιο αυτό το θέμα της παρούσης μελέτης αφορά το Κουτσοβλαχικό ζήτημα, το οποίο αναφέρεται στην προσπάθεια των Ρουμάνων να πείσουν, αξιοποιώντας την προπαγάνδα τους Κουτσόβλαχους ή Βλάχους, που ζουν στην Ελλάδα ότι αποτελούν μία ξεχωριστή μειονότητα, η οποία δεν έχει καμία σχέση με τους Έλληνες, καθώς κατάγεται από τους Ρωμαίους. Οι πρώτες προσπάθειες της ρουμανικής προπαγάνδας άρχισαν να καλλιεργούνται από το 1859 στα βλαχόφωνα χωριά της Βόρειας Πίνδου και από τότε απασχολούν τις ελληνικές κυβερνήσεις, καθώς αποτελεί το καίριο ζήτημα της ρήξης ανάμεσα στην Ελλάδα και τη Ρουμανία. Η ρήξη αυτή, όμως, παρουσιάζει και νομικό ενδιαφέρον, δίνοντας έμφαση στο ελληνικό θεσμικό πλαίσιο για την αντιμετώπιση των μειονοτήτων, αλλά και στη Συνθήκη του Βουκουρεστίου, που αποτελεί την κορυφαία συνθήκη για τη διαμόρφωση των σχέσεων των βαλκανικών λαών.
Πρέπει να επισημανθεί ότι το θέμα των ελληνορουμανικών σχέσεων, είναι ένα θέμα το οποίο κατά καιρούς έχει απασχολήσει παράλληλα τόσο Έλληνες όσο και ξένους ερευνητές, αν και η ελληνική βιβλιογραφία παρουσιάζει πολλές ελλείψεις και αδυναμίες. Αυτό απορρέει από το γεγονός ότι οι Έλληνες ερευνητές επικέντρωσαν την προσοχή Και το ενδιαφέρον τους μόνο σε ορισμένες όψεις του Κουτσοβλαχικού ζητήματος, με σημαντικότερες την καταγωγή των βλάχων και την οργάνωση των κοινωνιών και των σχολικών οργανισμών. Μόλις τα τελευταία χρόνια εκπονήθηκαν μελέτες και διατριβές που αφορούσαν τις πολιτικές σχέσεις των δυο κρατών. Το ζήτημα αυτό αφορά καθαρά τις σχέσεις των Ελλήνων και των Ρουμάνων, καθώς επίσης και τις διακυμάνσεις των σχέσεων αυτών ανά περιόδους, ανάλογα με τις συγκυρίες που προέκυπταν κάθε φορά.
Το Κουτσοβλαχικό ζήτημα εγκαινιάστηκε μετά τον τερματισμό των βαλκανικών πολέμων και πιο συγκεκριμένα πριν από την υπογραφή της Συνθήκης του Βουκουρεστίου. Ουσιαστικά, το ζήτημα αυτό άρχισε με την ανταλλαγή επιστολών ανάμεσα στους πρωθυπουργούς των βαλκανικών χωρών και στον Ρουμάνο ομόλογό τους για τη ρύθμιση της εκπαιδευτικής και θρησκευτικής κατάστασης των Βλάχων, που ζουν στην περιοχή της Βαλκανικής Η δημιουργία του συγκεκριμένου προβλήματος άρχισε ουσιαστικά. πριν από την ανεξαρτησία της Μολδαβίας και της Βλαχίας από την επικυριαρχία του Σουλτάνου. Τα σημαντικότερα ζητήματα του Κουτσοβλαχικού ζητήματος αποδίδονται στους εξής παράγοντες :
- Ανάγκη να αποπροσανατολιστούν οι Βλαχο - μολδαβοί, εξαιτίας της απώλειας της Βεσσαραβίας από τη Ρωσία και της Τρανσυλβανίας από την Αυστροουγγαρία.
