Η Πανελλήνια Ομοσπονδία Πολιτιστικών Συλλόγων Βλάχων (ΠΟΠΣΒ) και ο πρόεδρος της, κοντοχωριανός, Μιχάλης Μαγειρίας, αναπτύσσουν πλούσια δράση, με αποκορύφωμα το τελευταίο Αντάμωμα μας, σε Ανήλιο και Μέτσοβο, πρόσφατα (1-3 Ιουλίου), που στέφθηκε αναμφίβολα από επιτυχία.
Ο Μιχάλης Μαγειρίας, διαβάζω και βλέπω στην καλή Ιστοσελίδα της ΠΟΠΣΒ (http://www.vlachs-popsv.gr), καλωσόρισε τους χιλιάδες επισκέπτες για το Αντάμωμα, «... μιλώντας στη ζωντανή βλάχικη προφορική γλώσσα», όπως αναφέρει χαρακτηριστικά το σχετικό Δελτίο Τύπου (5/7/11) της ΠΟΠΣΒ.
Επί πλέον, σε όλες τις παρεμβάσεις, ομιλίες, ανακοινώσεις και πρωτοβουλίες που αναλαμβάνει η ΠΟΠΣΒ, είναι χαρακτηριστικό ότι απουσιάζει η αναφορά στην διάσωση και διατήρηση της βλάχικης γλώσσας, σ’ ότι αφορά τον τρόπο φυσικά, με τον οποίο θα γίνει αυτό.
Αντιλαμβάνομαι ότι, η πρακτική αυτή, ενδεχομένως έχει να κάνει και με την ευαίσθητη προσέγγιση εθνικών θεμάτων, από, κατά καιρούς, ανιστόρητες παρεμβάσεις ατόμων και δράσεων που σώνει και καλά επιδιώκουν να ανακαλύψουν «μειονότητες».
Αν συμβαίνει αυτό, τότε, φοβάμαι ότι δεν έχουμε κατανοήσει απολύτως την δυναμική της ιστορικής διαδρομής των Βλάχων και την διασύνδεση τους με την Ελληνική Ιστορία και το Ελληνικό Έθνος, ανά τους αιώνες.
Κι αυτό γιατί το οπλοστάσιο των Ελλήνων Βλάχων, είναι τέτοιο που μπορεί από μόνο του να αντιπαρατεθεί σε οποιαδήποτε προσπάθεια εθνικής λαθροχειρίας επιχειρείται.
Η βλάχικη γλώσσα είναι γλώσσα, πατριώτες Βλάχοι ανά την ελληνική επικράτεια και όχι «διάλεκτος» και «ιδίωμα» κάποιας άλλης – αγνώστου πατρός – γλώσσας ...
Από τη στιγμή μάλιστα που συμφωνούμε ότι, τα βλάχικα, είναι λατινογενής γλώσσα, ποιος ο λόγος που δεν μπορεί αυτή να αποτυπωθεί με λατινικούς χαραχτήρες και γραπτώς, ώστε να διασωθεί;
Ο Μ. Μπογιατζής, στην πρώτη Γραμματική της Βλάχικης γλώσσας το 1813 στη Βιέννη, ήταν σαφής προτείνοντας το λατινικό αλφάβητο «καθώς έκαμαν πολύ πρότερον και όλες οι θυγατέρες της Λατινικής», όπως ανέφερε χαρακτηριστικά.
Διάλεκτοι και ιδιώματα της ελληνικής γλώσσας, είναι αυτά που ομιλούνται σε διάφορες περιοχές της χώρας μας και, που, έχουν οδηγήσει στο στρεβλό του πράγματος, να αποκαλείται δηλαδή «βλάχος», ο πολίτης αυτός που είναι χωριάτης και μιλάει χωριάτικα την ελληνική γλώσσα...
Όπως τοπικές διάλεκτοι της βλάχικης γλώσσας, άλλωστε, απαντώνται σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας, όπου ζούνε έλληνες Βλάχοι. Έτσι, αλλιώς, μιλάει τα βλάχικα ένας Σερραίος βλάχος από τον Λαϊλιά, για παράδειγμα, αλλιώς αυτός από την περιοχή του Μετσόβου και πάει λέγοντας.
Ο Γιώργος Μπαμπινιώτης, στο Λεξικό του και στο λήμμα της λέξης «βλάχος», αναφέρει μεταξύ των άλλων: «Αντίθετα προς ότι πήγαν να επιβάλουν παλιότερα ξένα συμφέροντα και πολιτικές σκοπιμότητες, σήμερα η επιστημονική έρευνα έχει αποκαταστήσει την αλήθεια. Οι Έλληνες, στην καταγωγή και τη συνείδηση, Βλάχοι, είναι δίγλωσσοι Έλληνες .... Η γλωσσική τους συγγένεια (όχι εθνολογική) με τους Ρουμάνους, οφείλεται στο ότι τόσο τα Αρωμουνικά όσο και τα Ρουμάνικα, ανάγονται σε κοινή γλωσσική πηγή, την Ανατολική ή Βαλκανική Λατινική. Εκλατινισθέντες γλωσσικά Έλληνες, οι Βλάχοι, μίλησαν την Αρωμουνική, με έντονη την επίδραση και της αρχαίας Ελληνικής, ενώ η γλώσσα των Ρουμάνων έχει επηρεασθεί από τη Γετοδακική».
Επομένως, εθελοτυφλούμε όταν πιστεύουμε πως, με μια τέτοια πολιτική που οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην εξαφάνιση της βλάχικης γλώσσας μας, μπορούμε να προστατεύσουμε την πολιτιστική και ιστορική μας κληρονομιά.
Με τις σκέψεις αυτές, στο νου μου έρχονται οι κουβέντες εκείνες του Κωστή Στεφανόπουλου, κατά την επίσκεψη του στα βλαχοχώρια της Καλαμπάκας;, τον Νοέμβρη του 1998.
Έλεγε ο – τότε – Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας: «...Ένα από τα πολυτιμότερα κομμάτια της όμορφης πατρίδας μας, είναι οι Βλάχοι. Και δεν το λέω αυτό για να κολακέψω κανέναν. Είναι μια ιστορική αλήθεια και μια πραγματικότητα. Τι είναι οι Βλάχοι το ξέρουν καλά οι ίδιοι, αλλά και οι ιστορικοί, οι εθνολόγοι και οι γλωσσολόγοι και είναι πια αποδεδειγμένο.
Όπως είναι φυσικό, όλοι οι λαοί έχουν αναμιχθεί με άλλους και το ίδιο συμβαίνει με την Ελλάδα. Υπάρχουν βέβαια στοιχεία και κομμάτια απόλυτα γνήσια, χωρίς ουδεμία ανάμειξη, κι αυτό είναι το βλάχικο στοιχείο που είναι ακόμη πιο γνήσιο από τα υπόλοιπα ...».
Του Φώντα Χήτα
Δημοσιογράφος, Ιδρυτικό Μέλος του Πολιτιστικού Συλλόγου Ανηλίου