Η Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Κυριακίδη τη νέα επιστημονική μελέτη της Αρμάνοι Φύλακες της Μακεδονίας, που αφιερώνεται εις μνήμην Ευαγγέλου Αβέρωφ-Τοσίτσα άρχοντος.
Συγγραφέας της είναι ο Αρμάνος Πρόεδρος της Ε.Μ.Σ. Νικόλαος Ι. Μέρτζος, ο οποίος ήδη έχει αφιερώσει στη Βλαχόφωνη Ρωμιοσύνη μας πολλά άλλα εμβληματικά βιβλία του και δοκίμια. Στις 400 σελίδες του εξιστορεί τη συμβολή των Αρμάνων Βλάχων στον Μακεδονικό Αγώνα με εκατοντάδες αδιάσειστα τεκμήρια: διπλωματικά, πολιτικά και εκκλησιαστικά έγγραφα, απομνημονεύματα Μακεδονομάχων, επίσημες αναφορές των Ελληνοβλαχικών Κοινοτήτων της Μακεδονίας, μαρτυρίες Βουλγάρων, Ρουμάνων, Οθωμανών και Ευρωπαίων, εκθέσεις του Οικουμενικού Πατριαρχείου, αναμνήσεις επιζώντων, ειδικές επιστημονικές μελέτες για την ελληνική Παιδεία κ.ά.
Όλα τα τεκμήρια μαρτυρούν ότι κατά την κρίσιμη περίοδο 1903-1908, υπό εχθρική οθωμανική κυριαρχία, οι Αρμάνοι φρούρησαν αποφασιστικά τη Μακεδονία επειδή:
Βιβλιοπαρουσιάσεις
Το Σάββατο 4 Οκτωβρίου 2014 και ώρα 8 μ.μ. στον Πολιτιστικό Πολυχώρο «Δημήτρης Χατζής» στα Ιωάννινα, το Πνευματικό Κέντρο Δήμου Ιωαννιτών παρουσιάζει το βιβλίο του Χρήστου Π. Βασιλείου, «Το τελευταίο τσελιγκάτο από το Βαθύπεδο Ιωαννίνων» (Ιωάννινα – 2013).
Ο Δήμαρχος Βορείων Τζουμέρκων, κ. Ιωάννης Σεντελές θα απευθύνει χαιρετισμό και στη συνέχεια για το βιβλίο θα μιλήσει ο Βασίλης Νιτσιάκος, Καθηγητής Κοινωνικής Λαογραφίας Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, ο Μιχάλης Αράπογλου, Αρχιτέκτονας, ο Γιώργος Θεοδώρου, Πρόεδρος Πολιτιστικού Συλλόγου Βαθυπεδιωτών Ιωαννίνων και ο συγγραφέας.
Τα έσοδα από τις πωλήσεις του βιβλίου θα διατεθούν για τους σκοπούς της ΕΛΕΠΑΠ Ιωαννίνων.
Η είσοδος για το κοινό είναι ελεύθερη.
Στο Βιβλίο-Λεύκωμα «ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΑΡΕΙΜΕΝΙΟΙ ΒΛΑΧΟΙ ΚΑΙ Η ΚΡΥΜΜΕΝΗ ΑΛΗΘΕΙΑ», α´ τόμος, με αδιάσειστα στοιχεία αποκαλύπτεται η αλήθεια για την ιστορία των Ελλήνων και της ελληνικής φυλής των Αρειμένιων Βλάχων. Μέχρι σήμερα πολλά έχουν γραφεί, πολλά έχουν ειπωθεί, πολλά έχουν υπονοηθεί, δίχως να έχει αποκαλυφθεί ή έστω προσεγγισθεί η αλήθεια για τους Πανάρχαιους Έλληνες Νομάδες Αρειμένιους Βλάχους. Αρκεί να σκεφθεί κανείς ότι ένα πανάρχαιο Ιδίωμα, ένα Ιδίωμα αρχαιότερο ίσως των περισσότερων από τα εκατοντάδες που μιλιούνταν στον Ελλαδικό χώρο εκείνες τις εποχές, έχει χαρακτηριστεί από πολλούς «ειδήμονες» ως λατινογενές. Και ενώ και η Λατινική είναι θυγατέρα της Ελληνικής· και ενώ τα κύρια ρήματα του Ιδιώματος, τα υπαρκτικά, αποπνέουν απόλυτη ελληνικότητα· και ενώ οι ρίζες αλλά και τα «ίχνη» των περισσότερων λέξεων οδηγούν αμέσως ή εμμέσως στην μητέρα των γλωσσών, ένα τεχνηέντως και «σκοτεινό» ζήτημα ανεφάνη, το οποίο θέλει το ελληνικότατο γλωσσικό ιδίωμα των Αρειμένιων να κατάγεται από την θυγατέρα Λατινική.
