Βλάχικη γλώσσα

Βαλκανική πολυγλωσσία στην Αυτοκρατορία των Αψβούργων τον 18ο και 19ο αιώνα

Κατηγορία: Βλάχικη Γλώσσα    Δημοσιεύτηκε: Παρασκευή, 16 Ιανουαρίου 2015 19:31    Εμφανίσεις: 6608

ΕΝΑ ΓΟΗΤΕΥΤΙΚΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΚΑΙ ΟΙ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΤΩΝ ΕΘΝΙΚΩΝ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΩΝ
Η λειτουργική πολυγλωσσία στην αυτοκρατορία των Αψβούργων είχε τις ρίζες της σε αντίστοιχη ποικιλία κοινωνικοπολιτικών χώρων. Ο συνδυασμός δύο ή και περισσότερων γλωσσών αποτελούσε πραγματικότητα, τουλάχιστον στις πόλεις της τεράστιας επικράτειας, ενώ παντού βέβαια υπήρχε και η παράλληλη χρήση πολλών διαλέκτων και κοινωνιολέκτων μέσα σε μια γλώσσα, φαινόμενο πολύ πιο έντονο πριν την κανονικοποίηση των ευρωπαϊκών εθνικών γλωσσών¹. Όσο οι γλωσσικές πρακτικές δεν συνδέονταν με τη συνειδητή αποδοχή υπερτοπικής ταυτότητας υπήρχε ευρεία κοινωνική αποδοχή της χρήσης μη μητρικών γλωσσών. Απ' τη στιγμή όμως που κάθε πράξη, συνεπώς και η χρήση μίας από τις πολλές γλώσσες, μπορούσε να ερμηνευθεί και ως επιλογή μίας εθνικής ταυτότητας, η λειτουργική πολυγλωσσία βρέθηκε αντιμέτωπη με την ιδεολογική μονογλωσσία και υποχώρησε σταδιακά².
Η γλωσσική διαφορά αποτελούσε και αποτελεί ένα από τα εύκολα αναγνωρίσιμα διακριτικά χαρακτηριστικά μέσα σε κοινωνικές ομάδες· δεν αποτελεί όμως από τη φύση της και κατ' ανάγκη επικοινωνιακό πρόβλημα. Από την πρακτική διάκριση του Κικέρωνα μεταξύ sermo patrius και Ελληνικής, της γλώσσας της φιλοσοφίας, μέχρι ακόμα και τη θετική κοινωνική φόρτιση της μητρικής με την έννοια της ομιλούμενης, σε αντιδιαστολή με τη γραπτή, κατά τους πρώιμους νεότερους χρόνους, η μητρική γλώσσα δεν νοείται ως το μόνο γνήσιο μέσο έκφρασης.

Περισσότερα...

Η σχέση των Βλάχων με την εθνική τους γλώσσα, την ελληνική

Κατηγορία: Βλάχικη Γλώσσα    Δημοσιεύτηκε: Τετάρτη, 26 Ιουνίου 2013 18:15    Εμφανίσεις: 4603

Ομιλία του ομότιμου καθηγητή Γλωσσολογίας του ΑΠΘ κ. Αντώνη Μπουσμπούκη στην 4η συνδιάσκεψη της Παγκόσμιας Βλάχικης Αμφικτιονίας.
Ευχαριστώ την Παγκόσμια Βλαχική Αμφικτιονία, γιατί μου έδωσε την ευκαιρία να βρίσκομαι ανάμεσα στους Βλάχους πατριώτες μου της Αλβανίας και να τους γνωρίσω από κοντά. Και καθώς τώρα βρίσκομαι στην Κορυτσά, νιώθω να με αγγίζει η πολιτισμική αύρα της ένδοξης Μοσχόπολης, που την εξύψωσε τόσο η απαράμιλλη αξιοσύνη των τέκνων της, ώστε να της αποδοθεί ο δίκαιος τίτλος ΑΘΗΝΑΙ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑΣ. Οι Βλάχοι, και μάλιστα οι Βλάχοι της Αλβανίας, κατοικούν σε μέρη της Βαλκανικής, όπου για πρώτη φορά πάτησαν το πόδι τους οι Ρωμαίοι. Από τότε και από εδώ ξεκινάει και η λατινοφωνία.

Περισσότερα...

Λεξικό - Ομηρικές λέξεις βλάχικου λόγου - Δημ. Στεργίου

Κατηγορία: Βλάχικη Γλώσσα    Δημοσιεύτηκε: Παρασκευή, 05 Αυγούστου 2011 19:06    Εμφανίσεις: 19864

Από το βιβλίο του Δημήτρη Στεργίου «4.500 μυκηναϊκές, ομηρικές, βυζαντινές και νεοελληνικές λέξεις στο βλάχικο λόγο» (Εκδόσεις Παπαδήμα, τηλ. 210 3627318) δημοσιεύουμε τις κυριότερες μυκηναϊκές και ομηρικές.

