Η περίοδος που εξετάζουμε, όχι μόνο στην περιοχή του ενδιαφέροντός μας, αλλά και γενικότερα στα Βαλκάνια, χαρακτηρίζεται από αλλαγές, εξελίξεις, πολεμικές συρράξεις και τη διαμόρφωση νέων κρατικών μορφωμάτων.
Γεωγραφικά, η εργασία καλύπτει τον χώρο που είναι γνωστός με την επονομασία Παραδουνάβιες ή Παρίστριες Ηγεμονίες, οι οποίες έπειτα θα μετονομαστούν σε «Ρουμανία» και ειδικότερα την περιοχή του Βουκουρεστίου.
Η ιδιαιτερότητα του θέματος μας είναι η εξής: Ελληνισμός και Ρουμανία ήταν στοιχεία συνδεδεμένα από αιώνες, ιδιαιτέρως μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης. Τότε οι Ηγεμονίες αποτέλεσαν καταφύγιο για πολλές οικογένειες, και μάλιστα, αριστοκρατικές, της καταρρέουσας Βυζαντινής αυτοκρατορίας.
Η ιστορική πορεία των Ελλήνων, λοιπόν, στο συγκεκριμένο χώρο ήταν ανοδική ανά αιώνα και αυτό αποτελεί σπουδαίο ερέθισμα για ιστορική έρευνα και μελέτη. Σπουδαιότερο κίνητρο για την ανάπτυξη αυτού του θέματος στα πλαίσια μιας μεταπτυχιακής εργασίας αποτέλεσε το γεγονός πως ο Ελληνισμός των τελευταίων αιώνων και, ιδιαίτερα, τον 19ο αιώνα δεν έχει μελετηθεί επαρκώς.
Η Λένα Διβάνη στο βιβλίο της «Ελλάδα και Μειονότητες»[1] αναφέρει χαρακτηριστικά: «Λόγω του μεγάλου βιβλιογραφικού κενού επί του θέματος, η ευεργετική παρουσία του Ελληνισμού στις ρουμανικές χώρες δεν έχει αποτυπωθεί και εκτιμηθεί ικανοποιητικά».
Παράλληλα, ο Φλορίν Μαρινέσκου[2] στον τίτλο του κειμένου του «Ο νεώτερος Ελληνισμός της Ρουμανίας», στο περιοδικό «Ιστορικά θέματα», χρησιμοποιεί τη φράση «Οι ξεχασμένοι Έλληνες των Παραδουναβίων Ηγεμονιών». Διαπιστώνουμε, λοιπόν, πως είναι άδικο για την τόσο έντονη παρουσία των Ελλήνων στις Ηγεμονίες να μην υπάρχει και η ανάλογη ιστορική καταγραφή των δραστηριοτήτων τους. Ιδιαίτερα δε, μετά το 1821, που αποτελεί κομβικό σημείο για τους εκεί Έλληνες, έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον να δει κανείς πώς καταγράφεται η ελληνική παρουσία μετά το τέλος της φαναριωτικής διοίκησης. Πόσο επηρεάζει αυτή η παρουσία τους τομείς της Ρουμανικής κοινωνίας. Πώς αντιλαμβάνονται και πώς αντιμετωπίζουν οι Έλληνες τις επαναστατικές κινήσεις των Ρουμάνων, την περίοδο 1821-1860, όταν και οι τελευταίοι προσπαθούν να δημιουργήσουν ένα ανεξάρτητο κράτος. Πώς αντιμετωπίζουν τους Έλληνες οι πολιτικοί άνδρες της Ρουμανίας, ακόμα και ο ίδιος ο Κούζα ή μετέπειτα ο Χοεντζόλλερν.