Σε αυτά και σε άλλα πολλά, που αφορούν στην ιστορία της Ελλάδας και των Ελλήνων, στην ιστορία του Ελληνικού Ανθρωπιστικού Πολιτισμού -της Φιλοσοφίας, των Τεχνών, των Επιστημών, της Τεχνολογίας- δίνει απαντήσεις η ανά χείρας έρευνα του Αριστέα Στέργιου Αρειμένιου Γραμμόζη, μία έρευνα που θα σταθεί απέναντι στις κατεστημένες δοξασίες και αγκυλώσεις.
Στηρίξτε αυτήν την προσπάθεια. Προσφέρετε ένα δώρο στον εαυτό σας, τα παιδιά ή τους αγαπημένους σας, ώστε να τους αποκαλυφθεί μία χωρίς σκοπιμότητες αποδεικτική προσέγγιση και άποψη για τους κοινούς προγόνους των Αρειμένιων Βλάχων και των υπόλοιπων Ελλήνων και για την κοινή καταγωγή της κοινής Ελληνικής και του Γλωσσικού Ιδιώματος των Αρειμένιων Βλάχων. Διότι οι Αρειμένοι είναι τόσο Έλληνες όσο και οι αρχαίοι Αθηναίοι, Θεσσαλοί, Ηπειρώτες, Μακεδόνες, Θράκες, Πελοποννήσιοι, Κρήτες, Αιγαίοι και Ιόνιοι.
Ο φιλόλογος, καθηγητής πανεπιστημίου, αρχαιολόγος, ερευνητής, αγωνιστής και ακαδημαϊκός Αντώνης Κεραμόπουλλος (1870-1961) είναι από τους πρώτους που ασχολήθηκαν σοβαρά με το θέμα των Βλάχων από τότε που ελευθερώθηκε η Ελλάδα. Το έργο του ("Τι είναι οι Κουτσόβλαχοι", 1939) για το συγκεκριμένο θέμα αποτελεί την μοναδική επιστημονική μελέτη της προπολεμικής περιόδου και σήκωσε κύματα αντιδράσεων στην Ρουμανία γιατί ο καθηγητής κατέληξε στην διαπίστωση ότι οι Βλάχοι είναι ελληνικοί εκλατινισμένοι πληθυσμοί των περιοχών που τους συναντούμε, ενώ οι Ρουμάνοι υποστήριζαν ότι είναι Δάκες (κάθοδος από βορρά). Μέσα στην μελέτη αυτή υπάρχει πλούσια βιβλιογραφία και άφθονες ιστορικές πηγές. Στην αναστατική επανέκδοση του βιβλίου το 2000 από την Βιβλιοθήκη Βλαχικών Μελετών (εκδoτικός οίκος University Studio Press) o καθηγητής γλωσσολογίας του ΑΠΘ Νίκος Κατσάνης στον πρόλογό του, μεταξύ άλλων, τονίζει ότι σήμερα έχουν αλλάξει πολλά από τότε που έγραψε ο Κεραμόπουλλος για το θέμα των Βλάχων, εκείνο όμως που ακόμα ισχύει είναι η άποψή του ότι η εκλατίνιση των Βλάχων οφείλεται στην οροφυλακή, που άρχισε στους μακεδονικούς χρόνους και συνεχίστηκε μέχρι τη τουρκοκρατία, θεωρία που πρώτος υποστήριξε ο Μ. Χρυσοχόου (χωρίς να μπορεί να την αποδείξει ιστορικά, ενώ ο Κεραμόπουλλος το έκανε).