Α

• Α = α (επιφώνημα για την έκφραση θαυμασμού, λύπης, έκπληξης κλπ. Πρόκειται για το αρχαίο ελληνικό α (με ψιλή και περισπωμένη) και α (με ψιλή και οξεία)
• Α = α (Επιτατικό. Μπαίνει στην αρχή της λέξης και επιτείνει ή τονίζει ακόμη περισσότερο την έννοιά της. Είναι συνήθης η χρήση στην ελληνοβλαχική του γράμματος αυτού, όπως και στα ομηρικά έπη).
• Αβανιάα= αβανιά (από το α- βάνης). Ζημιά, ρετσινιά, συκοφαντία
• Αγάλια ή αγάλεα ή αγάλε= σιγά (επίρρημα). Κατά τον Κοραή, η λέξη αυτή παράγεται από το «αγανός» = ήμερος, μαλακός, πράος
• Άγανο = αγάνι, που τσιμπάει (ομηρική λέξη «άκανος» = «ακή». Βλέπε πιο κάτω και «άκο = βελόνι»)
• Αγανόο= μαλακό (πανί). Ομηρική λέξη «αγανός». Ιλιάς Β, 180.

Περισσότερα...

Τα βλάχικα είναι μόνο προφορική γλώσσα

Κατηγορία: Βλάχικη Γλώσσα    Δημοσιεύτηκε: Τετάρτη, 08 Ιουνίου 2011 01:00    Εμφανίσεις: 5691

Ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Πολιτιστικών Συλλόγων Βλάχων Μιχ. Μαγειρίας μιλάει στην εφημερίδα Πρωϊνός Λόγος Ιωαννίνων.

ΕΡ.: Κύριε πρόεδρε, με αφορμή δημοσιεύματα στον τύπο, έντυπο και ηλεκτρονικό, καθώς και αναρτήσεις σε ιστολόγια ή ψηφοφορίες στο facebook, σχετικά με τη βλάχικη γλώσσα ποιά είναι θέση της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Πολιτιστικών Συλλόγων;
ΑΠ.: Καταρχήν να ξεκαθαρίσουμε κάτι. Αυτό που ονομάζουμε βλάχικη γλώσσα είναι τα βλάχικα. Δηλαδή, το σύνολο των βλάχικων προφορικών διαλέκτων. Όταν μιλάμε για τη βλάχικη γλώσσα (νεολογισμοί: αρωμουνική, αρμάνικη) στο χώρο της Νοτίου Βαλκανικής εννοούμε τα βλάχικα, που είναι μόνο προφορική γλώσσα.

Περισσότερα...

Επιτέλους, Φως στη Βλάχικη Γλώσσα

Κατηγορία: Βλάχικη Γλώσσα    Δημοσιεύτηκε: Παρασκευή, 03 Απριλίου 2009 18:00    Εμφανίσεις: 7281

Η προέλευση της Βλάχικης διαλέκτου ή γλώσσας (για κάποιους) έχει γίνει τα τελευταία χρόνια αντικείμενο έντονης διαμάχης και πεδίο πάνω στο οποίο κάποιοι κύκλοι του εσωτερικού και του εξωτερικού στηρίζουν πολιτικές διεκδικήσεις εις βάρος της Ελλάδος. Κι αυτό παραβλέποντας άλλους ουσιώδεις παράγοντες της ζωής των Ελληνόβλαχων όπως τα ήθη κι έθιμα, τους χορούς, τα τραγούδια, την μουσική, την τέχνη και εν γένει τον αρχαιοελληνικό πολιτισμός τους. Μέχρι τώρα απέμενε μόνο το γλωσσικό θέμα ως βασικό επιχείρημα των εχθρών του Έθνους μας για την κατάταξη των Αρμάνων - Βλάχων σε μειονότητα. Κι αυτό φυσικά έχει επιτευχθεί, δυστυχώς, και με την ψήφο των Ελλήνων Ευρωβουλευτών (!!), το 1998 στην Ευρωβουλή (οδηγία 1033 – Ντε Μπουίκ).

Περισσότερα...

Η βλάχικη γλώσσα και οι προσπάθειες διατήρησης της απο τους βλάχους απόδημους

Κατηγορία: Βλάχικη Γλώσσα    Δημοσιεύτηκε: Κυριακή, 20 Αυγούστου 2006 17:19    Εμφανίσεις: 8157

Η χρονιά που διανύσαμε, το 2001, είχε ανακηρυχθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση και το Συμβούλιο της Ευρώπης «Ευρωπαϊκό Έτος Γλωσσών» και κύριος σκοπός αυτής της κίνησης ήταν η προβολή του γλωσσικού πλούτου της Ευρώπης, η υποστήριξη της εκμάθησης περισσότερων ξένων γλωσσών και ιδιαίτερα των λιγότερο ομιλουμένων γλωσσών των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και η προαγωγή της γλωσσικής πολυμορφίας¹

Παρ’ όλα αυτά όμως στη χώρα μας δεν υπήρξε καμιά σχεδόν δραστηριότητα. Οι μοναδικές προτάσεις που έγιναν από κάποιους πολιτικούς (υπουργούς και ευρωβουλευτές) αφορούσαν την προώθηση της διδασκαλίας της αρχαίας ελληνικής και της λατινικής γλώσσας ως μητρικών των σύγχρονων ευρωπαϊκών γλωσσών. Όσον αφορά τις άλλες, τις λιγότερο ομιλούμενες γλώσσες στην Ελλάδα, την αρβανίτικη, τη βλάχικη, την πομάκικη, τη σλαβομακεδονική και την τουρκική, όχι μόνο δεν έγιναν ανάλογες δηλώσεις και προτάσεις, αλλά αντίθετα υπήρξαν κάποιες αντιδράσεις εκ μέρους ακαδημαϊκών και βουλευτών που διέσυραν τη χώρα μας έναντι των άλλων κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και συνέτειναν στην έναρξη της «απόσχισής» της από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Περισσότερα...