Η Οθωμανική Αυτοκρατορία βρισκόταν σε παρατεταμένη οικονομική κρίση σε όλη τη διάρκεια του 18ου αιώνα και μαζί της ο ενιαίος οικονομικός βαλκανικός χώρος που είχε δημιουργήσει η οθωμανική κατάκτηση. Η ηγεσία των Οθωμανών συνέχιζε να κυβερνά με τον παραδοσιακό τρόπο, ενώ η τεράστια Αυτοκρατορία είχε ανάγκη νέων προσανατολισμών και ριζικών μεταρρυθμίσεων. Η αδυναμία προσαρμογής στις ανάγκες της εποχής ήταν ορατή σε όλους τους τομείς της κοινωνικής οργάνωσης, με αποτέλεσμα η Υψηλή Πύλη να γίνεται ευπρόσβλητη, κυρίως, από τη Ρωσία και την Αυστρία. Στο πλαίσιο αυτό, κυρίως, δόθηκε η ευκαιρία στους εμπόρους της Βαλκανικής να διασπαρθούν εκτός των ορίων της οθωμανικής επικράτειας και να συσσωρεύσουν κεφάλαια μέσω του εμπορίου.
Σε αντίθεση με την Υψηλή Πύλη, η όμορη Αυτοκρατορία των Αψβούργων παραχώρησε προνόμια στους ορθόδοξους Έλληνες, Βλάχους, Αλβανούς και Σέρβους εμπόρους από τον 18ο αιώνα, με στόχο την ενίσχυση των εξαγωγών, ακολουθώντας εμποροκρατική πολιτική. Τα πρώτα καθοριστικά βήματα της νέας μορφής οργάνωσης του εμπορίου και της προώθησης των νέων προϊόντων της Δύσης έγιναν βόρεια του Δούναβη μέχρι την Τεργέστη και τη Βενετία από τους εμπόρους των Βαλκανίων, που πρώτοι αντελήφθησαν το νέο προσανατολισμό της κοινωνίας και διδάχθηκαν από τις ανάγκες της. Υπό μία έννοια ο κατακτητής ορθόδοξος βαλκάνιος έμπορος αποτέλεσε την απάντηση της εποχής στον Οθωμανό κατακτητή του παρελθόντος και προσδιόρισε σε μεγάλο βαθμό τις μελλοντικές εξελίξεις στην βαλκανική χερσόνησο. Καθοριστική συνεισφορά στην ανάπτυξη του εμπορίου προς την Αυστρία, όπως και των εισαγωγών προς τις περιοχές της Πύλης, είχαν οι ελληνόφωνοι και οι βλαχόφωνοι έμποροι της Ηπείρου, Μακεδονίας, Θεσσαλίας, κ.ά, που κυριάρχησαν εμπορικά στις παραπάνω περιοχές. Διαβάστε online ή κατεβάστε

Φλώρος Φ. Κωνσταντίνου, Θεσσαλονίκη 2013

ΕΚ ΜΕΤΣΟΒΟΥ 10 Δεκεμβρίου 1892 Ιδιαιτέρα ανταπόκρισης «Φωνής της Ηπείρου»
Αθώωσις του Εξάρχου - Επάνοδος του - Ανοσιουργήματα αντιθέτου μερίδος - Ο νέος Έξαρχος - Οι Ρωμούνοι.
Εντεύθεν δεν έχω τί να σας αναγγείλω ειμή μόνον την κακομοιρίαν που μας δέρνει. Προ είκοσι περίπου ημερών αφίκετο εκ Κωνσταντινουπόλεως ο τέως Έξαρχος Μετσόβου Δωρόθεος, ένθα έιχε μεταβή προσκληθείς παρά του Πατριάρχου όπως απολογηθή δια την προσαχθείσαν αυτώ άτιμον κατηγορίαν εκ μέρους της αντιθέτου μερίδος, της και πολυπληθεστέρας δυστυχώς, και εκ της οποίας συκοφαντίας ηθωώθη παντελώς καθ' α αγγέλλεται εκείθεν. Μετέβη όθεν την παρελθούσαν Κυριακήν υπό την ιδιότητα του Πατριαρχικού Εξάρχου εις την Εκκλησίαν όπως ιερουργήση, ειδοποιηθείς όμως εγκαίρως παρά φίλων του ότι οι αντίθετοι δεν θα τον άφινον να λειτουργήση και θα συνέβαινεν ό,τι και το παρελθόν θέρος την ημέραν των Αγίων Αποστόλων, καθ' ήν ευρέθη άνθρωπος να τον προσβάλλη εν ω έβγαινεν απο τον ιερόν με τα άγια, αποκαλέσας αυτόν ανάξιον.

Έπεσαν τα Γιάννινα, έπεσαν τα Γιάννινα, έπεσαν τα Γιάννινα. Οι πολεμικές επιχειρήσεις του 1912-1913 είχαν αναστατώσει την ήρεμη και ήσυχη καθημερινότητα των κατοίκων του χωριού μας.

Το παρακάτω κείμενο του Κουκουλιώτη δασκάλου Κώστα Λαζαρίδη είχε δημοσιευτεί το 1983 στο περιοδικό «το Ζαγόρι μας». Είχε γραφτεί με αφορμή τη συμπλήρωση, τότε, των 70 χρόνων από την απελευθέρωση των Ιωαννίνων και της ευρύτερης περιοχής.

«Συμπληρώνονται φέτος εβδομήντα χρόνια από τότε που έσπασε η αλυσίδα της μακρόχρονης Τούρκικης σκλαβιάς και τυραννίας για τα Γιάννινα και κατά συνέπεια και για το Ζαγόρι μας. Εβδομήντα χρόνια από τότε που ο λαμπρός ήλιος της λευτεριάς φώτισε εθνικά το Ζαγορίσιο μας χώρο. Δικαιολογημένα πανηγυρίζουμε στις 21 του Φλεβάρη τη μέρα της χρονογύριστης Εθνικής μας χαράς. Πανηγυρίζουμε τη μέρα αυτή το χρονικό ορόσημο δυο διαφορετικών εποχών και εθνικών καταστάσεων. Χρονικό ορόσημο, που έκλεισε η σκληρή και μαύρη εποχή της Τουρκοκρατίας και άνοιξαν καινούριες σελίδες για την ιστορία του Ηπειρωτικού χώρου, σελίδες κάτω από τη σκιά της γαλανόλευκης. Χαιρετίζουμε πανηγυρικά αυτή τη μέρα σαν μέρα που παραδόθηκαν τα κλειδιά του Μπιζανίου στα νικηφόρα Ελληνικά στρατεύματα που ύψωσαν τη σημαία στα θρυλικά Γιάννινα απ’ όπου σκόρπισε αυτή στον Ηπειρωτικό αέρα τα μηνύματα της λευτεριάς και της μεγάλης Εθνικής χαράς.