Κυκλοφόρησε το Λεξικό Αρωμανικής (Βλάχικης) Γλώσσας των Βλαχόφωνων Ελλήνων των Μεγάλων Λιβαδίων (Livaetzi ή Kalivi) Πάικου Κιλκίς με καταγωγή από την Πίνδο της Κούλας Λέντζιου-Τρίκου.
Η εσωτερική οικοδόμηση του ρουμανικού έθνους/κράτους κατά τον δέκατο ένατο αιώνα και οι Έλληνες
Το αντικείμενο του βιβλίου είναι οι Έλληνες και η κοινωνική και πολιτική τους ενσωμάτωση στο έθνος-κράτος των Ρουμάνων. Η μετακίνηση και η εγκατάσταση των απόδημων ορθόδοξων χριστιανών από τις νότιες περιοχές του Δούναβη στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες είναι μια ιστορία πολλών αιώνων. Όμως, με την είσοδο στον δέκατο ένατο αιώνα, και την ανάδυση των εθνών – κρατών στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, η ορθόδοξη πίστη και η ελληνική παιδεία, συνεκτικά στοιχεία του βυζαντινού πολιτισμού άρχισαν να αποτελούν πεδίο ιδεολογικών συγκρούσεων και αντιπαραθέσεων. Το βιβλίο εξετάζει τον αντίποδα του λεγόμενου "κουτσοβλαχικού" ζητήματος καθώς ασχολείται με τις ελληνικές κοινότητες στη Ρουμανία! Μέσα από τη διαπραγμάτευση και τη διαλεκτική σχέση με τον «άλλο», οι διανοούμενοι οραματιστές της εθνικής αυτοδιάθεσης έλεγαν ότι η παρουσία του Έλληνα στο ιστορικό γίγνεσθαι του ρουμανικού έθνους είχε ως αποτέλεσμα να αποκοπεί η οργανική και γραμμική πορεία του από αρχαιοτάτων χρόνων έως την εποχή της προόδου και της εθνικής αναγέννησης.
Ο Νικόλαος Σιώκης, καταγόμενος από την Κλεισούρα, περίφημο βλαχοχώρι της Καστοριάς (γνωστό και ως Βλαχοκλεισούρα), επιστρέφει στον τόπο καταγωγής του παρουσιάζοντας σε έναν καλαίσθητο τόμο περιεκτική μελέτη του για την εξέλιξη της ενδυμασίας των κατοίκων της Κλεισούρας (Ενδυμασία και κοινωνία στην Κλεισούρα Καστοριάς. Μελέτη βασισμένη σε φωτογραφικά τεκμήρια) κατά τα τέλη του 19ου αιώνα και το πρώτο μισό του 20ού(σελ. 7-27), στηριζόμενη σε πλούσιο φωτογραφικό υλικό που αποτελείται από 473 φωτογραφίες.
Συγγραφέας μιας διδακτορικής διατριβής στην Θεολογική Σχολή του ΑΠΘ με θέμα Η πνευματική ζωή στην Δυτική Μακεδονία: Η Κλεισούρα κατά τον 19ο αιώνα επί τη βάσει ανέκδοτων εκκλησιαστικών κωδίκων, εγγράφων και λοιπών πηγών (Θεσσαλονίκη 2010) εργάστηκε επί πολλά έτη (και συστηματικότερα από το 2004) με στόχο τη συλλογή του υλικού από αρχεία φωτογράφων της περιοχής και κυριότερα από πολυάριθμες οικογένειες Κλεισουριωτών εγκατεστημένες κυρίως στη Θεσσαλονίκη και αλλού.