Η σημερινή μέρα είναι μέρα μνήμης όχι μόνο για σας τους απογόνους των Κουτσουφλιανιτών του 1898. Είναι μέρα μνήμης όλου του Βλαχόφωνου Ελληνισμού. 
Τα γεγονότα είναι γνωστά. Αυτό που έχει ξεχωριστή σημασία είναι η εκδήλωση της Αντίστασης των Κουτσουφλιανιτών Βλάχων στον επιχειρούμενο βιασμό της εθνικής τους συνείδησης.
Για αιώνες οι κάτοικοι της περιοχής συνδέονταν με τη Θεσσαλία, τις Μονές των Μετεώρων, τα Τρίκαλα.
Πρωτοστάτησαν στους εθνικούς αγώνες. Γεύτηκαν σύντομα τη λεύτερη πατρίδα. Και προσδοκούσαν την απελευθέρωση και των άλλων αδελφών τους στην ηπειρωτική και μακεδονική γη. Είχαν την «ατυχία» να βρίσκονται στο πέρασμα του δρόμου που οδηγούσε αγωνιστές της λευτεριάς απ’ το ελεύθερο στο σκλαβωμένο κομμάτι του Ελληνισμού.
Καταφύγιο Ελλήνων ανταρτών του Μακεδονικού Αγώνα που είχε ήδη ξεκινήσει.
Για τους Οθωμανούς τυράννους και τους Πρώσους και Αυστριακούς προστάτες των Ρουμάνων πρακτόρων στην Πίνδο δεν ήταν απλά ενοχλητικοί. Ήταν εχθροί που έπρεπε να συντριβούν.

Το βιβλίο  επιχειρεί να ψαύσει την σεσκλιώτικη τοπικότητα. Το ενδιαφέρον για το Σέσκλο αυξήθηκε από τη διαπίστωση ότι απουσίαζε από τη βιβλιογραφία. Αν εξαιρέσουμε το προϊστορικό Σέσκλο που αναδείχτηκε σε σύμβολο μιας σημαντικής περιόδου, το ιστορικό Σέσκλο είναι άγνωστο. Γνωρίζουμε αποσπασματικά στοιχεία.
Η πρώτη προσπάθεια ήταν ερασιτεχνική και αφορούσε το βλάχικο γάμο, γραμμένη από έναν δεκετριάχρονο μαθητή Γυμνασίου στο Βόλο και δημοσιευμένη στο περιοδικό Λαογραφία(1963-64: 527-531).
Η δεύτερη καταγραφή λαογραφικού υλικού από το Σέσκλο πραγματοποιήθηκε στην περίοδο 14 Οκτωβρίου -29 Οκτωβρίου 1986 από την Βασιλική Φάτση, επιστημονική συνεργάτιδα του Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών. Το χειρόγραφο της αποστολής βρίσκεται στα αρχεία του Κέντρου και αποτελείται από δύο μέρη. Το πρώτο  περιλαμβάνει τα λαογραφικό υλικό του Σέσκλου και το δεύτερο αναφέρεται στον Άγιο Γεώργιο Βελεστίνου, το δεύτερο χωριό της λαογραφικής της αποστολής εκείνη τη χρονιά.

Το βιβλίο αυτό δίνει σάρκα στις προσδοκίες των Σεσκλιωτών να καταγραφεί η ιστορική παρουσία του χωριού τους.Έχοντας ως αφετηρία αυτό τον διακαή πόθο η μελέτη επιχειρεί να σύρει τον πέπλο της ιστορικής λήθης και να αποκαλύψει μια ζώσα κοινωνία. Αναφέρεται στη σχέση του οικισμού με το χώρο, τη μυθολογία του τόπου, το ρόλο του Άη Ταξιάρχη. 
Ακόμη, φωτίζει τις οικονομικές δραστηριότητες, το ρόλο της Μικρής Βελανιδιάς, την οργάνωση της κοινωνίας και την καταγωγή των πληθυσμιακών ομάδων.
Κορυφαία γεγονότα στην ιστορική πορεία του Σέσκλου, πέρα από την ακμή του προϊστορικού οικισμού, είναι η ανάπτυξη του 18ου και 19ου αιώνα (σε μια περίοδο που ο Βόλος δεν υπήρχε ακόμη) και η εγκατάσταση των Αρβανιτόβλαχων στις αρχές του 20ου αιώνα που αύξησε τον πληθυσμό του τόπου αλλά και ενίσχυσε την κτηνοτροφία.
Το βιβλίο παρακολουθεί τις σχέσεις των παλιών κατοίκων (Γκραίκων) με τους νεοαφιχθέντες (Αρβανιτόβλαχους) σ’ όλο τον 20ο αιώνα – αλλά και τις αρχές του 21ου. Αυτές οι σχέσεις πέρασαν από πολλά στάδια. Όμως, η εγκατάλειψη του χωριού από τους Γκραίκους είχε ως αποτέλεσμα  την πλήρη επικράτηση, στη μεταπολεμική περίοδο, των Αρβανιτόβλαχων και τη συνακόλουθη βλαχοποίηση του χωριού.

Συγγραφέας:  Αυδίκος, Ευάγγελος Γ.
Εκδοτικός Οίκος: Δήμος Αισωνίας
Έτος έκδοσης: 2010
Σελίδες: 352
ISBN: 960-99638-0-3

Η πολιτιστική κίνηση «Μέθεξις» σε συνεργασία με το Πνευματικό Κέντρο Ιωαννίνων και το Δήμο Βορείων Τζουμέρκων, ΔΙΟΡΓΑΝΩΝΕΙ ΕΚΔΗΛΩΣΗ & ΕΚΘΕΣΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ με τίτλο: «ΣΥΡΡΑΚΟ: ΠΕΤΡΑ και ΜΝΗΜΗ και ΦΩΣ». Ένα ταξίδι στο χθες και το σήμερα, μέσα από το λόγο, την εικόνα και τον ήχο.
Το πρόγραμμα θα ξεκινήσει με ομιλία του Ηπειρώτη κ. Μάρκου Αντωνίου.

Πρόκειται για τον λογοτέχνη που πρώτος εισήγαγε σε άρθρο του τον παραπάνω τίτλο που έγινε βιβλίο, εκπομπή και ντοκιμαντέρ, μέρος του οποίου θα προβληθεί στην εκδήλωση. Παράλληλα, τέσσερα συρρακιώτικα τραγούδια ερμηνευμένα από τοπικούς μουσικούς και γυναίκες καταγόμενες από την περιοχή, θα διανθίσουν την εκδήλωση.
Στη συνέχεια, στο φουαγιέ του Πνευματικού Κέντρου Ιωαννίνων, 40 φωτογραφικοί πίνακες μεγάλων διαστάσεων του Συρράκου θα δώσουν στους επισκέπτες στοιχεία του σημαντικού παρελθόντος και του πολλά υποσχόμενου παρόντος ενός από τα χωριά που απετέλεσαν σημεία αναφοράς στην Ιστορία της Ελλάδας.
Η διάρκεια της έκθεσης θα είναι ως τις 31 Μαΐου 2011, κάθε μέρα εκτός Σαββάτου και Κυριακής, 11 πμ -01.00 μμ και 7.00 μμ -9.00 μμ και η είσοδος είναι ελέυθερη.