Η προσωπική ενασχόληση του γράφοντος με τα κρουστά και κυρίως με το όργανο της ιδιαίτερης πατρίδας του, το ντέφι, τα τελευταία είκοσι περίπου χρόνια, στάθηκε η αφορμή για την περαιτέρω αναζήτηση και την προσωπική έρευνα δεδομένων τα οποία σχετίζονται με τα κρουστά όργανα που παρουσιάζονται σε μία ιδιαίτερη, από μουσικολογικής άποψης, περιοχή της Ηπείρου, αυτής του Μετσόβου.
Το Μέτσοβο αποτελεί πρόκληση για κάθε μουσικό και δη Ηπειρώτη, τόσο λόγω της μοναδικότητας που παρουσιάζει η μετσοβίτικη μουσική ως προς τη ρυθμολογία της, όσο και λόγω της ιδιαιτερότητας των βλαχόφωνων τραγουδιών.
Αρχικά συλλέξαμε και παραθέσαμε πληροφορίες σχετικές με την προέλευση της ονομασίας του Μετσόβου, την οικονομική και πολιτισμική του ανάπτυξη, καθώς και την ιστορική διαδρομή της βλάχικης γλώσσας. Εν συνεχεία η έρευνά μας επικεντρώθηκε σε στοιχεία που εξασφαλίσαμε μέσω της συνέντευξης που μας παρέθεσε ένας εκ των παλαιοτέρων και σημαντικότερων εν ζωή μουσικών του Μετσόβου ο Σωτήρης Μπάος.
Ο πρώτος άξονας της συνέντευξης αυτής βασίστηκε στη συγκέντρωση πολιτισμικών πληροφοριών που αφορούν στη μουσική της ευρύτερης περιοχής του Μετσόβου, μέσα από τη βιωματική προσέγγιση του συνεντευξιαζόμενου.
Ο δεύτερος άξονας βασίστηκε στον τρόπο παιξίματος του λαϊκού αυτού πρακτικού μουσικού μέσα από τον οποίο διεισδύσαμε στον δύσκολο και συνάμα εντυπωσιακό κόσμο των ρυθμών της περιοχής του Μετσόβου.
Η εκπόνηση της παρούσας εργασίας σηματοδοτεί την ολοκλήρωση της δικής μου διαδρομής στα πλαίσια του μεταπτυχιακού προγράμματος και αποτελεί ταυτόχρονα το έναυσμα για την έναρξη μιας νέας σειράς αναζητήσεων, σκέψεων και έρευνας στο μεγάλο αυτό ζήτημα που απασχολεί όλους εμάς που ασχολούμαστε με τα κρουστά, που δεν είναι άλλο από αυτό της πληθώρας των ρυθμών με τις ιδιαιτερότητές τους και τις διαφοροποιήσεις τους που συναντάμε όχι μόνο στην Ήπειρο αλλά σε ολόκληρη την Ελλάδα.
Η ολοκλήρωση αυτής της προσπάθειας δε θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί χωρίς την αμέριστη υποστήριξη και την ανεκτικότητα συγκεκριμένων ανθρώπων. Θα ήθελα έτσι να ευχαριστήσω τη γυναίκα μου Δήμητρα για την τεράστια συμπαράσταση, βοήθεια, υπομονή και κατανόηση που έδειξε όλο αυτό το διάστημα των εβδομαδιαίων απουσιών μου στην Αθήνα για τις απαιτήσεις του μεταπτυχιακού προγράμματος.
Θερμές ευχαριστίες στον "πρωταγωνιστή" αυτής της εργασίας, τον μουσικό Σωτήρη Μπάο, ο οποίος από την πρώτη κιόλας φορά που ήρθαμε σε επικοινωνία, αγκάλιασε αυτή μου την προσπάθεια χωρίς δεύτερη σκέψη, με υποδέχθηκε εγκάρδια στο σπιτικό του και μου παρείχε όλες της απαραίτητες πληροφορίες που χρειάστηκα.