- Ρουμανικός μεγαλοϊδεατισμός
Το Κουτσοβλαχικό ζήτημα βασίστηκε στην ρουμανική προπαγάνδα, η οποία οργανώθηκε κατά κύριο λόγο από τον διδάσκαλο Απόστολο Μαργαρίτη και από τον Μοναχό Αβέρκιο. Αξίζει να σημειωθεί ότι στις ορεινές περιοχές των υπόδουλων Ελλήνων, τα άτομα που μιλούσαν τη γλώσσα που ήταν συγγενική ως προς τη Βλαχική διάλεκτο ονομάστηκαν Κουτσόβλαχοι από την Κουτσοβλαχική γλώσσα, δηλαδή την παρεφθαρμένη Βλαχική γλώσσα. Η βιβλιογραφία είναι αρκετά ικανοποιητική και επαρκής για να συνταχθεί μια τέτοια εργασία για το θέμα αυτό, υπάρχει όμως, όπως αναφέρθηκε, ελλιπής ερευνητική δραστηριότητα πάνω στο θέμα, παρόλο που υπάρχουν διαφορετικές προσεγγίσεις του θέματος. Το βασικό κίνητρο για τη σύνθεση της παρούσας εργασίας υπήρξε το ενδιαφέρον για όλους εκείνους τους παράγοντες οι οποίοι διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στην περαιτέρω διαμόρφωση των ελληνορουμανικών σχέσεων. Επιπλέον, οι περισσότερες έρευνες που έχουν υλοποιηθεί διερευνούν το συγκεκριμένο ζήτημα σε ιστορικό πλαίσιο, χωρίς να υπάρχει η ανάλογη βιβλιογραφία για τη νομική του προσέγγιση. Για τον λόγο αυτό η συγκεκριμένη εργασία θα αξιολογήσει τις ελληνουρουμανικές σχέσεις σε ιστορικό και νομικό πλαίσιο, σε μία προσπάθεια διευκόλυνσης της κατανόησης των ιδιαιτεροτήτων του και αξιολόγησης της επιρροής του στις ελληνορουμανικές σχέσεις και γενικότερα στον χώρο των Βαλκανίων.
Σκοπός
Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι όχι μόνο να γνωστοποιηθεί αλλά και να γίνει κατανοητό το πώς διαμορφώθηκαν οι σχέσεις Ελλάδας και Ρουμανίας, πώς προέκυψε η ονομασία «Κουτσόβλαχοι» και τη σημασία που έχει το Κουτσοβλαχικό ζήτημα για τη χώρα μας. Είναι πολύ σημαντικό για τον αναγνώστη να γνωρίζει τις ιστορικές φάσεις μέσα από τις οποίες διήλθε η σύναψη των σχέσεων μεταξύ των δύο κρατών, αλλά και οι διακυμάνσεις αυτής της σχέσης, μέσα από την εξέλιξη των ιστορικών γεγονότων και των αλλαγών που επέφεραν στον πολιτικό, κοινωνικό και οικονομικό τομέα και των δύο κρατών. Επίσης, δίνεται η δυνατότητα κατανόησης της ρουμανικής προπαγάνδας και των πρακτικών αντιμετώπισης της από την ελληνική πλευρά, ενώ ταυτόχρονα δίνεται έμφαση στη νομική διάσταση του θέματος. Με τον τρόπο αυτό θα εμπλουτισθεί η ελληνική και διεθνής βιβλιογραφία και θα διευρυνθούν οι γνώσεις, που καθιστούν εφικτή την καλλιέργεια της ιστορικής συνείδησης μέσα από την οποία δομείται το Κουτσοβλαχικό ζήτημα, ενώ ταυτόχρονα θα διευκολυνθούν οι ιδιαιτερότητες του.
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
ΓΕΝΙΚΑ
ΣΚΟΠΟΣ
ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ
ΔΟΜΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1°: Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΚΟΥΤΣΟΒΛΑΧΙΚΟΥ ΖΗΤΗΜΑΤΟΣ
ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ
Η ΕΘΝΙΚΗ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ ΤΩΝ ΚΟΥΤΣΟΒΛΑΧΩΝ
Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΚΟΥΤΣΟΒΛΑΧΙΚΟΥ ΖΗΤΗΜΑΤΟΣ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2° :Η ΡΗΞΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΟΡΟΥΜΑΝΙΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ( 1892-1896)
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΚΟΥΤΣΟΒΛΑΧΙΚΟΥ ΖΗΤΗΜΑΤΟΣ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΟΡΟΥΜΑΝΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ
Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΥΠΟΘΕΣΗΣ ΖΑΠΠΑ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3°:Η ΚΟΡΥΦΩΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΟΡΟΥΜΑΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΠΑΡΑΘΕΣΗΣ
Η ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ΡΟΥΜΑΝΙΑΣ ΣΤΟ ΚΟΥΤΣΟΒΛΑΧΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ
Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ
Ο ΑΝΘΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ ΣΤΗ ΡΟΥΜΑΝΙΑ
Η ΤΕΛΙΚΗ ΜΟΡΦΗ ΤΟΥ ΚΟΥΤΣΟΒΛΑΧΙΚΟΥ ΖΗΤΗΜΑΤΟΣ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4° ΤΟ ΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΚΟΥΤΣΟΒΛΑΧΙΚΟΥ ΖΗΤΗΜΑΤΟΣ
ΝΟΜΟΙ ΓΙΑ ΜΕΙΟΝΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Η ΣΥΝΘΗΚΗ TOY BOYKOΥΡΕΣΤΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟ ΚΟΥΤΣΟΒΛΑΧΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ
Η ΡΟΥΜΑΝΙΚΗ ΡΟΠΑΓΑΝΔΑ ΚΑΙ Η ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
ΤΑ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΑ ΤΩΝ ΔΩΣΙΛΟΓΩΝ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5° :ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ-ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ - ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