Μουσική και χορός-Αναφορά στους ρυθμούς της Ηπείρου

Μπουτίνας Κωνσταντίνος - Λίτσας Χαράλαμπος1) Εισαγωγή, Τι είναι ρυθμός.
Τόσο η μουσική και το τραγούδι (και κατ΄ επέκταση και ο στίχος, ο λόγος) όσο και ο χορός αναπτύσσονται επάνω στον ρυθμό. Είναι ο ρυθμός αυτός ο οποίος αποτελεί τον θεμέλιο λίθο, τη βάση αυτών των μορφών τέχνης αλλά και τον συνδετικό κρίκο που θα ταιριάξει τον στίχο με την μουσική να γίνουνε τραγούδι και την μουσική με την κίνηση, το βήμα, να γίνουνε χορός.

2) Αρχαία μετρική και παραδοσιακοί ρυθμοί.
Ο μουσικός ρυθμός στην αρχαία Ελλάδα νοούταν με βάση την ομιλία και στην αρχή η ρυθμική συγχεόταν με την μετρική. Σε μια γλώσσα όπως η ελληνική, όπου η προφορά και η μετροποιία βασίζονταν στην ποσότητα (μακρές και βραχείες συλλαβές που σχηματίζουν πόδες), ο ρυθμός των λέξεων επιβαλλόταν στη μελοποιία που ερχόταν να τις επενδύσει. 

Ηρωικά Τραγούδια

ΠεριβολιώτεςΣΑΜΑΡΙΝΑ
Η Σαμαρίνα έχει αναδείξει ηρωικές μορφές, που έδωσαν τη ζωή τους για την ελευθερία και τη
διάσωση της ορθοδοξίας. Στα 1740-1750 ο Σαμαριναίος κλεφταρματολός Γιάννης
Πρίφτης είναι ο φόβος και ο τρόμος των Τουρκαλβανών επιδρομέων. Το 1743 στη
θέση «Σταυρός», κατετρόπωσε τον Βέλη - Μπέη, πατέρα του Αλή - πασά, με τους
αρβανίτες του και τους κατεδίωξε μέχρι το Τεπελένι.

 

 

Τραγούδια του Μεγάλου Χορού Σαμαρίνας

Σαμαρίνα Γρεβενών, ο ΤσιάτσιοςΟι παραδοσιακοί χοροί ήταν και είναι μέχρι σήμερα ο αγαπημένος τρόπος ψυχαγωγίας των Σαμαριναίων. Ειδικά για τις γυναίκες, που δεν ευνοούνταν από την πατριαρχική δομή της κοινωνίας, ο χορός ήταν το κυριότερο μέσο διασκέδασης και φυγής από την καθημερινότητα. Για να καλυφθεί αυτή ακριβώς η ανάγκη για ψυχαγωγία και χορό, επινοήθηκε το πολυπληθές επτάδιπλο χορευτικό σχήμα, ώστε όλοι οι κάτοικοι του χωριού να μπορούν να συμμετέχουν σε κάποια χορευτική κοινωνική εκδήλωση, όπως γάμος ή δημόσιος χορός. Ο επτάδιπλος χορός στο γάμο, προέβλεπε την τελευταία δίπλα για τους ακάλεστους. Επίσης, ο χορός έδινε την ευκαιρία να γίνουν οι γνωριμίες, τα προξενιά και τα νυφοδιαλέγματα μεταξύ των νέων του χωριού, παράδοση που διατηρείται και σήμερα. Έτσι τα παλληκάρια της Σαμαρίνας προσπαθούν να εντυπωσιάσουν στο χορό με τη λεβεντιά και τη δεξιοτεχνία τους, ενώ οι κοπέλες με τη σεμνότητα και την ομορφιά τους.

Η μουσικοχορευτική παράδοση των Βλαχόφωνων Ελλήνων - Ο Τρανός Χορός

Για να προσδιορίσουμε την μουσικοχορευτική παράδοση των Βλάχων, θα πρέπει να μιλήσουμε για την ύπαρξη τοπικών παραδόσεων, οι οποίες εντάσσονται βέβαια μέσα σε ένα ευρύτερο πλαίσιο, το οποίο καθίσταται αυτομάτως πλουσιότερο και γονιμότερο. Η ευρεία γεωγραφική διασπορά των Βλάχων και οι αναπόφευκτες επιρροές τις οποίες δέχονται από τα διάφορα περιβάλλοντα, συντελούν στη διαμόρφωση τοπικής μουσικοχορευτικής παράδοσης, η οποία μπορεί να διαφέρει από τόπο σε τόπο, αλλά κρατά και ένα γενικότερο χαρακτήρα, ο οποίος διαμορφώθηκε διαχρονικά από την κοινή χρήση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών των Βλάχων, ως κλειστής πληθυσμιακής ομάδας.
Για παράδειγμα υπάρχουν σε όλο τον Ελλαδικό χώρο κοινοί χοροί και τραγούδια Βλαχόφωνα και Ελληνόφωνα, αλλά υπάρχουν και διαφοροποιήσεις ή παραλλαγές πάνω στο ίδιο μουσικοχορευτικό μοτίβο κατά τόπους, όπως υπάρχουν και ιδιαίτερες μουσικοχορευτικές παραδόσεις από περιοχή σε περιοχή.

Αναζήτηση