Ερευνητικό εγχείρημα του Λαογραφικού Ιστορικού Μουσείου Λάρισας σε συνεργασία με τον Σύνδεσμο Σαμαριναίων η «Αγία Παρασκευή» καταγράφει μνήμες και βιώματα και προσθέτει νέα στοιχεία της παράδοσης των Βλάχων του χωριού της Πίνδου.
Ενα «κουτί» που μέσα του θα περιέχει τις μνήμες και τα βιώματα των Σαμαριναίων Βλάχων, τα ήθη, τα έθιμα, τον πολιτισμό και την παράδοση του χιλιοτραγουδισμένου χωριού του Σμόλικα «φιλοτεχνείται» χάρη σε ένα ερευνητικό εγχείρημα του Λαογραφικού Ιστορικού Μουσείου Λάρισας που πραγματοποιείται σε συνεργασία με τον Σύνδεσμο Σαμαριναίων Λάρισας και Περιχώρων «Η Αγία Παρασκευή». Μικροί και μεγάλοι, άνδρες και γυναίκες που έλκουν την καταγωγή τους από τη Σαμαρίνα και πέρασαν τα καλοκαίρια τους στις βουνοκορφές της Πίνδου θυμούνται και μεταφέρουν τα βιώματά τους σε συνεντεύξεις, «παράγοντας» ένα ψηφιοποιημένο αρχειακό υλικό, στο οποίο θα μπορεί να ανατρέχει ο κάθε ενδιαφερόμενος. Αυτό το υλικό θα αποτελέσει παρακαταθήκη για τις επερχόμενες γενιές, ενώ θα εμπλουτίσει το αρχείο προφορικής ιστορίας και θα προσθέσει νέα στοιχεία στην έρευνα για τον πολιτισμό και τη λαογραφία των Βλάχων της Σαμαρίνας. Πληροφορητές σ’ αυτή την πρώτη φάση των καταγραφών είναι ο περιφερειάρχης Κώστας Αγοραστός, ο αντιπεριφερειάρχης Νίκος Λιούπας, ο Ζήσης Παρλίτσης, ο Μιχάλης Μαντέλας, ο Νίκος Λούκας και ο Ξενοφών Καντώνιας, με τις επόμενες φάσεις των καταγραφών να συνεχίζονται τόσο στη Λάρισα όσο και στη Σαμαρίνα.
ΣΤΙΣ ΕΠΟΜΕΝΕΣ ΓΕΝΙΕΣ Η ΖΩΝΤΑΝΗ ΜΝΗΜΗ
Μιλώντας στην εφημερίδα «Ελευθερία» η επιστημονική υπεύθυνη του ερευνητικού εγχειρήματος, διευθύντρια του Λαογραφικού Ιστορικού Μουσείου Λάρισας κ. Φανή Καλοκαιρινού, θα σημειώσει ότι «Η εξιστόρηση πτυχών του βίου και του παραδοσιακού πολιτισμού των Σαμαριναίων Βλάχων μετακινούμενων κτηνοτρόφων, των ηθών, των εθίμων, της μουσικής παράδοσής τους καταγράφεται μέσα από δομημένες και ημιδομημένες συνεντεύξεις και έτσι μέσω της προφορικότητας η ζωντανή μνήμη μεταβιβάζεται στις επόμενες γενιές», ενώ συνεχίζοντας θα αναφέρει ότι «Οι μαρτυρίες των αφηγητών φωτίζουν την πλούσια παράδοσή τους που διαχρονικά αποτέλεσε και συνεχίζει να αποτελεί συνεκτικό στοιχείο της κοινότητας που έχει ένα κοινό παρελθόν, μια κοινή ταυτότητα. Κατά συνέπεια, άυλη πολιτιστική κληρονομιά, ιστορική μνήμη, τοπική ταυτότητα, προφορική ιστορία συνθέτουν τη σπουδαιότητα του όλου ερευνητικού εγχειρήματος του Λαογραφικόού Ιστορικού Μουσείου Λάρισας που τώρα μόλις ξεκίνησε με τους πρώτους πληροφορητές-αφηγητές και πρόκειται να συνεχιστεί». Κλείνοντας δε, η κ. Καλοκαιρινού θα αναφερθεί στο έργο του Συνδέσμου «Η Αγία Παρασκευή» λέγοντας ότι «Η συμβολή του Συνδέσμου Σαμαριναίων Λάρισας και περιχώρων ”Η Αγία Παρασκευή” είναι καθοριστική σε όλη την προσπάθεια που θα αποτελέσει παρακαταθήκη για τους επερχόμενους, θα εμπλουτίσει το αρχείο προφορικής ιστορίας και θα προσθέσει νέα στοιχεία στην έρευνα για τον πολιτισμό και τη λαογραφία των Βλάχων της Σαμαρίνας».
ΝΑ ΔΙΑΣΩΘΕΙ Η ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
Με τη σειρά της η πρόεδρος του Συνδέσμου Σαμαριναίων Λάρισας και Περιχώρων «Η Αγία Παρασκευή» κ. Γεωργία Αβέλα θα σημειώσει ότι «Η συνεργασία του Συνδέσμου Σαμαριναίων Λάρισας και Περιχώρων “Η Αγία Παρασκευή” με το Λαογραφικό Ιστορικό Μουσείο Λάρισας στο πλαίσιο της καταγραφής βιωμάτων και αφηγήσεων Σαμαριναίων με αναφορές στο παρελθόν είναι πολύτιμη. Σκοπός μας είναι να δημιουργηθεί ένα ψηφιοποιημένο αρχειακό υλικό, στο οποίο θα έχουν τη δυνατότητα οι νεότεροι σε ηλικία του χωριού μας να ανατρέχουν, ώστε να αντλούν πληροφορίες για τη ζωή των προγόνων τους και τις ιδιαίτερες συνθήκες κάτω από τις οποίες ζούσαν». Αναφερόμενη στον στόχο του εγχειρήματος θα τονίσει ότι «Με αυτόν τον τρόπο στοχεύουμε στο να παροτρύνουμε τους νέους να ασχοληθούν με την ιστορία του τόπου τους και να ασχοληθούν ενεργά με τον σύλλογο καθώς μόνο μέσα από συλλογικές προσπάθειες μπορεί να διασωθεί η πολιτιστική κληρονομιά αλλά και να μεταδοθεί στις επόμενες γενιές με τον αυθεντικό τρόπο με σεβασμό στο παρελθόν και μια σωστή πορεία στο μέλλον. Ευχαριστούμε θερμά τη διευθύντρια του Λαογραφικού Ιστορικού Μουσείου Λάρισας κ. Φανή Καλοκαιρινού για την εθελοντική επιστημονική υποστήριξη του όλου εγχειρήματος».
γράφει ο Θανάσης Αραμπατζής στην εφημερίδα Ελευθερία