Θεωρούμε πως είναι λίγο δύσκολο να εξαλείφθηκε η σημαντικού επιπέδου παρουσία των Ελλήνων των 2 Ρουμανικών Χωρών, μόνο και μόνο επειδή δημιουργήθηκε ένα κλίμα κατ’ αυτών το 1821 λόγω της επανάστασης και η Πύλη τους απομάκρυνε από τα αξιώματα, επειδή τους θεώρησε ύποπτους.
Σημαντικό είναι να δούμε τους Έλληνες στο νέο ρουμανικό κράτος καθώς και στα τέλη του 19ου αιώνα, τότε που τα Βαλκάνια ετοιμάζονται να μπουν σε μία άλλη διαδικασία συμφερόντων στην Μακεδονία, με την Ρουμανία να θέλει να χρησιμοποιήσει τους Κουτσόβλαχους ως μέτρο πίεσης για τις όποιες διεκδικήσεις της.
Η εργασία αυτή θα ασχοληθεί ιδιαίτερα με την περίπτωση του Βουκουρεστίου, το οποίο θα αποτελέσει και την πρωτεύουσα του ενιαίου κράτους(από το 1859) και, κυρίως, από το 1835 οπότε και ιδρύθηκαν στις 2 Ρουμανικές Ηγεμονίες τα Ελληνικά προξενεία. Χωρίς να είναι αναγκαίο, το Βουκουρέστι ως επίκεντρο των εξελίξεων μας δίνει μία ενδεικτική εικόνα της κατάστασης στην Ρουμανία στο χρονικό διάστημα που εξετάζουμε και αναφορικά με το πολιτικοκοινωνικό κομμάτι της χώρας, αλλά και με την δραστηριότητα του Ελληνισμού της περιοχής.
[1] Λ. Διβάνη , Ελλάδα και Μειονότητες, Αθήνα 1995, σ.126.
[2] Φλ. Μαρινέσκου, «Ο Νεώτερος Ελληνισμός της Ρουμανίας. Οι ξεχασμένοι Ελληνες των παραδουνάβιων ηγεμονιών», Ιστορικά Θέματα 32( 2004), σ. 100 - 119
ΒΑΚΑΛΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ
Ο ελληνισμός της Ρουμανίας τον 19ο αιώνα. Η περίπτωση του Βουκουρεστίου
Μεταπτυχιακή διατριβή στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Α.Π.Θ
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 2007
Διαβάστε ολόκληρη την εργασία
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
ΠΡΟΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ
Α. Η περιοχή του Βουκουρεστίου
Β. Ιστορική επισκόπηση
Γ. Περίοδος, 1800 – 1821,
Το προεπαναστατικό κλίμα στο Βουκουρέστι
Η Γραικοδακική Εταιρεία, ο ρόλος της Ακαδημίας και οι προσωπικότητες της εποχής
Το ελληνικό θέατρο στο Βουκουρέστι
Οι εξελίξεις σε πολιτικό επίπεδο
ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ
Α. Περίοδος, 1821 – 29, τα γεγονότα της Επανάστασης. Η φυγή των Ελλήνων
Β. 1829 – 35, Η επάνοδος των Ελλήνων στις Ηγεμονίες.
ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΜΕΤΑ ΤΟ 1835
Α. Γενικά στοιχεία της Κοινότητας, 1835 – 1900
Β. Βουκουρέστι: Πνευματικό Κέντρο
Εκπαίδευση, Σχολεία
Έντυπα, Εφημερίδες
Γ. Ελληνορουμανικές σχέσεις
Οι Έλληνες του Βουκουρεστίου στην πολιτική και κοινωνική ζωή της Ρουμανίας
Το νέο κράτος της Ρουμανίας και η αντιμετώπιση των Ελλήνων. Το θέμα της ιθαγένειας
Διακρατικές σχέσεις
20ος ΑΙΩΝΑΣ - ΣΥΝΤΟΜΗ ΑΝΑΦΟΡΑ
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
ΠΑΡΑΘΕΜΑ
ΣΥΝΗΜΜΕΝΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