Θα ήθελα να ευχαριστήσω πολύ τον επιβλέποντα της εργασίας μου κ. Χάρη Σαρρή για την ένθερμη υποστήριξη καθώς και για την πολύτιμη καθοδήγησή του από την πρώτη στιγμή της συνεργασίας μας.
Επίσης θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά τον κ. Λάμπρο Λιάβα καθώς και όλους τους καθηγητές του μεταπτυχιακού προγράμματος, οι οποίοι σε όλο αυτό τα ταξίδι υπήρξαν πάντα δίπλα μου δίνοντας απλόχερα τις συμβουλές τους και τις γνώσεις τους οποιαδήποτε στιγμή και αν τους τις ζήτησα.
Ιδιαίτερες ευχαριστίες οφείλω στο διδάσκοντα της ειδίκευσης «Παραδοσιακά Κρουστά» του Μεταπτυχιακού αυτού προγράμματος κ. Ευάγγελο Καρίπη, ο οποίος με την ανιδιοτελή βοήθειά του και την απλόχερη μετάδοση της αστείρευτης γνώσης του με βοήθησε να εμβαθύνω ακόμα περισσότερο στο μουσικό κόσμο των κρουστών.
Θα ήθελα επιπλέον να ευχαριστήσω τον Μετσοβίτη Γιώργο Μέτσιο, πρόεδρο και χοροδιδάσκαλο του Χορευτικού Συλλόγου Μετσόβου, για την βοήθεια και τις πολύτιμες πληροφορίες που μου προσέφερε όποτε και αν του τις ζήτησα.
Τέλος ήθελα να ευχαριστήσω την καλή μου φίλη Αθηνά για την αμέριστη ηθική συμπαράσταση καθώς και τον συνάδελφο και επιστήθιο φίλο Ηλία Πλαστήρα για τις σημαντικές πληροφορίες που μου παρείχε.
Τα κρουστά του Μετσόβου. Ο μετσοβίτης μουσικός Σωτήρης Μπάος
Διονύσης Γ. Ζώης
Μεταπτυχιακη Εργασια
Εθνικο Και Καποδιστριακο Πανεπιστημιο Αθηνων
Φιλοσοφικη Σχολη
Τμημα Μουσικων Σπουδων
Διαβάστε online την εργασία παρακάτω ή κατεβάστε την
Περιεχόμενα
Περίληψη
Abstract
Κατάλογος εικόνων
Εισαγωγή
1. Μεθοδολογία
2. Μέτσοβο
2.1 Χωροθέτηση – Ονομασία Μετσόβου
2.2 Ετυμολογική προέλευση του όρου «Βλάχος»
2.3 Βλάχικη Γλώσσα
2.4 Οικονομική - Πολιτισμική ανάπτυξη Μετσόβου
3. Όργανα
3.1 Το ντέφι
3.2 Το νταούλι
4. Ο μουσικός Σωτήρης Μπάος
4.1 Η ψυχική μέθεξη μουσικού - χορευτή
Ο πρωταγωνιστικός ρόλος του ντεφιού
4.2 Η ιεροτελεστία του μετσοβίτικου γάμου
4.3 Μια εικόνα των Μετσοβίτικων πανηγυριών
4.4 Κατασκευή οργάνων
5. Ρυθμολογική προσέγγιση
5.1 Τραγούδια σε ρυθμό 2/4
5.2 Τραγούδια σε ρυθμό 3/4
5.3 Τραγούδια σε ρυθμό 3/4 (Τσάμικο)
5.4 Τραγούδια σε ρυθμό 4/4
5.5 Τραγούδια σε ρυθμό 5/4
5.6 Τραγούδια σε ρυθμό 7/8
5.7 Τραγούδια σε ρυθμό 8/4
5.8 Τραγούδια σε ρυθμό 9/8
Επίλογος
Βιβλιογραφία